Home Blog Left SidebarPage 57

KOGENERACJA PARTNEREM TEGOROCZNEJ AKCJI „EKOSTRAŻ I PRZYJACIELE”

406 0

Już czwarty rok z rzędu Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERCJA S.A. należący do PGE Energia Ciepła z Grupy PGE pomaga zwierzętom będącym pod opieką wrocławskiego Stowarzyszenia Ochrony Zwierząt EKOSTRAŻ. Jak co roku, w grudniu rozpoczyna się sprzedaż kalendarzy na nadchodzący rok, z której dochód w całości zostanie przeznaczony na opiekę nad pokrzywdzonymi i bezdomnymi zwierzętami.

„EKOSTRAŻ i Przyjaciele” to temat przewodni tegorocznej edycji niezwykłych kalendarzy, których bohaterami są podopieczni stowarzyszenia. Na kartach kalendarza można zobaczyć psy, koty, jeże, króliki, fretki, a nawet gołębicę. Towarzyszą im na zdjęciach znane postaci związane z Wrocławiem, które zdecydowały się wesprzeć EKOSTRAŻ charytatywnie. Niektórzy z nich angażują się jeszcze mocniej w pomoc zwierzętom, dając im tymczasowe domy, pomagając w ramach wolontariackich dyżurów, uczestnicząc w eventach oraz przekazując organizacji finansowe wsparcie.

– Wolontariuszom EKOSTRAŻY należą się słowa uznania za ich wielkie serce – mówi Andrzej Jedut, prezes zarządu KOGENERACJI. – Cieszymy się, że możemy przyczynić się do realizacji tak szlachetnej inicjatywy.

Katarzyna Szakowska, rzeczniczka prasowa EKOSTRAŻY dodaje: – Z KOGENERACJĄ współpracujemy od 2018 roku, realizując wspólnie rozmaite akcje na rzecz zwierząt w potrzebie. W tym roku stworzyliśmy już razem grę edukacyjną “Dzikie w mieście”. Cieszymy się, że ponownie mogliśmy liczyć na wsparcie ze strony naszego partnera, tym razem przy tworzeniu kalendarza – dodaje.

Zysk ze sprzedaży kalendarzy pokryje koszty interwencji przeprowadzanych przez EKOSTRAŻ, zostanie też przeznaczony na wyżywienie i leczenia zwierząt w potrzebie.

– Jesteśmy niezwykle wdzięczni wszystkim, którzy współpracowali przy sesjach zdjęciowych i mocno trzymamy kciuki, by przy okazji wydarzyło się wiele dobra, jak choćby adopcje naszych „bezdomniaków” – mówi Marta Zienkiewicz z EKOSTRAŻY, koordynatorka projektu.

Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA S.A., spółka zależna PGE Energia Ciepła z Grupy PGE, to producent energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w wysokosprawnej kogeneracji, w aglomeracji wrocławskiej. KOGENERACJA składa się z trzech elektrociepłowni: EC Wrocław, EC Czechnica, EC Zawidawie. Od 2000 roku jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych. W 2016 r. w EC Wrocław uruchomione zostały instalacje odsiarczania i odazotowania spalin pozwalające na spełnienie rygorystycznych europejskich norm środowiskowych oraz znacznie poprawiające jakość powietrza we Wrocławiu.

PGE Energia Ciepła z Grupy PGE, jest największym w Polsce producentem energii elektrycznej i ciepła, wytwarzanych w procesie wysokosprawnej kogeneracji. Posiada ok. 25 proc. udziału w rynku ciepła z kogeneracji, 16 elektrociepłowni (o mocy cieplnej 6,8 GWt mocy elektrycznej 2,5 GWe) i sieci ciepłownicze o długości 672 km. PGE Energia Ciepła produkuje i dostarcza ciepło dla dużych polskich miast, wśród których znajdują się: Kraków, Gdańsk, Gdynia, Wrocław, Rzeszów, Lublin, Bydgoszcz, Kielce i Szczecin. Spółka jest obecna także w Toruniu, Zielonej Górze, Gorzowie Wielkopolskim, Zgierzu, Siechnicach i Gryfinie, gdzie jest również dystrybutorem ciepła do klientów końcowych.

Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAŻ – organizacja pożytku publicznego działająca na Dolnym Śląsku od 2010 r. Wspiera wszystkie zwierzęta, które ucierpiały na skutek działalności człowieka. Prowadzi Ośrodek Rehabilitacji Małych Zwierząt Chronionych we Wrocławiu.

Źródło: PGE EC
Fot. Pixabay

SPRZĄCZAK: SPECYFIKA SEKTORA CIEPŁOWNICZEGO WYNIKA Z JEGO LOKALNEGO CHARAKTERU [WYWIAD]

1869 0

Rozmowa z Piotrem Sprzączakiem, dyrektorem Departamentu Ciepłownictwa w Ministerstwa Klimatu i Środowiska na temat współpracy sektora ciepłowniczego z rządem, prac nad „Strategią dla Ciepłownictwa”, kwestii ciepła odpadowego oraz ITPOE.

Redakcja: Sektor ciepłowniczy w końcu został „oderwany od energetyki”, czego przykładem jest utworzenie dedykowanego Departamentu Ciepłownictwa w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Jak układa się Panu współpraca z przedstawicielami sektora?

Piotr Sprzączak, dyrektor Departamentu Ciepłownictwa: W związku z transformacją energetyczną i związanymi z nią wyzwaniami, sektor ciepłowniczy wymaga zindywidualizowanego podejścia. Wynika to z faktu, że dotychczasowy model regulacyjny sprawdzał się tylko do pewnego momentu. Obecna dynamika zmian, wynikająca m.in. z cen uprawnień do emisji i konieczności fundamentalnych zmian jeżeli chodzi o miks energetyczny ciepłownictwa systemowego, pokazuje, że podejście do sektora wymaga przemodelowania, a kwestie ciepłownictwa nie mogą być wypadkową ciągu dyskusji ogólnoenergetycznych. Konieczne jest więc myślenie o dedykowanych rozwiązaniach. Szczególne znaczenie będzie mieć lokalna specyfika sektora ciepłowniczego, co musimy uwzględniać we wszystkich tworzonych przez nas programach.

Redakcja: Wewnątrz resortu trwają prace nad „Strategią dla ciepłownictwa”, dokumentu będącego swoistym kierunkowskazem dla rozwoju ciepłownictwa w Polsce. Kiedy można spodziewać się publikacji w/w Strategii? Czy dokument będzie spójny z wizją KE przedstawioną w pakiecie „Fit for 55”?

Piotr Sprzączak, dyrektor Departamentu Ciepłownictwa: Sektor ciepłowniczy obejmuje blisko 400 podmiotów koncesjonowanych i około 1000 niekoncesjonowanych, które dodatkowo mają różną wielkość i strukturę właścicielską. Tak duże zróżnicowanie sektora sprawia, że zaplanowanie jednej słusznej ścieżki transformacji jest niemożliwe, a przygotowanie samej strategii wymaga czasu. W pracach nad dokumentem chcemy wskazać kierunki, które będą korzystne również z punktu widzenia inwestycyjnego. Mamy nadzieje, że ostateczną wersję strategii skierujemy do konsultacji międzyresortowych i publicznych do końca tego roku kalendarzowego.

W zakresie spójności „Strategii dla ciepłownictwa” z pakietem „Fit for 55” należy zaznaczyć, że obecnie mamy do czynienia wyłącznie z propozycją ze strony Komisji Europejskiej. Ta z kolei jest obecnie przedmiotem dyskusji na forum Rady Unii Europejskiej, a później dyskusji z KE i Parlamentem w ramach tzw. trilogów. W tej sytuacji oparcie strategii na propozycji, która mam nadzieję ulegnie jeszcze zmianie, byłoby nieodpowiedzialne. Warto jednak podkreślić, że dążenie do neutralności klimatycznej jako trend polityki regulacyjnej UE jest obecnie niepodważalne. Nie negujemy konieczności ograniczania emisji, czy też zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w ciepłownictwie. Niemniej jednak dostrzegamy obszary takie jak np. kwestie związane z dużymi systemami ciepłowniczymi, kryteriami efektywnego systemu ciepłowniczego, a także wyznaczenie końcowego terminu dla wspierania kogeneracji, które wymagają zmian.

Redakcja: Rozwój OZE jest jednym z kluczowych elementów procesu transformacji. Jaka technologia ma największy potencjał rozwojowy dla sektora ciepłowniczego? Jak widzi Pan możliwość wykorzystania ciepła odpadowego?

Piotr Sprzączak, dyrektor Departamentu Ciepłownictwa: Dominującym odnawialnym źródłem wykorzystywanym w ciepłownictwie jest biomasa. Zasada kaskadowego wykorzystania biomasy i kryteria zrównoważoności zaostrzane aktualnie przez Komisję Europejską jednoznacznie wskazują, że ten rodzaj OZE nie będzie mógł być odpowiedzią na wszystkie problemy sektora. W tym miejscu warto zaznaczyć, że siłą systemów ciepłowniczych jest ich lokalny charakter i dostęp do lokalnych źródeł energii. Mowa tu o możliwości wykorzystania innych dostępnych lokalnie zasobów: geotermii, pomp ciepła w infrastrukturze miejskiej, czy też lokalnie dostępnego ciepła odpadowego. Jednak enumeratywne wymienianie konkretnych technologii możliwych do zastosowania w bardzo zróżnicowanych systemach nie jest celowe.

Wsparcie ciepła odpadowego to też ciekawy temat. Obecna dyrektywa o OZE zawiera mechanizm w wyniku którego zaliczenie ciepła odpadowego do „celu OZE”, powoduje jego wzrost. Analiza potencjału ciepła odpadowego dla całego kraju pokazała nieefektywność takiego mechanizmu. Warto dodać, że na włączenie ciepła odpadowego do celu OZE w ciepłownictwie zdecydowało się wyłącznie jedno państwo w UE, co pokazuje, że takie rozwiązanie jest wadliwe na poziomie europejskim. Zasugerowaliśmy to naszym partnerom w Komisji.

Redakcja: Zakończyły się prace nad Krajowym Planem Odbudowy. Dlaczego Planem nie zostały objęte ITPOE? Czy to oznacza absolutny brak wsparcia dla produkcji ciepła z odpadów?

Piotr Sprzączak, dyrektor Departamentu Ciepłownictwa: Ministerstwo podjęło działania zmierzające do wpisania w KPO instalacji termicznego przekształcania odpadów. Niestety Komisja Europejska nie wyraziła na to zgody, jest to niezgodne z załącznikiem do wytycznych dla kryterium „do no significant harm”, wykorzystywanych dla przygotowania Krajowego Planu Odbudowy. Nie oznacza to jednak całkowitego braku wsparcia dla produkcji ciepła z odpadów. Chcę zaznaczyć, że odpady w ciepłownictwie są paliwem, które czeka na możliwość zagospodarowania. Nie możemy doprowadzać do sytuacji w której mamy problem z zagospodarowaniem nadwyżki frakcji wysokokalorycznej, której nie można lub nie opłaca się poddawać dalszym procesom recyklingu, a jednocześnie nie można jej składować. Ta frakcja musi zostać zagospodarowana w kontrolowanym procesie termicznego przetwarzania. Musimy odzyskiwać energię zawartą w tym paliwie, dlatego będziemy realizować działania na poziomie regulacyjnym mające na celu wsparcie rozwoju instalacji termicznego przekształcania odpadów.

Fot. MKiŚ

NABÓR WNIOSKÓW W PROGRAMIE PN. „RENOWACJA Z GWARANCJĄ OSZCZĘDNOŚCI EPC PLUS”

529 0

Rusza I nabór wniosków w programie pn. „Renowacja z gwarancją oszczędności EPC (Energy Performance Contract) Plus”. To kompleksowy instrument wparcia inwestycji poprawiających efektywność energetyczną budynków realizowanych w formule EPC. W I naborze o dofinansowanie na modernizację budynków mieszkalnych wielorodzinnych ubiegać się mogą spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe oraz jednostki samorządu terytorialnego.

Już od dzisiaj (13 grudnia br.) wnioskodawcy będą mogli składać w trybie ciągłym fiszki (wstępne wnioski) oraz wnioski o dofinansowanie w formie dotacji na inwestycje w ramach I naboru w pilotażowym programie priorytetowym pn. „Renowacja z gwarancją oszczędności EPC (ang. Energy Performance Contract) Plus”. NFOŚiGW będzie finansował przedsięwzięcia za pomocą środków pochodzących z Funduszu Modernizacyjnego (FM). Fiszki będą przyjmowane w terminie od 13 grudnia 2021 r. do 31 marca 2022 r., natomiast wnioski o dotacje od 13 grudnia 2021 r. do 28 lutego 2023 r. Beneficjentami programu mogą być spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, jednostki samorządu terytorialnego, spółki prawa handlowego, w których jednostki samorządu terytorialnego posiadają 100% udziałów lub akcji, i które powołane są do realizacji zadań własnych j.s.t. wskazanych w ustawach. Budżet I pilotażowego naboru wynosi 10 mln złotych. Dofinansowanie będzie udzielane w formie dotacji, do wyczerpania alokacji środków dostępnych w ramach I naboru. Wysokość dotacji będzie uzależniona od realizowanego standardu usprawnień. Dotacja oferowana przez NFOŚiGW ma na celu pokrycie wkładu właściciela budynku do finansowania inwestycji termomodernizacyjnej, podczas gdy pozostałą część finansowania wnosi partner – przedsiębiorstwo usług energetycznych (ang. Energy Service Company (ESCO).

– Potrzeby Polski w obszarze inwestycji, które będą służyły modernizacji systemu energetycznego oraz poprawie efektywności energetycznej są ogromne. Z tego względu istotne jest skuteczne i sprawne wykorzystanie środków z Funduszu Modernizacyjnego, który w perspektywie do roku 2030 będzie stanowił jeden z największych instrumentów finansowych. Niezmiernie ważne jest, by środki Funduszu były wykorzystywane we wszystkich obszarach i dla szerokiej gamy przedsięwzięć, które będą przyczyniały się do transformacji energetycznej Polski. Uruchomienie przez Narodowy Fundusz naboru środków dla Programu „Renowacja z gwarancją oszczędności EPC Plus” jest tego doskonałym przykładem – podsumowuje uruchomiony nabór, minister klimatu i środowiska Anna Moskwa.

Prezes NFOŚiGW prof. Maciej Chorowski podkreśla jak istotne jest wspieranie inwestycji termomodernizacyjnych.

– Skala potrzeb w obszarze efektywności energetycznej budynków w Polsce wymaga, by tradycyjne wsparcie dotacyjne uzupełnić o inne instrumenty finansowe. Służy temu pilotażowy system wsparcia inwestycji w termomodernizację budynków w modelu przedsiębiorstw usług energetycznych (ESCO) opartych na gwarancji oszczędności energii.

Wsparciem w ramach programu objęte są prace modernizacyjne budynków mieszkalnych wielorodzinnych umożliwiające zmniejszenie zużycia energii końcowej przynajmniej o 30% w stosunku do stanu istniejącego (przed modernizacją), przy czym zapotrzebowanie budynku na energię końcową na potrzeby ogrzewania, wentylacji i ciepłej wody użytkowej (EKH+W) po modernizacji wyniesie nie więcej niż 85 kWh/(m2*rok). W programie wyróżnione zostały 3 standardy usprawnień: usprawnienie tylko instalacyjne lub połączone z przeprowadzeniem minimalnego zakresu prac termomodernizacyjnych, optymalny zakres modernizacji energetycznej – prace z dominującym udziałem prac termomodernizacyjnych, po których przeprowadzeniu EK zmniejszy się co najmniej o 45% oraz wysoki standard modernizacji energetycznej – prace z dominującym udziałem prac termomodernizacyjnych, po których przeprowadzeniu EK zmniejszy się co najmniej o 60%.

Na każdym etapie przygotowania fiszki i wniosku wnioskodawca będzie miał możliwość skorzystania ze wsparcia Doradcy Energetycznego, którego rolę w ramach I naboru pełnić będzie Krajowa Agencja Poszanowanie Energii S.A. (KAPE).

– KAPE posiada wieloletnie doświadczenie zarówno w kompleksowym doradztwie w całym procesie budowlanym dla jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorstw, mieszkańców, jak i w samej realizacji inwestycji w głęboką termomodernizację budynków oraz wykonywaniu audytów energetycznych budynków. Chcemy je wykorzystać wspierając właścicieli budynków w identyfikacji projektów i rozmowach z przedsiębiorstwem ESCO – zapewnia wiceprezes zarządu KAPE S.A. Mariola Zmudzińska.

Warto dodać, że pilotażowy program jest realizowany we współpracy pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Polskim Funduszem Rozwoju (PFR), którego rola ma polegać na umożliwieniu pozyskania przez przedsiębiorstwo ESCO finansowania w formie wykupu wierzytelności lub w innej, alternatywnej formie.

Realizując program wsparcia inwestycji w modelu ESCO Narodowy Fundusz wykorzysta doświadczenia z realizowanego od 2019 r. projektu FinEERGo-Dom, finansowanego przez Komisję Europejską w ramach programu Horyzont 2020, którego celem jest wspieranie innowacji w Unii Europejskiej. Projekt FinEERGo-Dom, w którym poza polskimi ekspertami udział biorą także reprezentanci Austrii, Łotwy, Bułgarii, Rumunii i Słowacji, zakłada wdrożenie w tych państwach modelu finansowania efektywności energetycznej w oparciu o formułę EPC.

Umowa o poprawę efektywności energetycznej (ang. Energy Performance Contract – EPC) stanowi nowoczesny sposób finansowania inwestycji wpływających na zmniejszone zużycie energii w budynkach. Umowę EPC jednostka planująca termomodernizację zawiera z Przedsiębiorstwem ESCO, które dostarcza środków poprawy efektywności energetycznej wraz z ich finansowaniem na etapie realizacji inwestycji, biorąc przy tym na siebie większość ryzyka finansowego. ESCO jest również zaangażowane w utrzymanie i zarządzanie energią w budynkach w okresie spłaty, a jego wynagrodzenie jest uzależnione od osiągnięcia gwarantowanych oszczędności.

Źródło: NFOŚiGW
Fot. NFOŚiGW

DOFINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH W SIECHNICACH I ZGIERZU

442 0

Zarząd PGE Energia Ciepła oraz Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA z Grupy PGE w obecności Anny Moskwy – Minister Klimatu i Środowiska, podpisał trzy umowy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) na dofinansowanie budowy elektrociepłowni w Siechnicach oraz Zgierzu. Wydarzenie odbyło się 10 grudnia w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Łączna kwota udzielonego finansowania preferencyjnego wynosi blisko 352 mln zł.

Dosyć często ciepłownictwo określane jest jako „zapomniane aktywo transformacji energetycznej”, dlatego w najbliższym czasie sektor ten będzie dynamicznie modernizowany. Aby odpowiedzieć na cel neutralności klimatycznej do 2050 r. produkcja ciepła także musi być dostosowana do wyzwań związanych z transformacją. Ciepłownictwo to olbrzymi sektor o bardzo różnej strukturze właścicielskiej. Ogrzewanie systemowe emituje znacznie mniej zanieczyszczeń powietrza, w porównaniu do źródeł indywidualnych. Tym samym preferując ten rodzaj źródła ciepła możliwe jest ograniczenie redukcji emisji szkodliwych pyłów do atmosfery – zaznaczyła minister klimatu i środowiska Anna Moskwa.

Polska ma jedną z najlepiej rozwiniętych sieci ciepłowniczych w Europie – to wielka wartość, ale i jednocześnie wyzwanie. Sektor stoi przed koniecznością proekologicznych zmian i olbrzymich inwestycji. Żeby spełniać normy środowiskowe, zachowując efektywność kosztową ciepłownictwo zawodowe musi się w szybkim tempie modernizować. To warunek konieczny stabilizacji całego systemu elektroenergetycznego. Transformacja ciepłownictwa to jedno z kluczowych zadań, jakie w ramach strategii dekarbonizacji energetyki stawia sobie NFOŚiGW – podkreśla prezes NFOŚiGW Maciej Chorowski. Rolą NFOŚiGW jest stworzyć odpowiednie instrumenty finansowania procesu modernizacyjnego. Umowy podpisywane dziś z PGE Energia Ciepła to potwierdzenie, że jesteśmy na dobrej drodze do systemowego zmieniania całej branży – uzupełnia prezes Chorowski.

Jednym z priorytetów Strategii Grupy PGE jest dekarbonizacja ciepłownictwa. Konsekwentnie realizujemy projekty inwestycyjne, których celem jest zmiana paliwa węglowego na paliwo gazowe. Podpisane dzisiaj umowy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na dofinansowanie dwóch naszych projektów pozwoli na osiągnięcie strategicznych założeń Grupy PGE, czyli wzrost udziału paliw niskoemisyjnych do 70 proc. w produkcji ciepła do roku 2030 r. Prowadzone przez nas inwestycje w obszarze ciepłownictwa mają na celu utrzymanie zdolności produkcyjnych ciepła z uwzględnieniem troski o środowisko – powiedział Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Dofinansowanie udzielone przez NFOŚiGW dotyczy dwóch projektów ciepłowniczych – Nowej Elektrociepłowni Czechnica w podwrocławskich Siechnicach oraz Elektrociepłowni Zgierz. Oba projekty mają za zadanie odejście od paliwa węglowego w procesie wytwarzania ciepła w lokalizacjach PGE.

W latach 2023-2029 w większości lokalizacji, gdzie Grupa PGE posiada swoje aktywa, zostaną oddane do eksploatacji instalacje, które spowodują całkowite lub znaczące odejście od paliwa węglowego.

Całkowite odejście od węgla w pierwszej kolejności planowane jest w Zgierzu, Kielcach, Lublinie, Rzeszowie i Gorzowie Wielkopolskim, zaś znaczące w elektrociepłowniach w Bydgoszczy, Siechnicach, Gdyni i Gdańsku. Do produkcji ciepła w nowych i zmodernizowanych jednostkach ciepłowniczych zostaną wykorzystane: gaz, odpady komunalne, biomasa, ciepło odpadowe oraz energia odnawialna.

Budowa Nowej Elektrociepłowni Czechnica to projekt o kluczowym znaczeniu dla aglomeracji wrocławskiej i zastąpi w 2024 roku istniejącą elektrociepłownię węglową. Nowoczesna jednostka będzie się składała z bloku gazowo-parowego, kotłowni szczytowo-rezerwowej i akumulatora ciepła.

Na realizację projektu zostało udzielone dofinansowanie w formie dotacji oraz pożyczki preferencyjnej. Beneficjentem dofinansowania jest realizujący inwestycję Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA S.A. należący do PGE Energia Ciepła z Grupy PGE. Dotacja w wysokości ponad 30 mln zł została udzielona w ramach Programu „Środowisko, Energia i Zmiany klimatu” współfinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021, dla którego Operatorem Programu jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska przy wsparciu NFOŚiGW. W ramach kolejnej umowy z NFOŚiGW spółka otrzyma, na ten sam projekt, dofinansowanie w formie pożyczki preferencyjnej na kwotę 300 mln zł. Środki pochodzą z programu priorytetowego Energia Plus.

Drugim projektem jest budowa nowego układu kogeneracyjnego opartego o paliwo gazowe w Elektrociepłowni Zgierz. Nowymi jednostkami podstawowymi elektrociepłowni będą silniki gazowe z generatorami energii elektrycznej wraz z kotłem szczytowo-rezerwowym wsparte instalacją OZE. Inwestycja uzyskała dofinansowanie w ramach Programu „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu” którego Operatorem Programu jest Ministerstwo Klimatu przy wsparciu NFOŚiGW. Dotacja udzielona na realizację projektu wyniesie blisko 22 mln zł została udzielona w ramach Programu „Środowisko, Energia i Zmiany klimatu” współfinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021.

Projekt „Budowa Nowej Elektrociepłowni Czechnica” jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach funduszy norweskich i EOG oraz przez NFOŚiGW. Projekt „Program inwestycyjny dla EC Zgierz – budowa nowych jednostek wytwórczych” jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach funduszy norweskich i EOG.

Źródło: MKiŚ
Fot. MKiŚ

KRAKÓW W DOBRYM KLIMACIE

648 Post a comment

Miasta to miejsca szczególne, w których koncentrują się problemy środowiskowe i społeczne, ale także to miejsca o największym potencjale innowacji. W miastach żyje około 3,5 miliarda ludzi a już w 2030 roku ich mieszkańcy stanowić będą prawie 60 procent populacji Ziemi. Dlatego pilnie potrzebują skutecznej, konsekwentnie realizowanej, długofalowej strategii, która określi drogę, jaką powinny iść aby sprostać klimatycznym wyzwaniom.

„Miasta muszą stać się liderami zmian, gdyż to nasi mieszkańcy uciekają przed pożarami, nasi mieszkańcy uciekają przed powodziami czy zmagają się z suszą. Wiemy, jak to naprawić. Miasta to nie tylko laboratoria postępu. Jesteśmy fabrykami przyszłości, zmieniającymi sposób, w jaki ogrzewamy i chłodzimy nasze budynki, poruszamy się po naszych miastach i wytwarzamy energię elektryczną” –  Eric Garcetti, burmistrz Los Angeles.

Wiele polskich miast już to zadanie wykonało, identyfikując największe zagrożenia, przyjmując długoterminowe cele i zobowiązania a także wdrażając lokalne programy w różnych obszarach. Jednym z pierwszych był Kraków, który w 2019 roku przyjął Plan adaptacji do zmian klimatu a także jako pierwsze miasto w Polsce wprowadził (także od 2019 r.) całkowity zakaz palenia węglem idrewnem. Zainicjowany przez Krakowski Alarm Smogowy ruch jest przykładem udanej współpracy samorządu, mieszkańców i organizacji pozarządowych. Wymierne korzyści w postaci poprawy jakości powietrza powodują, że za przykładem Krakowa podążyło wiele polskich miast, metropolii i gmin, także dlatego że regulacje te zyskują coraz szersze społeczne poparcie.

Ambicją Krakowa jest osiągnięcie neutralności klimatycznej najszybciej jak to możliwe, jednocześnie regenerując środowisko i społeczności, czyniąc miasto miejscem przyjaznym do życia. Aby go osiągnąć miasto uczestniczy w europejskich i światowych programach jak np. EIT Climate-KIC Deep Demonstration – Healthy, Clean Cities – Zeroemisyjny Kraków czy utworzonej przed światowym szczytem klimatycznym COP26 inicjatywy Cities Race to Zero, jako jedno ztysiąca miast dążących do uzyskania neutralności klimatycznej do 2040 r. i ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 stopnia Celsjusza.

Kraków w swych staraniach mocno zabiega o szerokie poparcie lokalnej społeczności, zapraszając jej przedstawicieli do współdecydowania o przyszłości miasta, czego świetnym przykładem był zorganizowany w 2021 roku Krakowski Panel Klimatyczny. Panel, w którym uczestniczyła reprezentatywna grupa mieszkańców poparł ambicje klimatyczne Krakowa i dał władzom silny impuls oraz mandat społeczny do zintensyfikowania działań na rzecz klimatu. Jedną z najważniejszych rekomendacji KPK jest stworzenie Strategii Klimatycznej Krakowa, która będzie dokumentem strategicznym ukierunkowującym działania proklimatyczne Miasta.

Przy zaangażowaniu lokalnych społeczności są realizowane obecnie w mieście projekty pilotażowe, Kwartał klimatyczny oraz Zielone sąsiedztwa.

Projekt Kwartał Klimatyczny powstał w oparciu o ideę miasta piętnastominutowego, koncepcję urbanistyczną, której istotą jest zaspokajanie najistotniejszych, życiowych potrzeb mieszkańców w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Idea ta kładzie nacisk na ograniczenie ruchu samochodowego przy jednoczesnym usprawnieniu komunikacji zbiorowej i ułatwienia dla pieszych oraz rowerzystów. Wprowadzenie zieleni i infrastruktury błękitno-zielonej tworzy atrakcyjną przestrzeń publiczną i sprzyja rozwojowi lokalnych usług.

Projekt Zielone Sąsiedztwa to koncepcja obszarowej termomodernizacji budynków. Realizowany na typowym osiedlu z wielkiej płyty ma zweryfikować możliwość uruchomienia modernizacji na masową skalę. Połączenie ocieplenia budynków z wykorzystaniem energii odnawialnej, ułatwieniami dla mieszkańców i rozwiązaniami wzorowanymi na naturze zwiększa atrakcyjność tego rozwiązania. Wokół budynków powstaną dodatkowe tereny zielone i rekreacyjne, które sprawią że skutki zmiany klimatu będą dla mieszkańców mniej uciążliwe.

Osiągnięcie neutralności klimatycznej jest dla władz Krakowa priorytetem. Zmiany są niezbędne, powinny być jednak wprowadzane w ramach sprawiedliwej i społecznie akceptowalnej transformacji, z zaangażowaniem i współpracą mieszkańców, organizacji pozarządowych, środowiska naukowego i przedsiębiorców. „W powodzeniu przejścia na gospodarkę neutralną klimatycznie kluczowa jest rola regulacji krajowych, ale to nie znaczy, że miasto w tych procesach nie powinno uczestniczyć” mówi Andrzej Łazęcki, Dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej w Urzędzie Miasta Krakowa. „Są trzy obszary, w których miasto może odegrać kluczową rolę: budowanie świadomości i edukowanie mieszkańców, tworzenie przestrzeni dla współpracy i dialogu oraz pilotaże, czyli wprowadzanie rozwiązań, których jeszcze nikt nie wypróbował i testowanie ich w praktyce”.

Droga do neutralności klimatycznej jest trudna, obezwładnia skala i złożoność wyzwania przed jaki stajemy. Kraków jest jednym z liderów tego wyścigu i jest zdeterminowany, aby być na mecie z medalową pozycją.

Źródło: EIT Climate-KIC
Fot. Pixabay

PGE EC DZIELI SIĘ CIEPŁEM W LUBLINIE

420 0

PGE Energia Ciepła wspiera odbiorców wrażliwych społecznie w ramach ogólnopolskiego programu “Dzielimy się ciepłem”. Pomoc finansową drugi raz z rzędu uzyskały dwa lubelskie szpitale. Beneficjenci otrzymali czeki na łączną kwotę 30 tysięcy złotych.

Ze wsparcia skorzystały: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie oraz Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Jana Bożego w Lublinie.

– Elektrociepłownia PGE Energia Ciepła w Lublinie Wrotków jest największym w mieście producentem ciepła i energii elektrycznej, wytwarzanych w procesie wysokosprawnej kogeneracji. Identyfikujemy się z miejscem naszego funkcjonowania, dostrzegamy lokalne potrzeby i zapewniamy realne wsparcie podmiotom, które są w trudnej sytuacji finansowej. Program przynosi wymierne korzyści – dzięki uczestnictwu w nim pomagamy potrzebującym instytucjom w Lublinie pokryć rachunki za ciepło i ciepłą wodę użytkową – mówi Paweł Okapa, dyrektor Elektrociepłowni PGE Energia Ciepła w Lublinie Wrotków.

– W imieniu Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego SP ZOZ w Lublinie dziękuję serdecznie za ponowne wsparcie ze strony PGE Energia Ciepła i chęć dotowania jednostek ochrony zdrowia, które często potrzebują dodatkowego wsparcia finansowego i szukają różnych rozwiązań w tym zakresie. Doceniamy troskę PGE Energia Ciepła o lubelskie placówki ochrony zdrowia. Cieszymy się, że darowizna trafiła do naszej jednostki, która w dużym stopniu zabezpiecza potrzeby zdrowotne mieszkańców naszego regionu – mówi Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego Piotr Matej.

– W imieniu pacjentów oraz personelu Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego im. Jana Bożego w Lublinie pragnę serdecznie podziękować za wsparcie finansowe udzielone przez PGE Energia Ciepła. Otrzymana pomoc finansowa pozwoli nam pokryć zobowiązania wobec Lubelskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej. Pragnę dodać, że jest to już kolejna darowizna otrzymana od PGE Energia Ciepła – podkreśla Tadeusz Duszyński, Dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego im. Jana Bożego w Lublinie

Dzielimy się ciepłem

Program “Dzielimy się ciepłem” ma na celu wsparcie osób i instytucji poprzez dopłaty do rachunków za ciepło i ciepłą wodę użytkową. Skierowany jest do najbardziej potrzebujących odbiorców, w tym organizacji pożytku publicznego, korzystających z ciepła sieciowego w miastach, w których PGE Energia Ciepła ma swoje elektrociepłownie, m.in. w Toruniu, Gdańsku, Wrocławiu, Siechnicach, Zielonej Górze, Krakowie, Bydgoszczy, Gorzowie Wielkopolskim, Lublinie, Kielcach, Szczecinie, Zgierzu i Rzeszowie.

Historia inicjatyw związanych z wsparciem społecznie wrażliwych odbiorców ciepła sięga ponad dekadę wstecz. Od 2019 r. lokalne programy pomocowe prowadzone są w ramach ogólnopolskiego programu „Dzielimy się ciepłem”. W 2020 r. w ramach programu PGE Energia Ciepła wsparła 29 organizacji pożytku publicznego, korzystających z ciepła sieciowego i niosących pomoc potrzebującym na łączną kwotę 427 tys. zł. Z kolei w 2019 r. dla potrzebujących przekazano kwotę 300 tys. zł.

W 2019 r. Program został wyróżniony przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu wśród sześćdziesięciu projektów społecznych biznesu, które miały największą wartość dla społeczeństwa w mijającym 30-leciu. Ranking przygotował ośrodek analityczny THINKTANK oraz Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Program „Dzielimy się ciepłem” był również nominowany do Nagrody Obywatelskiej przyznawanej przez Prezydenta RP.

Źródło: PGE EC
Fot. PGE EC

URE OGŁASZA KOLEJNY NABÓR NA PREMIĘ KOGENERACYJNĄ INDYWIDUALNĄ

389 0

Wartość premii w marcowym naborze może wynieść ponad 11 mld zł. Premią może zostać objęte 72 TWh energii elektrycznej.

Kolejna, a pierwsza w nadchodzącym roku, sesja naboru na premię kogeneracyjną indywidualną (Combined Heat and Power, CHP) za sprzedaż energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji zaplanowana została w terminie od 14 do 16 marca 2022 r. W naborze mogą wziąć udział nowe lub znacznie zmodernizowane jednostki kogeneracyjne; wszystkie o mocy zainstalowanej elektrycznej nie mniejszej niż 50 MW. Wcześniej zainteresowani wytwórcy muszą uzyskać decyzje o dopuszczeniu do udziału w naborze.

Nabór – oznaczony jako NCHP/1/2022 – potrwa 3 dni robocze. Jego otwarcie nastąpi 14 marca 2022 r. o 8:15, a zamknięcie 16 marca 2022 r. o 16:15. Zgodnie z Regulaminem naboru na premię kogeneracyjną indywidualną, zostanie on przeprowadzony w formie pisemnej, w postaci papierowej.

Ogłoszenie o naborze dostępne jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej URE. Na stronie internetowej dla podmiotów zamierzających ubiegać się o wsparcie w postaci naboru na premię kogeneracyjną indywidualną dostępne są również formularze ofert.

Każdy z inwestorów może w danym naborze przedstawić więcej niż jedną ofertę, o ile dotyczą one różnych jednostek kogeneracji. Prezes URE wylicza dla każdego wytwórcy, który złożył ofertę w naborze, wysokość premii kogeneracyjnej indywidualnej. Nabór wygrywają uczestnicy, którzy otrzymali najniższą wartość punktową przy uwzględnieniu wskazanych w ustawie parametrów, obliczoną w sposób zgodny z rozporządzeniem wykonawczym, aż do wyczerpania maksymalnej wartości lub ilości energii elektrycznej określonej w ogłoszeniu o naborze.

Źródło: URE
Fot. Pixabay

W GDAŃSKU ROZPOCZYNA SIĘ ELEKTRYFIKACJA CIEPŁOWNICTWA

670 0

W Elektrociepłowni w Gdańsku, należącej do PGE Energia Ciepła z Grupy PGE, zakończyła się budowa kotłowni rezerwowo-szczytowej, składającej się z kotłów olejowo-gazowych i pierwszych w Polsce kotłów elektrodowych, zasilanych energią elektryczną. Trwający w Grupie PGE proces transformacji aktywów ciepłowniczych ma na celu stopniowe zastępowanie dotychczasowych źródeł wytwórczych nowymi jednostkami nisko i zeroemisyjnymi.

Zastosowanie kotłów elektrodowych w Gdańsku to pierwsze takie wdrożenie tej technologii w Polsce. Nowa kotłownia składa się m.in. z dwóch kotłów olejowo-gazowych o mocy 30 MWt każdy oraz dwóch kotłów elektrodowych o mocy 35 MWt każdy. Technologia oparta na połączeniu pracy kotłów elektrodowych i olejowych, a docelowo gazowych, umożliwi szybką reakcję na zmienne zapotrzebowanie na ciepło w zakresie mocy od 2,5 do 130 MWt i rozpoczęcie pracy kotłowni w zaledwie kilka minut.

Grupa PGE pełni rolę lidera zmian w elektroenergetyce. Prowadzona przez nas transformacja zakłada, że docelowo koncentrować się będziemy na wytwarzaniu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii. Technologia kotłów elektrodowych, rozpoczynająca elektryfikację ciepłownictwa sieciowego w Trójmieście, będzie pełnić szczególnie ważną rolę już za kilka lat, kiedy w sieci znajdzie się czysta energia elektryczna z pierwszych w Grupie PGE morskich farm wiatrowych powstających na Morzu Bałtyckim. Ciepłownictwo będzie mogło kupować energię elektryczną z gwarancją pochodzenia właśnie z offshoru – powiedział Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

– Jesteśmy częścią polskich miast i uczestniczymy w ich transformacji energetycznej, której celem jest przejście z węgla na mniej emisyjne paliwo gazowe, co w konsekwencji wpłynie na lepszą jakość powietrza i zdrowie mieszkańców. Dzisiejsze otwarcie kotłowni rezerwowo-szczytowej z pierwszymi w Polsce kotłami elektrodowymi, to dowód, że dążąc do osiągnięcia neutralności klimatycznej, stosujemy unikalne na polskim rynku rozwiązania – powiedział Przemysław Kołodziejak, prezes zarządu PGE Energia Ciepła.

Realizacja inwestycji kosztowała ponad 80 mln zł i trwała dwa lata od momentu podpisania umowy z wykonawcą – firmą Erbud Industry. Projekt zakończył się zgodnie z harmonogramem – pomimo trudnego czasu pandemii i koniecznej pracy z zachowaniem reżimu sanitarnego. Jeszcze w tym sezonie grzewczym mieszkańcy Gdańska i Sopotu będą mieli możliwość skorzystania z ciepła wyprodukowanego w nowej kotłowni.

Kolejne inwestycje w Elektrociepłowni Gdańskiej to stopniowa dekarbonizacja dostępnych mocy w perspektywie 2025-2028. Pierwsza para bloków węglowych jeszcze przed 2030 rokiem zostanie wyłączona z eksploatacji i zastąpią ją bloki gazowo-parowe. Taka konfiguracja i transformacja tych urządzeń oraz wprowadzenie przede wszystkim do miksu paliwowego – gazu, jako podstawowego paliwa oraz oleju i energii elektrycznej zapewni optymalną pracę elektrociepłowni.

Źródło: PGE EC
Fot. PGE EC

WSPÓŁPRACA VEOLII I EKOENU W OBSZASZER ELEKTROMOBILNOŚCI W POLSCE

395 0

Veolia Energy Contracting Poland oraz Ekoen podpisały 8 grudnia 2021 r. porozumienie na rzecz rozbudowy infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych. Z perspektywy obu firm jest to kluczowy element rozwoju elektromobilności w Polsce.

Współpraca pomiędzy Veolią a Ekoenem ma wymiar praktyczny oraz analityczny. Celem przyszłych działań jest identyfikacja lokalizacji pod budowę ultraszybkich HUBów Ekoen, instalowanych w miejscach, w których Veolia posiada zakłady produkcyjne – ciepłownie i elektrociepłownie. Ponadto firmy opracują zbiór rekomendacji służących poprawie jakości świadczonych usług w obszarze elektromobilności.

Veolia, jeden z liderów transformacji ekologicznej w Polsce, prowadzi już szereg projektów dekarbonizacyjnych w zakresie gospodarki energetycznej, w tym energetycznego wykorzystania odpadów, oraz działania z obszaru gospodarki obiegu zamkniętego dla systemów wodno-kanalizacyjnych. Zobowiązaniem Veolii w Polsce jest wyeliminowanie węgla w swoich instalacjach do 2030 r. oraz osiągnięcie zerowej emisji CO2 do 2050 r.

Ekoen to ekspercka firma specjalizująca się w świadczeniu ogólnodostępnych usług ładowania pojazdów elektrycznych, realizująca Program EKOEN-100 polegający na budowie 100 wielostanowiskowych HUBów ultraszybkiego ładowania w Polsce do 2026 r.

Partnerstwo z Ekoen to kolejny krok Veolii w procesie transformacji ekologicznej w obszarze zrównoważonej mobilności. Chcemy wykorzystać nasze lokalne kompetencje oraz globalne doświadczenie w efektywnym zarządzaniu energią w czasach rosnącego zapotrzebowania na nią. Rozwijamy projekty oparte o odnawialne źródła energii, jej magazynowanie i elektromobilność, zgodnie z naszą misją odnawiania zasobów świata – Krzysztof Zamasz, prezes zarządu Veolia Energy Contracting Poland oraz dyrektor handlowy i członek zarządu Grupy Veolia w Polsce

Naszą intencją jest nawiązanie strategicznej współpracy, której celem jest zapewnienie przez Ekoen świadczenia usług ładowania dla mieszkańców oraz firm w Polsce. Jesteśmy przekonani, że możliwe jest osiągnięcie synergii z celami i działaniami Veolia Contracting Poland w obszarze projektów smart city – Bartosz Kubik, prezes zarządu Ekoen

Źródło: Veolia
Fot. Veolia

UBÓSTWO ENERGETYCZNE: STARY PROBLEM, KONIECZNE SYSTEMOWE ROZWIĄZANIA

1041 0

Wzrosty cen ciepła i energii dotkną wszystkie polskie gospodarstwa domowe, tworząc dla niektórych z nich zagrożenie dla możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb. W ostatnich latach nie poświęcono wiele uwagi ubóstwu energetycznemu jako problemowi do rozwiązania, a koncentrowano się wyłącznie na jego politycznych skutkach, proponując odbiorcom finansowe rekompensaty za wzrosty cen. Tarcza antyinflacyjna zaproponowana przez rząd ma tę samą wadę. Tymczasem pilnie potrzebujemy systemowego rozwiązania problemu ubóstwa energetycznego, ograniczającego jego koszty na dłużej niż kwartał, innego niż wyłącznie rekompensaty finansowe. W tym artykule przedstawiamy koncepcję takiego rozwiązania.

Nasze drogie ciepło

Ceny ciepła drastycznie rosną. Właściciele kotłów węglowych z niepokojem monitorują ceny ekogroszku, grzanie gazem również staje się coraz droższe. Podwyżki w ciepłownictwie będą pojawiać się systematycznie, w zależności od wniosków taryfowych składanych przez dostawców ciepła. Niewiele lepiej jest w przypadku cen energii elektrycznej. Powody tego stanu rzeczy są różnorodne: zwiększone zapotrzebowanie gospodarek na paliwa po zeszłorocznych spadkach, polityczne rozgrywki Rosji wokół gazu, rosnące ceny uprawnień do emisji CO2 (odzwierciedlające ambicje klimatyczne UE). Do droższej energii elektrycznej i ciepła dochodzą rekordowe ceny paliw samochodowych.

Wysokie ceny ciepła i energii to bardzo trudny temat z wielu powodów. Przede wszystkim dlatego, że zagraża zaspokajaniu podstawowych potrzeb kilku milionów obywateli (i wyborców). W krótkim okresie nie ma czym zastąpić powszechnie używanych źródeł ciepła. Dodatkowo, drogie ciepło i energia podbiją wysoką inflację (bezpośrednio i pośrednio, w cenach towarów i usług), co tylko pogłębia poczucie zubożenia. Choćby z tych powodów temat jest bardzo wrażliwy politycznie, a determinacja rządzących do złagodzenia problemu – duża.

Kupowanie kilku miesięcy spokoju

Rząd przyjął właśnie projekt tarczy antyinflacyjnej, której ważną częścią są narzędzia łagodzące skutki wzrostu cen energii i ciepła. Wśród nich:

– dla wszystkich konsumentów:

  • obniżka VAT na ciepło systemowe, sieciowe z 23% do 8% w I-III 2022 r.;
  • obniżka VAT na gaz ziemny z 23% do 8% w I-III 2022 r.;
  • obniżka VAT na energię elektryczną z 23% do 5% w I-III 2022 r.;
  • zniesienie akcyzy na energię elektryczną (5 PLN/MWh) w I-III 2022 r.;
  • zniesienie podatku od sprzedaży detalicznej paliw transportowych w I-V 2022 r. (wysokość podatku zależy od wielkości obrotów sprzedającego – między 0 a 1.4% przychodów);
  • obniżka akcyzy na paliwa transportowego do obowiązującego w UE minimum (359 EUR/1000 l w przypadku benzyny, 330 EUR/1000 l w przypadku oleju napędowego, 125 EUR/t LPG) – od 20 XII 2021 do 20 V 2022 r.;
  • zniesienie opłaty emisyjnej w paliwach (0.08 PLN/l) – od 20 XII 2021 do 20 V 2022 r.

– dodatkowo, dla grup szczególnie narażonych na ubóstwo energetyczne:

  • dodatek osłonowy dla 6,8 mln (niemal połowy) gospodarstw domowych, którego wysokość będzie zależeć od dochodów oraz wielkości gospodarstwa domowego (400-1150 PLN), wypłacony w dwóch ratach.

Łączne koszty tarczy mają przekroczyć 10 mld PLN. Minister finansów wskazuje, że to niewiele więcej niż przyrost przychodów podatkowych z tytułu inflacji w 2021 r. Mimo to, program ma być finansowany z deficytu (innymi słowy: nie znajduje pokrycia w tegorocznych przychodach do budżetu państwa). W praktyce jest jeszcze jedna z możliwość – sfinansowanie tarczy z przychodów z EU-ETS, czyli sprzedaży uprawnień do emisji CO2 (konsumując ok. 40% tegorocznych przychodów). Byłoby to zgodne z toolboxem Komisji Europejskiej, czyli zestawem dopuszczalnych instrumentów wsparcia konsumentów w związku ze wzrostem cen ciepła i energii elektrycznej zaproponowanym niedawno.

Warto przypomnieć, że akcyza była już w przeszłości obniżana (stąd przestrzeń do dalszej obniżki jest bardzo ograniczona), natomiast podatek od sprzedaży detalicznej jest pobierany dopiero od 2021 r., dlatego jego obniżenie jest w ogóle możliwe. Zakładane jest rozłożenie podwyżek taryf gazu ziemnego w czasie. Polska nie zdecydowała się na wykorzystanie innych narzędzi z toolboxa, np. rozwijania produkcji energii dla własne potrzeby przez prosumentów i społeczności energetyczne[3], ani też opodatkowania producentów energii od nadzwyczajnych zysków (co wprowadziła Hiszpania), aby powiększyć pulę wsparcia.

Brak refleksji nad głębokimi przyczynami ubóstwa energetycznego

Tarcza antyinflacyjna skupia się na niwelowaniu politycznych skutków wysokiej inflacji – nie zaś na rozwiązaniu głębokich przyczyn wysokich cen energii czy ciepła, skutkujących inflacją oraz ubóstwem energetycznym obywateli. Biorąc pod uwagę zbyt wolne tempo transformacji energetycznej w Polsce, w 2022 r. ceny energii i ciepła wzrosną wobec 2021 r. Dlatego należy podejść do kwestii ubóstwa energetycznego w sposób systemowy. Kluczowe dla rozwiązania tego problemu są następujące pytania:

  1. Kogo należy uważać za ubogiego energetycznie?
  2. Jak przeciwdziałać ubóstwu energetycznemu w sposób racjonalny ekonomicznie i środowiskowo?
  3. Ile jesteśmy gotowi na ten cel wydawać z publicznego budżetu?
  4. Z jakiego źródła sfinansujemy takie działania?

Tarcza antyinflacyjna może przejściowo łagodzić problem wysokich rachunków, ale umożliwia rządzącym odroczenie odpowiedzi na te cztery ważne pytania. W ciagu ostatnich trzech lat wydaliśmy niemal 5 mld złotych na rekompensaty, a mimo to skala ubóstwa energetycznego wzrosła. Dołożenie w tym roku dwukrotności tej kwoty również nie zabezpieczy nas przed przyszłymi wzrostami cen, jeśli poprzestaniemy wyłącznie na rekompensowaniu. Ponadto, obniżka podatków i transfery pieniężne są najłatwiejszym sposobem masowego wsparcia obywateli, ale mają szereg słabości:

  • są krótkowzroczne – każdego roku podatnik finansuje rekompensaty;
  • nie oferują zachęt inwestycyjnych i nie mobilizują do istotnego ograniczania emisji;
  • zmniejszają przychody budżetowe, ograniczając możliwości wsparcia w bardziej długofalowy sposób;dopłata z budżetu państwa umożliwia płacenie rachunków za energię i ciepło przez konsumentów w pełnej kwocie, a zatem pozwala powiększać zyski producentów (głównie spółek publicznych);
  • co w ostatnim czasie szczególnie znamienne – dopłata pozostawia więcej pieniędzy do dyspozycji gospodarstw domowych, co podbija inflację – przejściowa obniżka danin opóźnia i wydłuża proces spadku inflacji;

nie jest to zresztą jedyna inflacjogenna interwencja na początek 2022 r. (por. Polski Ład). Nie oznacza to, że dopłacać nie należy. Należy dopłaty jednak wykorzystywać przejściowo i jako uzupełnienie dla działań długofalowych (o czym mowa dalej).

Trwałe rozwiązanie problemu

Trwałe rozwiązanie problemu to takie, które:

  • redukuje popyt na energię (najtańsza energia to ta niewykorzystana);
  • zastępuje technologie wysokoemisyjne nisko-lub zeroemisyjnymi (ich koszt operacyjny jest bliski zeru, nie płacimy kosztu CO2).

Zazwyczaj wymaga to jednak przeprowadzenia kosztownych inwestycji. Te jednak w obecnych warunkach szybko się zwrócą – co więcej, im większe wzrosty cen odnotujemy, tym horyzont zwrotu krótszy. Masowe inwestycje nie nastąpią z dnia na dzień, dlatego dopłaty powinny być dopuszczane, o ile horyzont dopłacania będzie krótki, mechanizm zawierał będzie bodźce do samoograniczania, a wsparcie trafi do precyzyjnie zdefiniowanych grup ubogich energetycznie, w ramach możliwości, jakimi dysponuje budżet państwa. Obok dużych inwestycji (w szczególności, głębokiej termomodernizacji domów), można uzyskać także szybkie korzyści, realizując zadania o podobnym celu, ale mniejszej skali.

Dlatego propozycja Forum Energii wiąże ze sobą komponent inwestycyjny z operacyjnym. Proponujemy, by rozszerzyć istniejące programy dotyczące ciepła (Czyste powietrze) lub energii elektrycznej (Mój prąd) o specjalne konkursy grantowe przeznaczone dla szczególnie potrzebujących. Ich zasady powinny być następujące:

  1. Granty trafiają do gospodarstw domowych najbardziej zagrożonych ubóstwem energetycznym (preferowana definicja obejmująca jednocześnie dochody i wydatki: low income-high cost), w kolejności od najuboższych do wyczerpania zakładanej puli.
  2. Granty służą inwestycjom w racjonalną ekonomicznie wymianę źródeł energii (na OZE, o ile nie musi być to poprzedzone innymi inwestycjami) oraz urządzeń podstawowej potrzeby istotnie ograniczających zużycie energii (lodówki, pralki, żarówki itd.) i prostych napraw (np. uszczelnienie okien) w gospodarstwie domowym.
  3. Grant zawiera premię w postaci zwrotu części kwoty rachunków za energię elektryczną lub ciepło w okresie od złożenia wniosku do jego pozytywnego rozpatrzenia. Co istotne, im szybsza decyzja, tym wyższy odsetek do zwrotu (np. 80% w I kwartale naboru, 60% w II kwartale itd.) – tak, aby motywować do szybkiej oszczędności.
  4. Minimalny własny wkład wnioskodawcy może być sfinansowany ze świadczeń opieki społecznej (także w ratach).
  5. Aby wdrożyć program szybko (przed kolejnym sezonem rekompensat), konkurs zawiera predefiniowane typy projektów.
    Z uwagi na grupę docelową, oferowane jest szerokie wsparcie organizacyjne (proces wnioskowania) i techniczne, aby dostosować pomoc do potrzeb i zagwarantować trwałość projektu. Wsparcie musi być dostępne na poziomie lokalnym (via MOPS i GOPS), przy czym wymagać to będzie doszkolenia i doinwestowania tych instytucji.
  6. Przy wyborze predefiniowanych inwestycji, należy wybrać takie, które można zrealizować szybko (zminimalizować ryzyko ograniczenia podażowego). Jednocześnie, należy rozważyć, czy program może przyczynić się do realizacji innych istotnych celów publicznych (np. zwiększyć udział krajowej produkcji prośrodowiskowych dóbr lub wygładzić spadki popytu na fotowoltaikę wywołane ostatnią zmianą prawa).

W nielicznych przypadkach, kiedy inwestycje byłyby nieuzasadnione ekonomicznie lub trudne do przeprowadzenia (np. jednoosobowe gospodarstwa osób starszych), należy rozważyć trwalsze zastosowanie działań osłonowych.

Wśród źródeł finansowania, warto sięgnąć po fundusze finansowane z EU-ETS, z których wykorzystanie na cele klimatyczne Polska będzie musiała się rozliczyć.

Podsumowanie

Proponowana przez rząd tarcza antyinflacyjna posłuży jedynie bardzo krótkotrwałemu wsparciu wrażliwych gospodarstw domowych. Co więcej, będzie jej towarzyszyć wiele niekorzystnych efektów ubocznych. Mądra pomoc polega na uodpornieniu najuboższych energetycznie gospodarstw domowych na dalsze wzrosty cen poprzez ograniczenie zużycia przez nie energii i ciepła oraz większe wykorzystanie tańszej energii odnawialnej. Wymaga to co do zasady dużych wieloletnich inwestycji, ale wiele korzyści można osiągnąć mniejszymi jednostkowo działaniami. Forum Energii proponuje takie uzupełniające rozwiązanie polegające na wymianie źródeł energii oraz urządzeń podstawowej potrzeby istotnie ograniczających zużycie energii przy zastosowaniu małych grantów z wbudowanymi mechanizmami mobilizującymi do szybkiej zmiany.

Autorka: dr Sonia Buchholtz, kierowniczka projektu finansowania transformacji energetycznej

Źródło: Forum Energii