Agrofotowoltaika (inaczej agro PV i APV) to innowacyjne rozwiązanie dla rolnictwa. Łączy ono produkcję energii z fotowoltaiki i uprawę roli na tym samym terenie. Wiąże się to z wieloma korzyściami dla rolnictwa, energetyki i środowiska. Jakimi dokładnie? Sprawdź!
Korzyści agrofotowoltaiki dla rolnictwa
Agro PV to przede wszystkim korzyści dla rolnika. Wykraczają one poza produkcję energii elektrycznej. Jeśli moduły fotowoltaiczne zostaną odpowiednio rozmieszczone, istnieje szansa stworzenie korzystnych warunków dla upraw.
- Ochrona upraw przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi: Panele fotowoltaiczne umieszczone nad uprawami działają jak naturalne osłony. Redukują ekspozycję roślin na intensywne promieniowanie słoneczne, a to ogranicza stres cieplny, szczególnie podczas fal upałów. Dodatkowo struktury APV chronią rośliny przed ulewami, gradobiciem i silnymi wiatrami, minimalizując ryzyko mechanicznych uszkodzeń plonów.
- Lepsze warunki mikroklimatyczne: Panele PV zapewniają niższą temperaturę gleby i powietrza, a to ogranicza parowanie wody, co jest szczególnie ważne w okresach suszy. Oferują również wyższą wilgotność przy powierzchni gleby, co sprzyja rozwojowi roślin i ogranicza konieczność intensywnego nawadniania. Takie zmiany mogą znacząco poprawić zdrowotność upraw i zwiększyć ich odporność na zmieniające się warunki klimatyczne.
- Zwiększenie plonów wybranych gatunków: Wbrew różnym obawom częściowe zacienienie niektórych gatunków roślin może prowadzić do zwiększenia plonów. Badania wykazały, że truskawki i maliny pod modułami owocują obficiej, mają lepszą jakość i dłuższy okres zbioru. Warzywa liściaste, takie jak sałata, korzystają ze zmniejszonego stresu cieplnego i stabilniejszych warunków wilgotnościowych. W niektórych przypadkach plony roślin uprawianych w systemach agro PV wzrastały nawet o 10–20% w porównaniu do tradycyjnych upraw.
Korzyści agro PV dla energetyki
Skoro agrofotowoltaika, czyli produkcja energii, to i wiele korzyści energetycznych, zarówno dla rolników, jak i branży energetycznej. Jakich?
- Decentralizacja i stabilizacja lokalnych sieci energetycznych: Instalacje agrofotowoltaiczne, rozmieszczone na obszarach wiejskich, mogą wspierać lokalne sieci elektroenergetyczne poprzez produkcję energii blisko miejsca jej zużycia, co zmniejsza straty przesyłowe, odciążenie głównych linii przesyłowych i poprawę stabilności napięcia czy zwiększenie odporności lokalnych społeczności na przerwy w dostawie energii, szczególnie w czasie ekstremalnych zjawisk pogodowych.
- Wzrost efektywności energetycznej systemu: Agro PV może być łączone z magazynami energii, a przez to umożliwiać rolnikom magazynowanie nadwyżek energii wyprodukowanej w szczytowych godzinach nasłonecznienia, używanie zgromadzonej energii w godzinach większego zapotrzebowania lub w okresach ograniczonej produkcji. Dzięki takiej integracji rolnicy nie tylko zwiększają swoje bezpieczeństwo energetyczne, ale i mogą aktywnie uczestniczyć w lokalnych rynkach energii, sprzedając nadwyżki prądu.
Korzyści dla środowiska
Nie bez znaczenia agrofotowoltaika pozostaje również na środowisko naturalne. Jakie korzyści wynikają z tej instalacji PV dla natury?
- Ochrona gleby i zasobów wodnych: Moduły fotowoltaiczne zamontowane nad uprawami ograniczają bezpośrednie nasłonecznienie powierzchni ziemi, co zmniejsza tempo parowania wody z gleby, pomagając w jej naturalnym nawodnieniu, chroni glebę przed erozją spowodowaną ulewnymi deszczami lub silnymi wiatrami i wspiera utrzymanie struktury gleby, co jest kluczowe dla zdrowych upraw i długofalowej produktywności rolniczej. W efekcie agro PV przyczynia się do oszczędniejszego gospodarowania wodą.
- Wzrost bioróżnorodności: Przestrzeń pomiędzy modułami i wokół nich może być wykorzystana do tworzenia siedlisk dla dzikiej fauny i flory, a konkretniej – rozwoju roślinności łąkowej sprzyjającej zapylaczom (pszczołom, motylom) czy zapewnienia schronienia dla małych zwierząt i ptaków.
- Redukcja emisji gazów cieplarnianych: Agrofotowoltaika umożliwia lokalną produkcję czystej energii elektrycznej z promieniowania słonecznego, co przekłada się na zmniejszenie zapotrzebowania na energię z paliw kopalnych, obniżenie emisji dwutlenku węgla (CO2) i innych zanieczyszczeń powietrza i wsparcie polityk klimatycznych zmierzających do ograniczenia globalnego ocieplenia. Dzięki takim instalacjom gospodarstwa rolne mogą aktywnie uczestniczyć w walce ze zmianami klimatycznymi.
Korzyści ekonomiczne
Agrofotowoltaika niesie ze sobą również korzyści ekonomiczne dla rolników.
- Nowe źródła dochodu dla rolników: Instalacje agrofotowoltaiczne pozwalają rolnikom na sprzedaż nadwyżek wyprodukowanej energii elektrycznej do sieci energetycznej, wykorzystanie energii na własne potrzeby, obniżając rachunki za prąd, zwłaszcza w energochłonnych gospodarstwach (np. chłodnie, pompy nawadniające) czy uzyskanie dodatkowych przychodów z dzierżawy ziemi pod instalacje APV w przypadku współpracy z inwestorami zewnętrznymi.
- Zmniejszenie ryzyka ekonomicznego: Wprowadzenie drugiego, niezależnego od warunków atmosferycznych źródła dochodu stabilizuje finanse gospodarstwa, ułatwia inwestycje w rozwój nowoczesnych technologii rolniczych i zwiększa odporność gospodarstw na kryzysy rolnicze i energetyczne. Agro PV wspiera więc budowanie bardziej odpornych i przyszłościowych modeli gospodarstw rolnych.
Agrofotowoltaika: przyszłość rolnictwa i energetyki
Jak więc widzisz, agrofotowoltaika oferuje wiele korzyści, które już teraz dostrzega wiele państw decydujących się na inwestycje w tego rodzaju rozwiązania. A jak wygląda to w Polsce? U nas wciąż jest to mało znane rozwiązanie i niestety nieuregulowane prawnie. Aktualnie farmy PV wolno montować jedynie na gruntach rolnych o niskiej jakości (klasa 4–6) lub na nieużytkach rolnych.
Choć z punktu prawnego nie jest możliwe więc postawienie konstrukcji na działkach rolnych przeznaczonych pod uprawę, to istnieją jednak instytucje, które podjęły się zbadania skuteczności agrofotowoltaiki. To w przyszłości może przełożyć się na większą otwartość rządu na zmiany w tym zakresie.
A jeśli zainteresowała Cię agrofotowoltaika SolarEdge i chcesz dowiedzieć się więcej, skontaktuj się z SolarEdge. Podpowiedzą, jak możesz zwiększyć skuteczność swojego systemu PV zarówno w kontekście produkcji energii, jak i prowadzenia upraw.
