Od pewnego czasu wypływają w różnej formie w informacjach medialnych (i nie tylko) problemy ekonomiczne polskiego ciepłownictwa. Najczęściej przekazywane w kontekście wyzwań stojących przed sektorem z powodu zaostrzającej się polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej.
Niewiele się mówi natomiast o tym, że głównym motorem tych obiekcji jest drastyczna zmiana zewnętrznych warunków prowadzenia działalności w sektorze. Trzeba tu co najmniej wspomnieć o następujących faktach, które zaistniały w ostatnim czasie:
- znacząca podwyżka cen węgla od roku 2017;
- drastyczna wręcz podwyżka wartości uprawnień do emisji CO2 w roku 2018 (ok 300% i więcej);
- wzrost kosztów pozyskania energii elektrycznej;
- bardzo duży wzrost kosztów usług budowlanych i remontowych.
Ponieważ ciepłownictwo jest ostatnim w pełni regulowanym segmentem sektora energetyki poza otoczeniem rynkowym wpływ na sytuację ekonomiczną przedsiębiorstw ma polityka zatwierdzania taryf praktykowana przez URE.
Proces taryfowy i zatwierdzona cena ciepła powinna odzwierciedlać zmiany otoczenia rynkowego i ich dynamikę, w przeciwnym przypadku brak pokrycia kosztów podstawowej działalności może mieć negatywny wpływ na sytuację ekonomiczną sektora.
Jak to wygląda w praktyce pokazuje zestawienie średniej ceny ciepła w tabeli 2. Przeprowadzona analiza danych w badanym okresie potwierdza, że dynamika zmian średniej ceny ciepła na poziomie kilku procent nie podążała za dynamiką zmian cen paliw i uprawnień do emisji. Należy wspomnieć, że określona w niniejszym porównaniu średnia cena ciepła wynika z poziomu zatwierdzonych taryf i jest liczona na podstawie rocznej wielkości sprzedaży usług (ciepło i usługa przesyłowa) i sprzedanej ilości ciepła. Wyniki tego porównania wskazują, że koszty podstawowej działalności nie były pokryte przychodami ze sprzedaży na działalności ciepłowniczej.
Na kondycję przedsiębiorstwa wpływa nie tylko cena, ale również termin jej wprowadzenia. Brak nadążania ceny za wzrostem kosztów może spowodować w pierwszej fazie brak możliwości terminowej realizacji zobowiązań przedsiębiorstwa, a ostatecznie doprowadzić do jego bankructwa. Dlatego kolejnym badanym wskaźnikiem jest czas rozpatrywania przez regulatora wniosków taryfowych. Zestawienie czasu rozpatrywania wniosku taryfowego prezentowane w tabeli 3 i poniższy wykres pokazuje kompletnie niezrozumiałe z punktu widzenia przestawionej wyżej dynamiki zmian otoczenia rynkowego przedsiębiorstw sukcesywne wydłużanie się procesu zatwierdzenia taryf.
Kontrowersje te są o tyle istotne, że procesy taryfowania istnieją już od ponad 20 lat i logika podpowiada, że wraz z postępem czasu powinno być całkowicie odwrotnie. Taki stan generuje w coraz większym zakresie brak możliwości pokrycia kosztów uzasadnionych w długich okresach, co jak pokazują dalsze analizy. W rezultacie oznacza pogorszenie płynności w przedsiębiorstwach i sukcesywną utratę środków pieniężnych przeznaczonych na rozwój i modernizację.
Powyższy artykuł jest skrótem publikacji pt. „Jak się ma dzisiejsze ciepłownictwo systemowe w obliczu wyzwań, które dopiero przed nim?” autorstwa dr Małgorzaty Niestępskiej, Prezes Zarządu PEC Ciechanów Sp. z o.o. oraz Bogusława Regulskiego, wiceprezesa Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie.
Całość publikacji dostępna jest pod poniższym adresem: https://drive.google.com/file/d/10_f6qWSwq_snxYZjmqWKXibO7X-CdPnS/view
Fot. Pixabay
