Przepisy dotyczące wspólnego wysiłku redukcyjnego ustanawiają wiążące roczne cele w zakresie emisji gazów cieplarnianych dla państw członkowskich na lata 2013-2020 i 2021-2030. Cele te dotyczą emisji z większości sektorów nieobjętych unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), takich jak transport, budynki, rolnictwo i odpady.
Przepisy dotyczące wspólnego wysiłku redukcyjnego stanowią część zestawu polityk i środków dotyczących zmiany klimatu i energii, które pomogą Europie przejść na gospodarkę niskoemisyjną i zwiększyć jej bezpieczeństwo energetyczne.
Cele krajowe doprowadzą łącznie do zmniejszenia całkowitych emisji w UE o około 10 % do 2020 r. i o 30 % do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 2005 r.W połączeniu z 21% redukcją emisji objętych systemem EU ETS do 2020 r. i 43% do 2030 r., pozwoli to UE na osiągnięcie jej celów klimatycznych na lata 2020 i 2030.
Decyzja dotycząca wspólnego wysiłku redukcyjnego stanowi część ram polityki klimatycznej i energetycznej UE na rok 2020.Określa ona krajowe cele w zakresie emisji na 2020 r., wyrażone jako zmiany procentowe w stosunku do poziomów z 2005 r. Określa się w niej również sposób obliczania rocznych przydziałów emisji (AEA) w tonach na każdy rok od 2013 do 2020 r. oraz definiuje elastyczność.
Cele krajowe opierają się na względnej zamożności państw członkowskich, mierzonej produktem krajowym brutto (PKB) na mieszkańca.Mniej zamożne kraje mają mniej ambitne cele, ponieważ ich relatywnie wyższy wzrost gospodarczy będzie prawdopodobnie silniejszym motorem napędowym emisji i mają one relatywnie mniejsze możliwości inwestycyjne.
Krajowe cele w zakresie emisji na 2020 r. wahają się od 20 % redukcji do 2020 r. (od poziomów z 2005 r.) dla najbogatszych państw członkowskich do 20 % wzrostu dla najmniej zamożnych państw członkowskich – Bułgarii. Chorwacja, która przystąpiła do UE w dniu 1 lipca 2013 r., może zwiększyć emisje o 11%.
Rozporządzenie w sprawie wiążących rocznych redukcji emisji przez państwa członkowskie w latach 2021-2030 (rozporządzenie dotyczące wspólnego wysiłku redukcyjnego) przyjęte w 2018 r. stanowi część strategii Unii Energetycznej i wdrożenia przez UE porozumienia paryskiego. Ustanawia ono dla wszystkich państw członkowskich krajowe cele w zakresie redukcji emisji na 2030 r. w zakresie od 0% do -40% w stosunku do poziomów z 2005 r.
W przeciwieństwie do sektorów objętych systemem EU ETS, które są regulowane na poziomie UE, państwa członkowskie są odpowiedzialne za krajowe polityki i środki mające na celu ograniczenie emisji z sektorów objętych przepisami dotyczącymi wspólnego wysiłku redukcyjnego.
Przykłady potencjalnych polityk i środków obejmują:
- zmniejszenie potrzeb transportowych,
- promowanie transportu publicznego,
- odejście od transportu opartego na paliwach kopalnych,
- programy wsparcia na rzecz modernizacji budynków,
- bardziej wydajne systemy ogrzewania i chłodzenia,
- energia odnawialna do ogrzewania i chłodzenia,
- bardziej przyjazne dla klimatu praktyki rolnicze,
- przekształcenie obornika zwierzęcego w biogaz.
Środki podjęte na poziomie UE pomogą państwom członkowskim w ograniczeniu emisji. Na przykład:
- normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dostawczych ograniczą emisje z transportu drogowego,
- redukcja emisji z budynków będzie wspierana przez środki mające na celu poprawę charakterystyki energetycznej budynków,
- wymogi dotyczące ekoprojektu dla produktów związanych z energią oraz systemy etykietowania energetycznego w celu informowania konsumentów.
Do osiągnięcia celów krajowych przyczynią się również ograniczenia dotyczące fluorowanych gazów przemysłowych (F-gazów) oraz realizacja innych polityk UE w zakresie ochrony środowiska, np. dotyczących ochrony gleby i odpadów.
Cele mają zastosowanie do krajowych emisji gazów cieplarnianych z kategorii źródeł IPCC: energia, procesy przemysłowe i wykorzystanie produktów, rolnictwo i odpady.
Nie mają one zastosowania do emisji objętych EU ETS oraz emisji i pochłaniania w związku z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem (LULUCF), które są objęte protokołem z Kioto, a od 2021 r. rozporządzeniem w sprawie LULUCF.
Źródło: KE
Fot. Pixabay
