Udział energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych w koszyku energetycznym UE (39 proc.) po raz pierwszy w historii przekroczył w 2020 r. udział paliw kopalnych (36 proc.), a zużycie energii elektrycznej (-4 proc.) i gazu (-3 proc.) w UE spadło w porównaniu z poziomami z 2019 r., ale większość czynników powodujących tę zmianę (zwłaszcza pandemia COVID-19) miała charakter wyjątkowy – wynika z opublikowanych dziś najnowszych kwartalnych sprawozdań Komisji dotyczących rynków gazu i energii elektrycznej. Pomimo ponownych ograniczeń związanych z wirusem COVID-19 w niektórych państwach, dane za czwarty kwartał wskazują, że poziomy zużycia są bliższe “normalnym poziomom” niż w pierwszych trzech kwartałach 2020 r.
W sprawozdaniu dotyczącym rynku energii elektrycznej potwierdzono, że połączenie pandemicznego szoku popytowego i korzystnych warunków pogodowych dla odnawialnych źródeł energii znacząco zmieniło strukturę koszyka energetycznego w ciągu 2020 r. Produkcja energii z węgla kamiennego i brunatnego spadła o 22 % (-87 TWh), a produkcja energii jądrowej spadła o 11 % (-79 TWh). Gaz ucierpiał w mniejszym stopniu ze względu na jego korzystną cenę, wspierając tym samym przechodzenie z węgla kamiennego na gaz i z węgla brunatnego na gaz. Wraz ze spadkiem zużycia udział odnawialnych źródeł energii w koszyku wzrósł do 39%, po raz pierwszy pokonując paliwa kopalne (36%). W oparciu o wstępne szacunki ślad węglowy sektora energetycznego w UE zmniejszy się o 14 proc. w 2020 roku.
W sprawozdaniu zauważono jednak, że kluczowe czynniki (pandemia, korzystne warunki pogodowe, wysoka produkcja energii wodnej) miały charakter wyjątkowy lub sezonowy. W rzeczywistości dane za czwarty kwartał wykazały zużycie energii elektrycznej na poziomie zbliżonym do poziomu sprzed pandemii, pomimo ciągłych ograniczeń działalności gospodarczej i społecznej.
Rosnąca produkcja energii ze źródeł odnawialnych w UE została w znacznym stopniu wsparta przez 29 GW dodanych mocy w energetyce słonecznej i wiatrowej w 2020 r., co jest porównywalne z poziomami z 2019 r. Pokazuje to, że pandemia nie spowolniła znacząco ekspansji odnawialnych źródeł energii. Co więcej, w miarę pogarszania się perspektyw dla technologii emisyjnych i wzrostu cen węgla, zapowiadano coraz więcej wcześniejszych odejść z węgla.
W ostatnich miesiącach droższe uprawnienia do emisji, wraz z rosnącymi cenami gazu, spowodowały wzrost hurtowych cen energii elektrycznej na wielu rynkach europejskich do poziomów ostatnio obserwowanych na początku 2019 roku. Efekt ten był najbardziej widoczny w państwach członkowskich uzależnionych od węgla kamiennego i brunatnego. Oczekuje się, że dyanmik hurtowych cen energii elektrycznej przefiltruje się na ceny detaliczne.
Popyt na pojazdy ładowane elektrycznie (ECV) nadal rósł w ostatnim kwartale 2020 r., a w całej UE zarejestrowano prawie pół miliona nowych pojazdów ECV. Była to najwyższa liczba w historii i przełożyła się na bezprecedensowy 17% udział w rynku, ponad dwa razy wyższy niż w Chinach i sześć razy wyższy niż w Stanach Zjednoczonych.
Raport na temat rynku gazu potwierdza, że zużycie gazu ziemnego w UE wyniosło 394 mld m3 w 2020 roku, co oznacza spadek z 406 mld m3 w 2019 roku. Nastąpiło to pomimo wzrostu o 1,3% (1,5 mld m3) w IV kwartale. Krajowa produkcja gazu w UE wyniosła 54 mld m3 (spadek o prawie 23%), natomiast całkowity import gazu netto spadł o 9% z 358 mld m3 do 326 mld m3, co pozwoliło na obniżenie całkowitego szacowanego rachunku UE za import gazu o nieco ponad 37% (z 59,4 mld euro do 36,5 mld euro).
Pomimo wznowienia środków blokujących w niektórych krajach, rynki energii były ogólnie stabilne w czwartym kwartale, a ceny rosły w ciągu kwartału. Optymizm związany z ożywieniem gospodarki światowej wspierał wzrost popytu na produkty energetyczne. Ceny spot na europejskich hubach gazowych w kwartale były wyższe o 6-21% w porównaniu rok do roku. Do końca grudnia 2020 roku cena spot Title Transfer Facility (TTF) wzrosła do 19 €/MWh – najwyżej od początku 2019 roku.
Wzrost hurtowych cen gazu był wspierany przez rozszerzające się ceny na rynku gazu w Azji, co spowodowało spadek importu LNG do UE o 27% w ostatnim kwartale. W porównaniu rok do roku, pomimo wzrostu cen hurtowych spot, detaliczne ceny gazu dla odbiorców domowych i przemysłowych spadły odpowiednio o 8% i 2% w ostatnim kwartale 2020 r.
Źródło: EC
Fot. Pixbay
