Axis Technologies
Na terenie Unii Europejskiej działa około 280 elektrowni węglowych, z których ponad 200 ma ponad 30 lat. Elektrownie węglowe, znajdujące się przeważnie w Wielkiej Brytanii, Polsce oraz w Niemczech, odpowiadają za emisję 18 proc. gazów odpowiedzialnych cieplarnianych w Unii Europejskiej.
Węgiel jest uznawany za najtańsze źródło energii, lecz tak jest naprawdę? W świetle danych Światowej Organizacji Zdrowia zanieczyszczenia generowane przez elektrownie węglowe, przeważnie znajdujące się w skupiskach ludzkich, są odpowiedzialne za wywołanie 28,6 mln schorzeń dróg oddechowych i ponad 18 tys. zgonów. Obciąża to system ochrony zdrowia UE kwotą od 15,5 do 42,8 miliardów euro. Zdaniem WHO, zanieczyszczenia powietrza w Polsce pochłaniają ponad 20 proc. PKB.
Trzy możliwości ograniczania emisji tlenków azotu
Wg. danych Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE), elektrownie węglowe są odpowiedzialne za 11 proc. emisji aerozoli atmosferycznych (PM2,5), 51 proc. emisji ditlenku siarki (SO2) oraz 31 proc. emisji tlenków azotu (NOx). Jednymi z najbardziej szkodliwych gazów powstających w procesie spalania są tlenki azotu, które w procesie reakcji z wilgocią zawartą w atmosferze tworzą kwas azotowy i kwas siarkowy. Kwaśne deszcze zanieczyszczają powierzchnię ziemi oraz zbiorniki wodne, sprzyjają zamulaniu jezior, zmniejszają żyzność gleby.
Specjaliści litewskiej spółki „Axis Technologies“ od ponad 20 lat świadczą usługi w zakresie ekspertyz technicznych i wdrażania zaawansowanych technologii w zakresie stosowania biopaliw w energetyce i mogą zaproponować szereg rozwiązań przedsiębiorstwom produkującym energię cieplną i elektryczną i poszukującym nowoczesnych rozwiązań zmniejszających emisję zanieczyszczeń.
Zdaniem dyrektora Departamentu Projektowania i Produkcji Urządzeń Technologicznych Aleksasa Jazdauskasa, obecnie branża energetyczna ma trzy możliwości, które pozwolą zmniejszyć emisję tlenków azotu i ditlenku siarki.
1. Rezygnacja z węgla/zmiana rodzaju paliwa
W przypadku mniejszych kotłowni, o mocy do 20 MW, przejście na biopaliwo jest korzystne z technologicznego oraz finansowego punktu widzenia. Średnio inwestycje w nowe urządzenia do spalania biopaliwa sięgają ok. 300 000 euro/MW. Inwestycje zwracają się w krótkim czasie, zaś urządzenia do spalania biopaliwa w instalacjach o takiej mocy cechuje znaczna trwałość, dostosowana do biopaliwa o różnym stopniu zawilgocenia. Ponadto, kotłownie o takiej mocy są odpowiednie dla niedużych miast, gdzie energie cieplna jest dostarczana dla 15-20 tys. mieszkańców. Zużycie biopaliwa w kotłowniach takiego rodzaju jest stosunkowo nieduże, jego dostawy mogą być zapewnione z lokalnych zasobów, dostępnych w promieniu nie większym niż 50 km. Na biopaliwo skutecznie przestawiło się szereg litewskich przedsiębiorstw energetycznych świadczących swe usługi w regionach. „Axis Technologies“ zainstalowało w Olicie (UAB Litesko) kotły na biopaliwo o mocy 20 i 10 MW. Podobny projekt został również wdrożony w Mariampolu (UAB Litesko).
2. Spalanie reagentów w kotłach
Emisję tlenków azotu można zmniejszyć o prawie 30 proc. w istniejących kotłach poprzez zainstalowanie urządzeń oczyszczających spaliny, np. systemu selektywnej redukcji niekatalitycznej (SNCR), o ile istnieją stosowne możliwości techniczne. Metoda ta pozwala na usunięcie tlenków azotu w sposób chemiczny, poprzez wstrzyknięcie amoniaku lub innego reagenta chemicznego. Systemy SNCR „Axis Technologies“ zostały zastosowane w zmodernizowanym i dostosowanym do spalania biopaliwa kotle parowym BKZ-75 wileńskich sieci ciepłowniczych, w kotłowniach na biopaliwo o mocy 20 MW sieci ciepłowniczych Tallina. System ten należy do najtańszych metod ograniczających emisję tlenków azotu, gdzie możliwości techniczne pozwalają na wstrzykiwanie odpowiednich reagentów w spaliny o temperaturze 850-950 °C i nie jest wymagana przebudowa lub wymiana posiadanych urządzeń.
3. Wymiana komór spalania
Najbardziej skutecznym sposobem zmniejszenia emisji tlenków azotu w kotłowniach opalanych gazem lub paliwem płynnym jest wymiana komór spalania na nowe. Sposób ten może zostać wykorzystany w kotłowniach opalanych gazem, jak również paliwem płynnym (olejem opałowym). Jeżeli w kotłowni jest używany olej opałowy o sporej lub niskiej zawartości siarki, często wymieniana jest komora spalania na przystosowaną do spalania oleju napędowego. Do wtryskiwania oleju napędowego jest wykorzystywana para lub sprężone powietrze. Projekty polegające na wymianie komór spalania zostały z powodzeniem zrealizowane w szeregu litewskich przedsiębiorstw energetycznych. Przykładowo, w trzech kotłach typu PTVM-100 i dwóch kotłach typu KVGM-100 należących do „Vilniaus energia“. Po wymianie komór spalania kotłów emisja tlenków azotu uległa zmniejszeniu prawie dwukrotnie: z 220 mg/nm3 na 100 mg/nm3. Sposób ten jest zasadny w przypadku, jeżeli orurowanie kotłów jest dobrej jakości. Często poziom automatyzacji takich kotłów jest przestarzały. Zazwyczaj w trakcie wymiany komór spalania kotłów wymieniana jest również automatyka. Poziom inwestycji w projekty renowacji komór spalania sięga 30000 euro/MW.
Wsparcie ze środków UE – nowe możliwości przemysłu energetycznego
Obecnie fundusze europejskie oferują środki na wdrażanie projektów energetyki odnawialnej na polskim rynku. Jest to kolejna możliwość przestawienia się przedsiębiorstw energetycznych na nowoczesne i przyjazne dla środowiska technologie.
Na Litwie już ponad 70 proc. energii cieplnej jest produkowanych z biopaliwa. Sporą część kotłów na biopaliwo w kraju zbudowało i wyposażyło „Axis Technologies“, posiadające prawie 30-letnie doświadczenie w branży biopaliw i ponad 200 wdrożonych projektów w krajach bałtyckich, Skandynawii i Rosji.
– Mamy spore doświadczenie w branży instalacji i modernizacji kotłów na biopaliwo. Na polskim rynku pierwszy nasz projekt będzie realizowany w Suwałkach wspólnie z polską spółką „Energika”, w oparciu o umowę zawartą z Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej w Suwałkach – wyjaśnia Aleksas Jazdauskas.
W Suwałkach do 2020 r. powstanie nowoczesna kotłownia na biopaliwo z dwoma kotłami wodnymi, moc każdego wyniesie 12,5 MW. W kotłowni zostanie zainstalowany ekomizer kondensacyjny o mocy 5 MW oraz urządzenia odprowadzania produktów spalania. Zostaną zamontowane filtry elektrostatyczne w celu eliminacji ze spalin cząsteczek stałych. Wartość inwestycji wyniesie ok. 7,6 mln euro.
fot. Axis Technologies
