Geotermia jest coraz bardziej konkurencyjna cenowo w stosunku do energii wiatrowej i słonecznej i może współpracować z nimi w celu stworzenia niezawodnych dostaw energii odnawialnej, jak twierdzi Francesco La Camera, który uważa, że moc geotermalna w UE wzrośnie do połowy stulecia nawet ośmiokrotnie.
Wywiad z Francesco La Camera, który jest dyrektorem generalnym w International Renewable Energy (IRENA) z siedzibą w Abu Zabi.
Niektóre przedsiębiorstwa energetyczne twierdzą, że nowe techniki głębokich odwiertów pozwalają obecnie na wykorzystanie energii geotermalnej na 70% terytorium świata. Czy jest to zgodne z Państwa prognozami?
Nie mogę potwierdzić 70%, 75% ani 65%. Mogę tylko powiedzieć, że energia geotermalna nie jest ograniczona do konkretnego miejsca i można ją znaleźć w różnych warunkach geologicznych i geograficznych na całym świecie.
Z naszej oceny wynika, że energia geotermalna może być wykorzystywana do różnych zastosowań w różnych częściach świata, z korzyścią dla lokalnej ludności. Mamy wiele obszarów wulkanicznych, na przykład Islandię, ale także Stany Zjednoczone, Indonezję, Afrykę Wschodnią i wiele innych, gdzie geotermia jest już eksploatowana.
Pojawiają się też inne technologie, tworzące sztuczne zbiorniki geotermalne. Przemysł geotermalny pracuje nad udoskonaleniem systemów geotermalnych, na przykład we Francji i Korei Południowej. Mogłoby to zwiększyć światową zdolność do tworzenia sztucznych zbiorników geotermalnych, które mogłyby rozszerzyć wykorzystanie geotermii.
W ostatnim czasie obserwujemy również rosnące zainteresowanie wykorzystaniem zasobów geotermalnych do ogrzewania i chłodzenia. Wykorzystanie łatwo dostępnych zasobów geotermalnych znajdujących się w płytkim gruncie, na głębokości poniżej 400 metrów, z pewnością zwiększy wykorzystanie zasobów geotermalnych do ogrzewania i chłodzenia prawie wszędzie.
Jakie są Pańskie prognozy dotyczące zakładów geotermalnych, szczególnie w Europie, i jak bardzo mogą się one zwiększyć?
Naszą prognozę przedstawiliśmy w Global Renewables Outlook, gdzie oceniliśmy potencjał i rozwój w zakresie produkcji energii elektrycznej i elektrycznej.
Nasza prognoza pokazuje, że w Europie potencjał energii geotermalnej może wzrosnąć ośmiokrotnie do połowy stulecia. To samo dotyczy reszty świata, gdzie do 2050 r. możemy zaobserwować 12-krotny wzrost energii geotermalnej w porównaniu z dzisiejszą mocą.
Jaki jest obecnie potencjał redukcji kosztów na skalę przemysłową na świecie?
Najważniejszym czynnikiem jest konkurencyjność kosztowa geotermii. I jest ona coraz bardziej konkurencyjna.
Idąc dalej, należy wprowadzić dodatkowe zachęty. Zwłaszcza, że geotermia, głównie w fazie poszukiwań, jest bardzo kosztowna. Aby geotermia stała się bardziej atrakcyjna, decydenci polityczni muszą wziąć pod uwagę całe ryzyko i koszty pierwszej fazy.
Geotermia może być również ważna w kontekście holistycznego systemu energetycznego, ponieważ może dostarczyć podstawowej mocy obciążenia, która może zrównoważyć zmienną energię odnawialną, jak słońce i wiatr. Geotermia może być jednym ze sposobów na zwiększenie elastyczności systemu energetycznego.
Nadal należy promować wykorzystanie energii geotermalnej w sektorze rolno-spożywczym oraz w ciepłownictwie i chłodnictwie. Narzędzia ograniczające ryzyko, dostarczone przez międzynarodową instytucję finansową, mogą pomóc na przykład w opracowaniu przez Bank Światowy programów ograniczania ryzyka związanego z zasobami geotermalnymi.
Czy uważają Państwo, że koszty instalacji geotermalnych mogą się obniżyć w nadchodzących latach w miarę udostępniania coraz większej ilości technologii?
Geotermia nie konkuruje z innymi źródłami odnawialnymi, takimi jak słońce i wiatr, lecz je uzupełnia. Jako źródło konkurencyjne pod względem kosztów, geotermia może uzupełniać inne źródła odnawialne, zapewniając niezbędną równowagę i stopień stabilności sieci energetycznych.
Uważamy również, że geotermia jest ważna w całym sektorze energetycznym, dla budynków, miast i rolnictwa. Energia geotermalna może zmniejszyć zanieczyszczenie, zmniejszyć ilość odpadów i promować bezpieczeństwo żywnościowe. Równie ważne są właściwe ramy polityczne wspierające rozwój geotermalny, aby uczynić nasz system czystszym i bardziej odpornym.
Wiatr i słońce są aktywnie wspierane w ramach unijnej dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii. Jak geotermia może rzeczywiście wejść na rynek UE, jeśli nie ma podobnego wsparcia?
W rzeczywistości nie ma problemu z konkurencyjnością. Geotermia jest absolutnie porównywalna z każdym innym możliwym sposobem produkcji energii.
Główny problem, który widzę, jest związany z fazą poszukiwań, gdzie koszty i ryzyko mogą być zbyt wysokie. Nieodpowiednie finansowanie na początku jest jedną z barier, które musimy pokonać, jeśli mamy dalej rozwijać działalność geotermalną.
W związku z tym uważam, że za możliwe wytyczne można uznać programy ograniczania ryzyka geotermicznego na przykład we Francji, Niemczech, Islandii, Holandii, Danii czy Szwajcarii.
W Europie, jakie dotacje są potrzebne i jak geotermia może je przyciągnąć, aby zwiększyć swoją obecność na rynku?
Mówimy o obniżeniu kosztów w fazie początkowej i obniżeniu ryzyka inwestycji. Nie mówimy o dopłatach do produkowanych kilowatów.
Nasze dane wskazują, że w ciągu najbliższych kilku lat średnie koszty globalne mogą spaść do nieco ponad pięciu centów za kilowatogodzinę.
Tak więc ogólna geotermia jest coraz bardziej konkurencyjna kosztowo. Aby to osiągnąć, musimy zmniejszyć ryzyko i koszty oraz promować inwestycje na wczesnych etapach rozwoju geotermii. Czyniąc to, rząd może odegrać pewną rolę we wspieraniu rozwoju geotermii na całym świecie.
Przechodząc do środowiskowej strony geotermii. Jest to odnawialne źródło energii, ale istnieją obawy związane ze śladem węglowym, który powstaje w wyniku stosowania oleju napędowego. Jak można zmniejszyć ten ślad węglowy?
Chociaż IRENA nie zajmowała się tą dziedziną, z istniejących badań dowiadujemy się, że geotermia jest odnawialnym źródłem energii o stosunkowo niskim śladzie węglowym związanym z jej rozwojem i eksploatacją.
Ponadto w Islandii opracowuje się innowacyjne technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, na przykład w celu zapewnienia zerowej emisji z elektrowni geotermalnych.
Co z kwestiami związanymi z zanieczyszczeniem wody?
Naturalnie operatorzy projektów muszą zarządzać elektrownią. Recyrkulacja i recykling wody podczas wiercenia może zminimalizować jej zużycie i zapobiec zanieczyszczeniu.
Widziałem to podczas wizyty w zakładzie na Islandii. Operator był w stanie produkować energię geotermalną bez żadnych istotnych konsekwencji dla środowiska.
Badania Komisji Europejskiej i innych podmiotów sugerują również, że technologie elektrowni binarnych mogą nawet zapewnić zerową emisję, jeśli płyny są w 100% ponownie wtłaczane do ziemi.
Patrząc na przyszłość geotermii, czy widzisz przyszłe zapotrzebowanie głównie na dostarczanie ciepła do miast, czy też na energię elektryczną jako obciążenie podstawowe?
Widzimy rosnące zapotrzebowanie w przyszłości. Obecnie energia geotermalna nie stanowi dużej części mocy zainstalowanej, jest to mniej niż 1% globalnego koszyka energetycznego.
Jest jednak miejsce na rozwój geotermii i może ona stanowić atrakcyjny sposób zapewnienia równowagi i elastyczności systemu energetycznego, w którym wykorzystywane są zmienne źródła odnawialne.
Głównym wyzwaniem, przed którym stoimy, jest dekarbonizacja sektora energetycznego. Dotyczy to zarówno budynków, jak i miast. Energia geotermalna stanowi przekonujące rozwiązanie w zakresie ogrzewania i chłodzenia, a jest wiele miast, które to robią, na przykład w Chinach i Europie Wschodniej.
Tak więc z punktu widzenia energii i mocy, geotermia będzie odgrywać znaczącą rolę w przyszłości.
Źródło: Euroactiv
Fot. Unsplash
