Zgodnie z opublikowanymi właśnie kwartalnymi sprawozdaniami Komisji na temat rynków gazu i energii elektrycznej, szeroko zakrojone środki zapobiegawcze w znacznej części Europy na początku tego roku miały bezprecedensowy wpływ na rynek energii w UE, powodując spadek zużycia gazu i energii elektrycznej odpowiednio o 10 % i 11 % w drugim kwartale. Porównanie z drugim kwartałem 2019 r. pokazuje również głęboki wpływ na całą gospodarkę – przy spadku PKB o 14%. Jednocześnie niższe zużycie i wzrost produkcji energii słonecznej przyczyniły się do tego, że w drugim kwartale 2020 r. udział energii ze źródeł odnawialnych w koszyku energetycznym UE wyniósł 43 %, co jest nowym kwartalnym rekordem – i ponownie podkreśliły wyjątkowy wpływ kryzysu.
Ze sprawozdania na temat rynku energii elektrycznej wynika, że zużycie energii elektrycznej w UE-27 spadło o 11 % w porównaniu z drugim kwartałem 2019 r. Hurtowe ceny energii elektrycznej spadły o 30-50 % i osiągnęły poziom nienotowany od ponad dziesięciu lat. Paliwa kopalne były głównymi ofiarami tego szoku popytu, co zbiegło się w czasie ze wzrostem produkcji energii słonecznej – do tego stopnia, że energia słoneczna stanowiła 9 % koszyka energetycznego UE-27.
Produkcja węgla spadła o 34 % rok do roku (-32 TWh). Straty poniósł również gaz ziemny (-13 TWh), pomimo dalszej zamiany węgla na gaz. Poważnie ucierpiała również produkcja energii jądrowej, która zmniejszyła się o 17 % rok do roku (-30 TWh). Dzięki wzrostowi produkcji energii elektrycznej w elektrowniach wodnych i rekordowo wysokiej produkcji energii słonecznej, odnawialne źródła energii miały kolejny udany kwartał, rozwijając się o 11 TWh rok do roku i osiągając 43% udział w miksie energetycznym – najwyższy w historii wskaźnik kwartalny.
Odejście od paliw kopalnych spowodowało, że według wstępnych szacunków w drugim kwartale 2020 r. ślad węglowy produkcji energii elektrycznej w UE-27 spadł o 25 proc. rok do roku. Sektor energetyczny jest na dobrej drodze do osiągnięcia dwucyfrowej rocznej redukcji emisji CO2 w 2020 r.
Popyt na elektrycznie ładowane pojazdy pasażerskie (ECV) utrzymał się na wysokim poziomie. Rosnące zainteresowanie bardziej ekologiczną mobilnością zbiegło się w czasie z gwałtownym spadkiem sprzedaży samochodów z silnikami wysokoprężnymi i benzynowymi i spowodowało, że udział rynkowy ECV osiągnął rekordowy poziom 7,2% w drugim kwartale 2020 r. (wzrost z 2,4% w drugim kwartale 2019 r.). Dla porównania, w tym samym okresie udział ECV w Chinach wyniósł 4,3%, a w Stanach Zjednoczonych 1,4%.
W sprawozdaniu na temat rynku gazu dominuje również bezpośredni i pośredni wpływ pandemii covidów. Załamanie popytu związane z zawieszeniem tak wielu działań gospodarczych doprowadziło w drugim kwartale 2020 r. do spadku zużycia gazu w UE o 10 %. W niektórych państwach członkowskich zużycie gazu spadło w kwietniu o 20-30 % w stosunku do tego samego okresu w 2019 r.
Popyt na gaz ziemny został ograniczony nie tylko w przemyśle, ale również w energetyce, ponieważ obfitość odnawialnych źródeł energii nie sprzyjała gazowi, nawet w warunkach gwałtownego spadku cen gazu: ceny hurtowe spadły o 50-60 % w porównaniu z rokiem ubiegłym. Pod koniec maja cena gazu na rynku transakcji natychmiastowych TTF spadła do rekordowo niskiego poziomu (3,5 EUR/MWh), powoli odbijając się w czerwcu 2020 r. w związku ze złagodzeniem środków związanych z blokadą Covid-19.
W kontekście niskiego popytu na gaz w UE, ceny hurtowe gazu w niektórych węzłach przesyłowych spadły w maju poniżej ich amerykańskich odpowiedników, co doprowadziło do anulowania niektórych transportów LNG. Ceny detaliczne dla przeciętnego odbiorcy przemysłowego spadły o 11 % w drugim kwartale 2020 r. w ujęciu rok do roku, a w większości stolic UE ceny dla gospodarstw domowych również były niższe.
Źródło: KE
Fot. KE
