Home Archive by category Dobre praktyki (Page 7)

Dobre praktyki

ZAKAZ SPALANIA WĘGLA W WARSZAWIE OD PRZYSZŁEGO ROKU

14 maja weszła w życie znowelizowana uchwała antysmogowa dla Mazowsza. Zgodnie z jej zapisami, od października 2023 r. mieszkańcy stolicy nie będą mogli palić węglem w piecach i kominkach.

Poprzednia uchwała antysmogowa dla województwa mazowieckiego obowiązywała od listopada 2017 r. i miała ograniczyć negatywny wpływ instalacji grzewczych na zdrowie mieszkańców i środowisko. Jednak z uwagi na zbyt wolne tempo poprawy jakości powietrza, Samorząd Województwa Mazowieckiego zdecydował się zmienić dotychczasowe zapisy. Nowa uchwała została przyjęta 26 kwietnia br.

Co to oznacza dla mieszkańców?

Zgodnie z nową uchwałą, od 1 października 2023 r. mieszkańcy Warszawy nie będą mogli palić węglem w swoich źródłach ogrzewania. Wyjątek stanowią instalacje spełniające wymogi tzw. ekoprojektu, których eksploatacja rozpoczęła się przed 1 czerwca 2022 r. oraz instalacje spełniające wymagania określone dla klasy 5, których eksploatacja rozpoczęła się przed 10 listopada 2017 r. Właściciele mają możliwość palenia w nich również węglem do końca ich żywotności.

Zgodnie z uchwałą, w mocy pozostają wcześniej obowiązujące zapisy, m.in.:

  • wszystkie nowo instalowane kotły na paliwa stałe muszą spełniać wymagania tzw. ekoprojektu,
  • kominki muszą zostać do końca tego roku wymienione na takie, które spełniają wymogi ekoprojektu lub muszą zostać wyposażone w urządzenia ograniczające emisję pyłu,
  • do końca tego roku zlikwidowane mają zostać wszystkie „kopciuchy”, czyli przestarzałe piece na paliwa stałe.

Zakaz spalania węgla w indywidualnych źródłach ogrzewania jest zgodny z treścią deklaracji podpisanej wspólnie w 2020 r. podczas III Kongresu Czystego Powietrza przez Samorząd Województwa Mazowieckiego i Miasto Stołeczne Warszawę. Wprowadzenie zakazu poparli prezydent Rafał Trzaskowski oraz Komisja Ochrony Środowiska Rady m.st. Warszawy.

Działania Warszawy na rzecz jakości powietrza i klimatu

Warszawa od lat realizuje politykę klimatyczną w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Celem klimatycznym miasta jest ograniczenie tej emisji o 40% do 2030 r. oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej najpóźniej w 2050 r. Dlatego stolica od kilku lat realizuje liczne inicjatywy w tym zakresie – to m.in. podłączanie kolejnych budynków do sieci ciepłowniczej. Miasto wspiera też i realizuje inwestycje w odnawialne źródła energii. Na kolejnych obiektach montowane są panele fotowoltaiczne – docelowo do końca 2030 r. panele mają pojawić na wszystkich miejskich budynkach, na których istnieje taka możliwość.

Warszawa prowadzi także wymianę przestarzałych pieców na olej i paliwo stałe w lokalach komunalnych oraz wspiera finansowo mieszkańców w realizacji takiej inwestycji w zasobie prywatnym. Łącznie w latach 2017-2021 przy użyciu środków miejskich wymieniono ponad 4 tys. kopciuchów. Wysokość wypłaconych w tym czasie dotacji dla mieszkańców przekroczyła 50 mln zł.

Prowadzone są też inwestycje w rozwój transportu publicznego. Już teraz Warszawa ma jeden z największych taborów autobusów elektrycznych w Europie. Rozwijany jest także transport szynowy – stolica rozbudowuje drugą linię metra, trwają prace przedprojektowe dla pierwszego odcinka trzeciej nitki. Oprócz tego miasto modernizuje i buduje nowe połączenia tramwajowe, a także inwestuje w centra przesiadkowe, takie jak parkingi Parkuj i Jedź.

Źródło: um.warszawa.pl

Fot: Pixabay

250 MLN ZŁ NA ROZWÓJ GEOTERMII W POLSCE

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zwiększy z 300 do 480 mln zł budżet programu „Udostępnianie wód termalnych w Polsce”. Tym samym także alokacja trwającego obecnie II naboru wzrośnie z 70 do 250 mln zł i jednocześnie do 30 września br. zostanie przedłużony termin składania wniosków. Te optymistyczne informacje dla samorządów planujących inwestycje w geotermię przekazała dzisiaj (11 maja) minister klimatu i środowiska Anna Moskwa – w Sieradzu, gdzie w latach 2018-2019 za pieniądze z NFOŚiGW wykonano odwiert badawczy, a obecnie trwa już budowa nowoczesnej ciepłowni geotermalno-biomasowej.

Z uwagi na to, że potencjał geotermalny Polski obejmuje niemal połowę obszaru naszego kraju, stale rośnie zainteresowanie samorządów badaniem złóż wód termalnych na ich terenie, a następnie wykorzystaniem tego odnawialnego źródła energii w ogrzewaniu mieszkań, domów, firm i budynków użyteczności publicznej. Tylko od początku 2022 r. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG – PIB) wydał gminom 150 wstępnych opinii w zakresie występowania i możliwości zagospodarowania wód termalnych na wskazanych lokalizacjach, przy czym 65 z nich uzyskało pozytywne rekomendacje. Wychodząc naprzeciw potrzebom samorządów, na wniosek Ministra Klimatu i Środowiska NFOŚiGW postanowił o niemal 55 proc. zwiększyć budżet  programu priorytetowego „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” – z 300 do 480 mln zł.

– Konsekwentnie stawiamy na rozwój w Polsce odnawialnych źródeł energii, a bogate, naturalne i rodzime zasoby geotermalne są ważną częścią składową w ogólnym bilansie OZE – podkreśla minister klimatu i środowiska Anna Moskwa. – Geotermia daje „czystą”, bezemisyjną energię, co ma szczególne znaczenie w naszych intensywnych staraniach o ochronę klimatu i poprawę jakości powietrza w kraju. Jest to zarazem źródło energii bardzo stabilne, niezależne od pór roku i warunków pogodowych, a do tego neutralne dla krajobrazu. Dlatego chcemy jeszcze szerzej i efektywniej wspierać samorządy przy realizacji inwestycji geotermalnych. Zakładamy, że zwiększenie budżetu na badania lokalnych zasobów wód termalnych przyczyni się w przyszłości do znacznego wzrostu wykorzystania perspektywicznego, zeroemisyjnego źródła ciepła i energii elektrycznej, jakim jest geotermia – dodaje szefowa resortu.

W ramach trwającego właśnie drugiego naboru konkursowego w programie „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnejpierwotnie przeznaczył dla samorządów lub ich związków 70 mln zł na przedsięwzięcia w zakresie poszukiwania i rozpoznawania podziemnych złóż gorącej wody. Obecne zwiększenie budżetu całego programu sprawiło, że także pula pieniędzy w aktualnym naborze zostanie zwiększona do 250 ml zł.  Dodatkowym ułatwieniem dla gmin będzie również to, że konkurs, który miał trwać od 3 stycznia do 30 czerwca br., będzie przedłużony. Gminy zyskają czas na składanie wniosków do 30 września 2022 r. Obie decyzje to odpowiedź na oczekiwania potencjalnych beneficjentów, którzy na podjęcie geotermalnych inwestycji potrzebują więcej czasu, ale przede wszystkim więcej środków finansowych, gdyż samo wykonanie rozpoznawczych wierceń to niekiedy koszty na poziomie nawet kilkunastu mln zł.    

– Pierwszy odwiert badawczy finansujemy w 100 procentach w formie dotacji, mając świadomość, że prace na nieudokumentowanym jeszcze złożu wód termalnych stanowią spore ryzyko finansowe dla samorządów – zaznacza wiceminister klimatu i środowiska, Główny Geolog Kraju, Piotr Dziadzio. – Poprzez pełne, bezzwrotne wsparcie ograniczamy to poczucie niepewności, co ma kluczowe znaczenie dla gmin w podejmowaniu decyzji o inwestycjach geotermalnychA zainteresowanych stale przybywa, co wynika z rozpoznania budowy geologicznej i potwierdzonych  zasobów wód termalnych wykonanymi już otworami. Daje to podstawę twierdzenia, że gorącą wodę z wnętrza ziemi można w Polsce czerpać nie tylko na Podhalu, gdzie geotermia jest już dobrze rozwinięta, lecz także na rozległym pasie ciągnącym się od Pomorza Zachodniego aż po Góry Świętokrzyskie – dodaje wiceszef resortu. 

Dobrym przykładem pomyślnego inwestowania w geotermię jest Sieradz, czyli miasto w centralnej Polsce, w którym nieprzypadkowo minister Anna Moskwa ogłosiła zwiększenie rządowego wsparcia dla gmin i ich związków na udostępnienie wód termalnych. Sieradzki samorząd jako beneficjent otrzymał z NFOŚiGW prawie 10,5 mln zł dotacji w ramach części pierwszej programu 2.3 Geologia Górnictwo pod nazwą „Poznanie budowy geologicznej kraju oraz gospodarka zasobami złóż kopalin i wód podziemnych”. Za te pieniądze miasto od stycznia 2018 r. do stycznia 2019 r. rozpoznało i udokumentowało zasoby wód termalnych na swoim terenie poprzez wykonanie otworu badawczego Sieradz GT-1 o głębokości 1505 m. Wynik okazał się obiecujący – wydajność złoża wynosi 249 m sześć. na godzinę, a woda ma temperaturę 51,8 stopni Celsjusza.

  Województwo łódzkie stawia na zieloną energię. Chcemy dalej inwestować i rozwijać ekologiczne przedsięwzięcia. Nasza spółka Łódzka Kolej Aglomeracyjna jest pierwszą spółką kolejową w kraju, która dziś w 30 procentach, a docelowo w 100 procentach,  zasilana jest z zielonej energii. Mamy również jedne z najbardziej znanych w całym kraju basenów geotermalnych w Uniejowie, z których korzystają mieszkańcy całej Polski. Teraz dzięki rządowemu programowi mieszkańcy Sieradza będą korzystać z geotermii ogrzewając swoje mieszkania, dbając o ekologię i swoje zdrowie – mówi Grzegorz Schreiber Marszałek Województwa Łódzkiego.

Kolejnym krokiem samorządu Sieradza jest budowa ciepłowni geotermalno-biomasowej wraz z otworem zatłaczającym Sieradz GT-2 oraz – dodatkowo – budowa modułu kogeneracyjnego o mocy 0,9 MWe i 1,1 MWt, który poprzez energetyczne wykorzystanie biomasy w postaci zrębków będzie wspomagał, zwłaszcza w okresie zimowym, pracę przyszłej ciepłowni opartej na złożu wód termalnych. Na oba te przedsięwzięcia, mające znacznie zmniejszyć emisyjność systemu ciepłowniczego Sieradza, miejscowe Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej również otrzymało z NFOŚiGW dofinansowanie – w formie dotacji z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (prawie 68,7 mln zł na ciepłownię i ponad 4,1 mln zł na kogenerację) oraz pożyczek ze środków krajowych Narodowego Funduszu (odpowiednio: 53,4 mln zł i niemal 3,9 mln zł).           

– Przykład Sieradza pokazuje, jak ekologicznie ważnym i ekonomicznie obiecującym źródłem energii cieplnej jest geotermia, która pozwoli w dużym stopniu wyeliminować emisję szkodliwych substancji do atmosfery, a jednocześnie zapewni miastu stabilne dostawy ciepła – podkreśla wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Michalski.– W sieradzkim systemie ogrzewnictwa znacznie ograniczone zostanie stosowanie kotłów węglowych poprzez włączenie nowego, geotermalnego i biomasowego źródła ciepła, z wykorzystaniem wysokosprawnej kogeneracji. To działanie na rzecz ochrony klimatu i środowiska, a jednocześnie sposób obniżenia kosztów produkcji energii. Chcemy poprzez wsparcie finansowe kierowane do samorządów upowszechniać ten model ciepłownictwa wszędzie tam w Polsce, gdzie istnieje potencjał geotermalny  – dodaje wiceszef NFOŚiGW.

Budowa w Polsce kolejnych ciepłowni wykorzystujących lokalne zasoby wód termalnych będzie w przyszłości trudną do przecenienia konsekwencją inwestowania w prace badawcze i rozpoznawcze, które – dzięki obecnemu zwiększeniu o 180 mln zł budżetu programu – wkrótce nabierze jeszcze większej dynamiki. Warto zarazem przypomnieć, że w latach 1995-2022 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogółem udzielił ze swoich środków finansowych wsparcia na 46 projektów polegających na poszukiwaniu i ocenie zasobności podziemnych złóż gorącej wody. Łączna kwota dotacji przyznanych w tym okresie samorządom na wykonanie badawczych otworów geotermalnych wyniosła 583,5 mln zł. Sieradzki projekt, przedstawiony tutaj jako przykład, należał do 11 badawczych przedsięwzięć dofinansowanych przez NFOŚiGW w latach 2016-2022 z programów geologicznych. 

Realizowany od 2020 r. program priorytetowy „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” po obecnym zwiększeniu jego alokacji o niemal 55 proc. (180 mln zł) stanie się dostępny dla jeszcze większej liczby samorządów zamierzających inwestować w geotermię. Należy tutaj przypomnieć, że w pierwszym naborze konkursowym, który trwał od 15 kwietnia do 30 września 2020 r., Minister Klimatu i Środowiska pozytywnie zaopiniował 15 wniosków o dofinansowanie. Na tej podstawie NFOŚiGW wyasygnował na dotacje niemal 229,2 mln zł, a wsparcie otrzymały następujące gminy lub miasta: Dębno, Gąsawa, Głuszyca, Gniezno, Inowrocław, Jasienica, Łowicz, Oława, Otwock, Piastów, Smyków, Trzebnica, Wągrowiec, Wołomin i Żyrardów.

Źródło: NFOŚiGW

WARSZAWA W WALCE Z UBÓSTWEM ENERGETYCZNYM

Wprowadzenie ulg, inwestycje w odnawialne źródła energii i termomodernizację – to główne działania proponowane przez włodarzy europejskich miast i związków zawodowych w walce z ubóstwem energetycznym. W spotkaniu poświęconemu tej tematyce wziął udział prezydent Warszawy, Rafał Trzaskowski.

Szybujące ceny paliw kopalnych wpływają na standard życia i zwiększają ryzyko ubóstwa energetycznego kolejnych milionów Europejczyków. Sposobem na poradzenie sobie z tym wyzwaniem jest drastyczna redukcja uzależnienia od gazu poprzez większe wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz wspieranie termomodernizacji. Kluczowe działania interwencyjne w tym kierunku omawiane były podczas spotkania zainicjowanego przez przewodniczącego i wiceprzewodniczącą organizacji C40 oraz sekretarz generalną Międzynarodowej Konfederacji Związków Zawodowych. Do dyskusji zaproszono liderów międzynarodowych i europejskich związków zawodowych, przedstawicieli Międzynarodowej Agencji Energetycznej oraz włodarzy europejskich miast należących do C40, w tym Warszawę.

Wnioski ze spotkania

Przedstawiciele miast ostrzegli, że obecny kryzys związany z ubóstwem energetycznym wynika z błędnych decyzji podjętych w przeszłości. Zaproponowali również plan awaryjny dla Europy, aby obniżyć rachunki za energię dla gospodarstw domowych oraz przyspieszyć sprawiedliwą transformację energetyczną. Analiza C40 wskazuje, że 55% gazu zużywanego w miastach należących do tej organizacji służy do ogrzewania i chłodzenia budynków mieszkalnych, co powoduje uzależnienie mieszkańców od niestabilnych paliw kopalnych. Z drugiej strony inwestycje w branże związane z termomodernizacją i efektywnością energetyczną w Europie zapewniają trzykrotnie wyższą liczbę miejsc pracy niż w przypadku inwestycji związanych z gazem ziemnym.

Merowie Barcelony, Glasgow, Heidelberga, Londynu, Mediolanu i Oslo oraz prezydent Warszawy zobowiązali się do współpracy ze związkami zawodowymi, rządami krajowymi oraz Międzynarodową Agencją Energetyczną na rzecz wzmocnienia działań w kierunku realizacji planów klimatycznych. Merowie wezwali również rządy swoich krajów do wsparcia miast poprzez przekazanie niezbędnych środków finansowych i uprawnień oraz apelowali o wzmocnienie reakcji na kryzys związany z ubóstwem energetycznym. 

Brak szybkich działań ze strony rządów w zakresie niskoemisyjnej transformacji sprawił, że osoby starsze i najbardziej bezbronne są narażone na zanieczyszczenie powietrza i muszą płacić rachunki za energię przekraczające ich możliwości finansowe. Europejskie miasta uniezależnią się od gazu i węgla jedynie dzięki wspólnym, natychmiastowym działaniom polegającym na termomodernizacji każdego domu i biura oraz ich zasilaniu energią ze źródeł odnawialnych, a także zadbaniu o infrastrukturę rowerową, która zapewni tańszą, szybszą i bezpieczniejszą alternatywę dla jazdy samochodem. Włodarze miast i liderzy związków zawodowych stworzyli dzisiaj plan, który ma to zapewnić – mówi Mark Watts, dyrektor wykonawczy organizacji C40 Cities.

Wojna w Ukrainie przełożyła się na gwałtowny wzrost cen energii, który uderza w najbiedniejszych warszawiaków. Wielu z nich wciąż mieszka w słabo ocieplonych domach, ogrzewanych starymi piecami i paliwami niskiej jakości, które zwiększają zanieczyszczenia powietrza. Aby to zmienić, oferujemy dotacje na pompy ciepła i panele słoneczne. Ale ubóstwo energetyczne widać też w mieszkaniach komunalnych niepodłączonych do sieci ciepłowniczej. Ich lokatorzy zmuszeni są do korzystania z grzejników elektrycznych i płacenia wyższych rachunków. I to tutaj widzimy największe wyzwanie – szeroko zakrojoną i bardzo kosztowną termomodernizację budynków – mówi Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy.

Plan Awaryjny przeciw ubóstwu energetycznemu i apel do rządzących

Aby chronić przed ubóstwem energetycznym najbardziej zagrożonych mieszkańców, włodarze miast zaproponowali Dziesięciopunktowy Plan Awaryjny dla europejskich miast. Wskazywali w nim m.in. na konieczność przyspieszenia inwestycji w termomodernizację budynków miejskich i mieszkań komunalnych oraz zasilanie ich energią odnawialną; zapewnienie dostępu do rzetelnych porad i wyeliminowanie marnotrawstwa energii; odwrócenie rosnącej zależności miast od gazu oraz zmniejszenie popytu na ropę poprzez stworzenie przystępnych cenowo i przyjaznych dla środowiska alternatywnych form transportu.

Organizacja C40 Cities Climate Leadership Group

C40 to sieć zrzeszająca blisko 100 włodarzy największych miast świata, którzy podejmują działania na rzecz łagodzenia kryzysu klimatycznego. Przedstawiciele miast należących do grupy C40 zobowiązują się do postępowania zgodnie z nauką, i pamiętając o potrzebach ludzi, do pomocy w ograniczaniu globalnego ocieplenia do poziomu 1,5°C oraz budowania zdrowego i odpornego społeczeństwa równych szans.

Źródło: UM Warszawa

UE PATRZY Z NADZIEJĄ NA ZMIANY W OGRZEWANIU W POLSCE

Spalanie paliw kopalnych w celu wytworzenia ciepła pogarsza jakość powietrza w Europie. Ponieważ wiele z tych paliw kopalnych pochodzi z Rosji, unijni decydenci dostrzegają szansę na przyspieszenie ich wycofania.

Unia Europejska od dawna walczy z zanieczyszczeniem powietrza, począwszy od dyrektywy w sprawie jakości powietrza z 1980 roku. Zanieczyszczenia powstałe w wyniku spalania biomasy i paliw kopalnych mają związek z wieloma chorobami dręczącymi Europejczyków.

„Obecnie setki tysięcy Europejczyków umierają przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza” – powiedział 5 kwietnia komisarz europejski i szef Zielonego Ładu Frans Timmermans.

Jak wynika z najnowszych badań, zanieczyszczenie powietrza na zewnątrz powoduje dodatkowe roczne koszty opieki zdrowotnej w wysokości około 228 euro na gospodarstwo domowe.

Ponieważ głównym źródłem zanieczyszczeń jest niefiltrowane spalanie biomasy i paliw kopalnych, odpowiedź UE na wojnę Rosji z Ukrainą może okazać się nieoczekiwanym dobrodziejstwem dla jakości powietrza.

W marcu koalicja ukraińskich, białoruskich i europejskich organizacji pozarządowych zauważyła, że “w 2021 r. eksport drewna i produktów drzewnych z Federacji Rosyjskiej wyniósł 13,9 mld USD”.

“Drewno z tych regionów jest wykorzystywane do budowy budynków, produkcji papieru, ubrań i mebli, a także do napędzania waszych elektrowni” – pisała koalicja ponad 120 organizacji pozarządowych.

Polska już stara się zmienić swoje podejście.

“Priorytetem powinna być wymiana starych, nieefektywnych źródeł ciepła w gospodarstwach domowych” – wyjaśnia Patryk Demski, wiceprezes ds. strategii i rozwoju w Tauronie.

Będzie to wymagało zarówno “nowych indywidualnych źródeł ciepła o jak najniższej emisji”, jak i ciepłownictwa, które podlega “surowym wymogom środowiskowym określonym przez prawo UE” – dodał podczas spotkania 30 marca.

“Polska naprawdę dotrzymuje tempa w zakresie zmiany struktury paliwowej indywidualnych źródeł ciepła, zwłaszcza dzięki programowi Czyste Powietrze, który umożliwia gospodarstwom domowym zmianę paliwa z najbardziej zanieczyszczających pieców na węgiel kamienny na bardziej wydajne kotły, pompy ciepła i kotły na pelety [biomasę]” – wyjaśnił Piotr Sprzaczak, dyrektor departamentu ciepłownictwa w polskim Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

W obliczu kryzysu energetycznego i ogólnounijnej niechęci do dalszego subsydiowania rosyjskiej wojny, “obecna sytuacja powinna skłonić do podjęcia bardziej ambitnych i szybszych działań” – powiedziała Claudia Canevari, szefowa jednostki ds. efektywności energetycznej w Departamencie Energii Komisji Europejskiej.

“Myślę, że wszyscy czują wsparcie dla działań, które pozwolą UE przetrwać obecny kryzys” – dodała.

Obserwatorzy już zauważyli zmianę stanowiska w Warszawie. “Dzięki energii odnawialnej uniezależnimy się od drogich paliw kopalnych. Zmniejszenie zależności od paliw kopalnych jest nie tylko korzystne dla klimatu, ale także obniża ceny energii” – powiedział premier Mateusz Morawiecki 30 marca.

Polska była uważana za opóźnionego uczestnika zielonej transformacji UE, który chce kontynuować spalanie węgla do 2049 roku.

“Wiele krajów w Europie pokazało, że ciepłownictwo sieciowe jest naprawdę skutecznym rozwiązaniem, jeśli chodzi o sektor ciepłowniczy” – zauważył, ale podkreślił potrzebę zasilania tego wydajnego sposobu ogrzewania odnawialnymi źródłami energii przy jednoczesnej poprawie charakterystyki energetycznej budynków.

Źródło: EURACTIV

Fot: Pixabay

UE STAWIA NA LOKALNE PLANOWANIE W CELU POBUDZENIA ROZWOJU SIECI CIEPŁOWNICZYCH

Projekt przepisów unijnych nakłada na wszystkie gminy powyżej 50 tys. mieszkańców obowiązek opracowania map drogowych dotyczących dekarbonizacji ciepłownictwa i chłodnictwa.

Sieci ciepłownicze – rury z gorącą wodą biegnące pod ziemią – zaopatrują miliony domów w miastach w całej Europie, stanowiąc około 10% unijnego rynku ciepła.

W miarę jak Europa stara się odzwyczaić od węgla i gazu, przestawienie tych sieci na źródła odnawialne staje się pilnym priorytetem.

„Jeśli przyjrzeć się trendom inwestycyjnym w całej Europie, wszystkie miasta z ambitnymi programami energetycznymi i klimatycznymi zamierzają rozwijać ciepłownictwo sieciowe” – powiedział Birger Lauersen, prezes Euroheat & Power, stowarzyszenia reprezentującego sektor ciepłowniczy w Brukseli.

„Projekty te w dużej mierze opierają się na odnawialnych źródłach energii i cieple odpadowym, pochodzącym zazwyczaj z przemysłu lub sektora usługowego, np. centrów danych” – powiedział w wywiadzie dla EURACTIV.

Jak podaje Euroheat & Power, ciepłownictwo sieciowe w Europie opiera się obecnie głównie na paliwach kopalnych – gaz ziemny i węgiel stanowią odpowiednio około 30% i 26% mieszanki paliwowej. Przejście na czyste źródła energii jest procesem powolnym: do czerwca stowarzyszenie ma opracować plan dekarbonizacji sektora do 2050 roku.

Jak wynika z projektu badawczego finansowanego przez UE, jednym z niewykorzystanych źródeł energii jest ciepło odpadowe z przemysłu ciężkiego, takiego jak huty czy zakłady petrochemiczne, które mogłoby zaoszczędzić cały gaz ziemny wykorzystywany obecnie do ogrzewania budynków w Europie.

Zbieranie ciepła odpadowego i dostarczanie go do gospodarstw domowych wymaga jednak zbudowania sieci podziemnych rur, co zdaniem Lauersena jest procesem najeżonym trudnościami politycznymi i administracyjnymi.

Lauersen powiedział: “W ciepłownictwie chodzi przede wszystkim o kontekst: trzeba zmobilizować miasta, regiony, właścicieli budynków, inwestorów, producentów ciepła odpadowego i tak dalej” – powiedział Lauersen, wyjaśniając, że tego rodzaju projekty są bardziej skomplikowane niż duże farmy wiatrowe.

“W przypadku ciepłownictwa sieciowego trzeba na każdym kroku angażować władze lokalne w rozwiązywanie problemów, ponieważ aby zbudować infrastrukturę, trzeba kopać w ziemi” – powiedział, ostrzegając jednocześnie, że “luki występują głównie w państwach członkowskich, a nie na poziomie UE”.

Komisja Europejska stara się zająć tym problemem. Zgodnie z przedstawioną w ubiegłym roku propozycją zmiany dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (EED), wszystkie gminy powyżej 50 tys. mieszkańców będą zobowiązane do przygotowania lokalnych planów ogrzewania i chłodzenia.

Plany te będą opierać się na danych przedstawionych w “kompleksowej ocenie ogrzewania i chłodzenia” przygotowanej przez każde państwo UE w ramach krajowych planów energetycznych i klimatycznych przedkładanych co roku Komisji Europejskiej.

“Jest to bardzo ważne, ponieważ bardzo często brakuje nam wiedzy o sytuacji i potencjale” – powiedziała Claudia Canevari, urzędniczka pracująca w departamencie energii Komisji Europejskiej, która zabrała głos podczas niedawnego spotkania z EURACTIV.

Inni zgadzają się, że plany krajowe będą miały kluczowe znaczenie dla krajów UE w rozwoju systemów ogrzewania i chłodzenia opartych na odnawialnych źródłach energii. “Potrzebne będzie zintegrowane planowanie na poziomie lokalnym, w którym uwzględniony zostanie cały system energetyczny” – powiedział Hans Korteweg, dyrektor zarządzający COGEN Europe, stowarzyszenia branżowego reprezentującego przemysł kogeneracyjny.

Zdaniem Kortewega plany krajowe powinny uwzględniać wszystkie dostępne zasoby – pochodzące z ciepła odpadowego, energii elektrycznej lub sieci gazowych – w celu “maksymalizacji wykorzystania źródeł odnawialnych we wszystkich wektorach energii i zapewnienia ich efektywnego wykorzystania”.

Zmniejszanie ryzyka inwestycji: nie chodzi tylko o pieniądze

Niezależnie od rodzaju paliwa, realizacja projektów zwykle wymaga czasu, ponieważ sieci ciepłownicze charakteryzują się wysokimi kosztami początkowymi i długimi okresami zwrotu. A pieniądze nie są największym problemem.

“Zasadniczo pieniądze już są” – powiedział Lauersen, zauważając, że fundusze private equity i fundusze emerytalne są bardzo zainteresowane projektami ciepłowniczymi ze względu na ich długoterminowe zaangażowanie.

“Brakuje jednak nie tyle pieniędzy, co umiejętności radzenia sobie z ryzykiem, ponieważ są to inwestycje długoterminowe” – dodał.

Projekty ciepłownicze mogą konkurować z innymi rozwiązaniami grzewczymi, takimi jak indywidualne pompy ciepła czy nowe farmy wiatrowe, których realizacja zajmuje mniej czasu i które cieszą się większym zainteresowaniem decydentów.

“Może się zdarzyć, że po uruchomieniu sieci ciepłowniczej nagle zabraknie klientów, ponieważ ceny gazu lub energii elektrycznej będą zbyt niskie” – powiedział Lauersen. “To część ryzyka”.

Inni zgadzają się, że ogrzewanie komunalne jest lepszym rozwiązaniem, jeśli chodzi o obsługę mas.

W samych Niemczech do 2030 roku potrzeba “co najmniej miliarda euro dotacji rocznie”, aby rozbudować sieci, powiedział Andrej Jentsch, kierownik programu IEA DHC, centrum międzynarodowych badań nad ciepłownictwem Międzynarodowej Agencji Energii.

“Bez ciepłownictwa i chłodzenia jest bardzo prawdopodobne, że dostawy ciepła będą znacznie droższe” – powiedział podczas spotkania z EURACTIV.

Jentsch pochwalił działania Komisji Europejskiej na rzecz dekarbonizacji ciepłownictwa, mówiąc, że wojna na Ukrainie daje UE wiele powodów do szybkiego odejścia od węgla i gazu. Przestrzegł jednak przed nadmiernym skupieniem się na szybkich indywidualnych rozwiązaniach grzewczych.

Podczas gdy pompy ciepła “mogą być wykonalne na obszarach wiejskich lub podmiejskich”, stwierdził, że “miasta o dużej gęstości zaludnienia powinny mieć możliwość podłączenia do miejskiego systemu ciepłowniczego”.

Według niego pewność prawna ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia terminowej realizacji projektów. “W Niemczech mieliśmy do czynienia z problemami związanymi z ciągle zmieniającymi się przepisami, co powodowało niepewność inwestycji” – powiedział Jentsch.

“Gdybyśmy więc mieli ramy prawne, które gwarantowałyby, że będą obowiązywać przez pewien czas, a przynajmniej nie pogorszą sytuacji ekonomicznej, byłoby to bardzo pomocne” – dodał.

Źródło: EURACTIV

PGE EC ODDZIAŁ WYBRZEŻE PRACODAWCĄ PRZYJAZNYM GDAŃSKIEJ SZKOLE ZAWODOWEJ

PGE Energia Ciepła Oddział Wybrzeże, spółka z Grupy PGE, została uhonorowana przez Prezydent Miasta Gdańska Aleksandrę Dulkiewicz tytułem „Pracodawca Przyjazny Gdańskiej Szkole Zawodowej”. Do konkursu, mającego swój finał w trakcie Gdańskiego Tygodnia Zawodowca, spółka nominowana została przez Zespół Szkół Energetycznych, z którym od 14 listopada 2016 roku ma podpisane porozumienie o współpracy.

– Z Zespołem Szkół Energetycznych w Gdańsku współpracujemy od ponad 5 lat, zachęcając młodzież do wyboru zawodu energetyka i edukacji w tym kierunku. Jako największy wytwórca ciepła i energii elektrycznej na Pomorzu pokazujemy młodym ludziom, że to zawód przyszłości, a proponowana ścieżka kariery w naszych elektrociepłowniach jest atrakcyjna – powiedziała Elżbieta Kowalewska, dyrektor PGE Energia Ciepła Oddział Wybrzeże. – W PGE Energia Ciepła stawiamy na ciągły rozwój, inwestowanie w pracowników, wprowadzanie nowoczesnych technologii. Najbliższe miesiące i lata to czas nowych inwestycji w naszych elektrociepłowniach. Młodzi energetycy mają zatem szansę uczestniczyć w transformacji technologicznej polskiego ciepłownictwa – dodaje Elżbieta Kowalewska.

W ramach podpisanego ze szkołą energetyczną Porozumienia, co roku uczniowie klas I oraz II biorą udział w pokazowej lekcji energetyki na terenie elektrociepłowni w Gdańsku. Uczniowie klas III odbywają praktyki, a ci, którzy wykazują się największym zaangażowaniem i chęcią zdobywania nowych umiejętności oraz kompetencji zawodowych otrzymują nagrody finansowe. Dostępny jest także płatny staż dla absolwentów – dla najlepszych zakończony ofertą podjęcia pracy. W ciągu ostatnich 5 lat w elektrociepłowniach PGE Energia Ciepła w Gdańsku i Gdyni zatrudnienie znalazło 27 absolwentów Zespołu Szkół Energetycznych i kolejni będą niezbędni, aby zastąpić pracowników odchodzących na emeryturę.

Źródło: PGE EC

Fot: PGE EC

AGENCJA RYNKU ENERGII MA NOWĄ OFERTĘ DORADCZĄ DLA BRANŻY CIEPŁOWNICZEJ

Wykonanie analizy techniczno-ekonomicznej wymiany źródła w systemie ciepłowniczym, to nowa propozycja biznesowa przygotowana przez Agencję Rynku Energii S.A. dla polskiej branży ciepłowniczej.

“W ramach usługi, na bazie ścisłej współpracy z odbiorcą, mogą zostać opracowane studia wykonalności, które umożliwią przyszłemu inwestorowi podjęcie decyzji o wyborze optymalnego kierunku do dalszych działań” – wyjaśnia Artur Olszewski – Prezes Zarządu ARE S.A.


W nadchodzącym czasie sektor czeka wiele wyzwań związanych z nowymi regulacjami unijnymi i krajowymi. Polityka energetyczno-klimatyczna wymaga od Polski modernizacji systemów ciepłowniczych, głównie źródeł produkowanego ciepła. Zgodnie z obecną Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku,  do końca tego okresu,  85% systemów ciepłowniczych powinno uzyskać status systemów efektywnych, w rozumieniu dyrektywy o efektywności energetycznej. Zgodnie z dyrektywą w sprawie emisji przemysłowych (IED) wyznaczającą konieczność zaostrzenia standardów emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów z obiektów energetycznego spalania, do końca 2022 roku, modernizacji ulec ma niemal 100 polskich ciepłowni.  Równie ostre wymogi dotyczą jednostek małych i średnich od 1 do 50 MW – to z kolei wymóg dyrektywy (MCP) w sprawie ograniczenia emisji ze średnich obiektów energetycznego spalania. Tutaj modernizacji ma zostać poddane kolejne prawie 5 tysięcy obiektów. Obecne unijne regulacje, pozbawiają tzw. nieefektywne systemy ciepłownicze możliwości pozyskania wsparcia ze środków publicznych – przez co inwestycje w systemy ciepłownicze, są nieopłacalne jako przedsięwzięcia biznesowe.

“Agencja Rynku Energii oferuje usługi doradcze przy modernizacji miejskich systemów ciepłowniczych lub indywidualnych źródeł ciepła. W ramach tej usługi doradca przedstawi Zamawiającemu koncepcję możliwych kierunków modernizacji źródła ciepła, prowadzących do zmniejszenia zużycia stałych paliw kopalnych oraz istotnego zmniejszenia emisji CO2 i zapewniających pozyskanie statusu efektywnego systemu ciepłowniczego, z ewentualnym wykorzystaniem energii odnawialnej. Nasza uwaga zostanie zorientowana głównie na projekty, których realizacja przyczyni się do osiągnięcia jak najwyższego wskaźnika efektywności energetycznej i efektywności kosztowej modernizowanego źródła ciepła. W ramach bliskiej współpracy z Klientem, wskażemy wariant modernizacji najbardziej optymalny dla danego systemu ciepłowniczego, dokonamy też pełnej analizy opłacalności ekonomicznej inwestycji w nowe źródło wytwórcze, dla każdego z rozpatrywanych wariantów, opartych na technologii, wykorzystujących gaz ziemny/biogaz, biomasę czy inne rozwiązania” – wyjaśnia Janusz Smardz – Dyrektor Departamentu Doradztwa ARE S.A.


W efekcie Zamawiający otrzyma usługę, będącą podstawą do zamówienia dokumentacji projektowej i realizacji modernizacji źródła, w systemie ciepłowniczym. To efektywne rozwiązanie dla firm nie posiadających w ramach własnych zasobów specjalistycznych, zespołów inżyniersko -analitycznych. 

Źródło: CIRE, ARE

Fot: Pixabay

DZIAŁANIA OGRANICZAJĄCE ZUŻYCIE CIEPŁA I ENERGII W TORUNIU

Od stycznia 2022 roku ruszył nowy program PGE Toruń wspierający mieszkańców w podejmowaniu decyzji o zmianie źródła ogrzewania na ciepło sieciowe, co korzystnie wpłynie na efektywność energetyczną budynków

Należąca do spółki PGE Energia Ciepła PGE Toruń z Grupy PGE od kilku lat doradza i  wspiera klientów w decyzjach o przyłączaniu budynków do sieci ciepłowniczej oraz w działaniach wpływających na poprawę efektywności energetycznej. W tym roku PGE Toruń wprowadziła nowy program – dedykowany właścicielom budynków, korzystającym z ciepła pochodzącego z kotłowni gazowych, olejowych i z energii elektrycznej – którzy zdecydują się na przyłączanie swojej nieruchomości do sieci ciepłowniczej. Będą oni mogli skorzystać z jednorazowego dofinansowania na działania związanez przyłączaniem do sieci ciepłowniczej lub inne, poprawiające efektywność energetyczną budynku, czyli ograniczające zużycie energii przy zachowaniu tego samego komfortu użytkowania.

Poprawa efektywności energetycznej budynku, dzięki ograniczeniu zużytej energii i ciepła wpływa na nasze domowe rachunki. To również korzyść dla środowiska. Stąd też cyklicznie wprowadzamy kolejne programy i usługi okołociepłownicze, prowadzimy kampanie edukacyjne, aby wesprzeć administratorów osiedli mieszkaniowych, właścicieli domów jednorodzinnych,  budynków usługowo-handlowych i odbiorców w oszczędzaniu ciepła i energii – mówi Robert Kowalski, prezes zarządu PGE Toruń.

Działania poprawiające efektywność energetyczną budynku, na które będzie można uzyskać  wsparcie, to np. wymiana zaworów podpionowych, wymiana okien i drzwi, termomodernizacja, wymiana żarówek na energooszczędne. Wysokość wsparcia uzależniona jest od wielkości przyłączonej mocy cieplnej i wynosi: 300 złotych za 1kW mocy zamówionej, w przypadku budynku przyłączonego tylko dla centralnego ogrzewania i 400 złotych za 1kW mocy zamówionej w przypadku łącznie centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.

PGE Toruń od blisko 13 lat realizuje również program dofinansowania przyłączenia do sieci ciepłowniczej budynków, które ogrzewane są  nieefektywnymi kotłowniami przydomowymi, opalanymi paliwami stałymi. Do 2020 roku program dotyczył obszarów Starówki i Bydgoskiego Przedmieścia. Od 2021 r. wsparcie mogą otrzymać właściciele budynków położonych w innych obszarach Torunia, w zasięgu sieci ciepłowniczej, o mocy cieplnej zamówionej nie mniejszej niż 30 kWt. W ciągu wszystkich lat programu z dofinansowania skorzystali właściciele 365 budynków na Starówce i Bydgoskim Przedmieściu, a wysokość wsparcia wyniosła ponad 1,35 miliona.

PGE Toruń oferuje swoim klientom także inne usługi, które wpływają na obniżenie zużycia ciepła w budynkach. Są to m.in. badanie kamerą termowizyjną stanu zewnętrznej i wewnętrznej instalacji odbiorczej centralnego ogrzewania, ciepłej wody, wentylacji, telemetria, analiza wykorzystania mocy cieplnej, raport efektywności energetycznej i ekonomicznej dla budynków czy pozyskanie wspólnie z klientem białych certyfikatów.

Źródło: PGE EC

Fot: Pixabay

PGE ENERGIA CIEPŁA WSPIERA PRZEDSIĘBIORSTWA W POZYSKIWANIU BIAŁYCH CERTYFIKATÓW

PGE Energia Ciepła Oddział Wybrzeże w 2021 roku otrzymała Białe Certyfikaty, czyli świadectwa efektywności energetycznej, za 10 projektów oraz złożyła 17 nowych do Urzędu Regulacji Energetyki. Spółka zachęca do współpracy także inne przedsiębiorstwa, oferując wsparcie w pozyskiwaniu Białych Certyfikatów.

– „Efektywność energetyczna wyraźnie zyskuje na znaczeniu na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat. W PGE Energia Ciepła rok 2021 okazał się rokiem znacznego rozwoju w obszarze efektywności energetycznej. Złożyliśmy do URE projekty na rekordową wartość Białych Certyfikatów, rozszerzyliśmy współpracę o kolejne, poza pomorskim, województwa oraz zrealizowaliśmy projekty efektywnościowe w ramach majątku własnego” – powiedziała Elżbieta Kowalewska, dyrektor PGE Energia Ciepła Oddział Wybrzeże w Gdańsku. 

PGE Energia Ciepła Oddział Wybrzeże to największy na Pomorzu wytwórca ciepła i energii elektrycznej w dwóch elektrociepłowniach – w Gdańsku i Gdyni. Jako duże przedsiębiorstwo energetyczne posiada także odpowiednie uprawnienia i kompetencje do przeprowadzania i reprezentowania innych podmiotów w procesie pozyskania Białych Certyfikatów. Firma odpowiada za realizację wszystkich formalności, w tym audyt efektywności energetycznej przedsięwzięcia, przygotowanie i złożenie wniosku oraz innych wymaganych dokumentów do Urzędu Regulacji Energetyki oraz dokonuje odpowiednich rozliczeń.

– „Nasza współpraca z PGE Energia Ciepła w pozyskiwaniu świadectw efektywności energetycznej trwa od 8 lat. Korzystając z uprawnień i wiedzy specjalistów zrealizowaliśmy szereg inwestycji dla naszych mieszkańców. Ich realizacja i pozyskanie Białych Certyfikatów to także korzyść w postaci dodatkowych środków na kolejne inwestycje. Najczęściej realizowane i planowane przedsięwzięcia to:  termomodernizacje budynków i podłączenia ciepłej wody użytkowej przy likwidacji  nieefektywnych, wyeksploatowanych piecyków gazowych.  Aktualnie również realizujemy  projekt, który dotyczy termomodernizacji kilku następnych naszych budynków” – powiedziała  Małgorzata Majewska, prezes Spółdzielni Mieszkaniowej Brzeźno w Gdańsku.

„Współpraca z podmiotami lokalnymi w zakresie usług efektywności energetycznej od lat jest jedną z form naszej biznesowej aktywności. Poza korzyściami finansowymi dla współpracujących stron warto pamiętać o tym, że promocja efektywności energetycznej i wsparcie realizacji tego typu przedsięwzięć przekłada się na pozytywny efekt ekologiczny dla wszystkich mieszkańców” – dodaje Elżbieta Kowalewska.

Przez 8 lat Oddział Wybrzeże PGE Energia Ciepła podjął współpracę z ok. 45 spółdzielniami, wspólnotami i przedsiębiorcami z regionu pomorskiego i nie tylko, co przełożyło się na realizację 142 projektów efektywnościowych i pozyskanie ponad 15.500 toe. Wśród nich znalazły się takie, jak modernizacje sieci cieplnych, termomodernizacje, likwidacja piecyków gazowych, wymiana lub modernizacja źródeł ciepła. 

Co roku PGE Energia Ciepła organizuje dla trójmiejskich spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych seminaria promujące tematykę efektywności energetycznej. 

  • Białe certyfikaty to świadectwa potwierdzające zaoszczędzenie określonej ilości energii. Wynikają z nich wyrażane w jednostkach toe (tona oleju ekwiwalentnego) prawa majątkowe, które mają wartość pieniężną i są przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii. 
  • 1 toe = 41,868 GJ = 11 630 kWh = 11,63 MWh
  • System świadectw efektywności energetycznej tzw. Białych Certyfikatów to mechanizm, który pozwala na otrzymanie dodatkowych środków pieniężnych za wykonanie modernizacji służących poprawie efektywności energetycznej. 
  • Z tego wsparcia może skorzystać każdy podmiot, o ile spełnia warunki zapisane w Ustawie o efektywności energetycznej, przeprowadzi audyt efektywności energetycznej oraz przejdzie pozytywną ocenę wniosku przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). 

Źródło: PGE EC

Fot: Pixabay

PGE EC WSPIERA SZPITALE W BYDGOSZCZY

PGE Energia Ciepła z Grupy PGE kolejny raz przekazała darowizny bydgoskim szpitalom i Fundacji na Rzecz Rozwoju Kardiologii. Ponad 60 tysięcy złotych trafiło na sprzęt medyczny i środki ochrony indywidualnej do walki z kolejną falą zachorowań spowodowanych koronawirusem.

Darowizny pieniężne na łączną kwotę 66 tysięcy złotych trafiły do czterech bydgoskich szpitali: Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. dr. A. Jurasza, Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. dr. J. Biziela, Wojewódzkiego Szpitala Obserwacyjno-Zakaźnego im. T. Browicza oraz Kujawsko-Pomorskiego Centrum Pulmonologii. Pieniądze zostały również przekazane Fundacji na Rzecz Rozwoju Kardiologii w Bydgoszczy.

– W tym trudnym czasie kolejnej fali epidemii koronawirusa zależało nam, aby dołożyć swoją małą cegiełkę na rzecz walki  z pandemią i właśnie dlatego przekazaliśmy wsparcie finansowe bydgoskim szpitalom. Czujemy się zarówno częścią miasta, jak i życia jego mieszkańców, dlatego też jako spółka odpowiedzialna społecznie od wielu lat wspieramy inicjatywy związane z ochroną i promocją zdrowia w naszym województwie – powiedział Sebastian Wasilewski, dyrektor PGE Energia Ciepła Oddział Elektrociepłownia w Bydgoszczy.

Darowizny pieniężne przeznaczono  na realizację projektów dotyczących szeroko rozumianej walki z pandemią koronawirusa. Sprzęt medyczny, środki ochrony indywidualnej, środki dezynfekcyjne – to tylko nieliczne produkty, które szpitale zakupiły dzięki przekazanym środkom. Instytucje medyczne, z pomocą wsparcia finansowego ze strony PGE Energii Ciepła, zaopatrzyły się również w specjalistyczną aparaturę.

Źródło: PGE EC

Fot: Pixabay