W Gminie Szaflary w woj. małopolskim rozpoczęto realizację projektu pn. Wykonanie odwiertu badawczo-eksploatacyjnego Bańska PGP-4 w celu ustalenia zasobów wód termalnych w utworach ‘eocenu numulitowego’ i mezozoicznych podłoża niecki podhalańskiej, w obszarze górniczym „Podhale”.
Planowany docelowo 7-kilometrowy odwiert będzie najgłębszym prowadzonym działaniem poszukiwawczym wód geotermalnych na świecie a także jednym z kilku najgłębszych otworów jakie dotąd wykonano w celach geologicznych i badawczych w historii.
Przedsięwzięcie w Szaflarach zostanie niemal w 100 % sfinansowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej środkami krajowymi (z subfunduszu geologicznego) wdrażanymi w ramach programu priorytetowego Poznanie budowy geologicznej na rzecz kraju. Wykonanie zadania przyczyni się do ustalenia i udokumentowania – zasobów wód termalnych w utworach podłoża niecki podhalańskiej, w obszarze górniczym „Podhale 2”.
Cel geologiczny przedsięwzięcia już w 2019 r. został oficjalnie i szczegółowo scharakteryzowany przez Głównego Geologa Kraju w korespondencji skierowanej do Wójta Gminy Szaflary jako: rozpoznanie budowy geologicznej do głębokości 7000 m (niezależnie od faktycznego występowania stropu krystaliniku, jednak nie głębiej niż występowanie jego stropu), oraz rozpoznanie poziomów wodonośnych oraz warunków geotermicznych w przedziale głębokości 5000 – 7000 m (co w znaczący sposób może wpłynąć na efektywność inwestycji w energetykę geotermalną w tym rejonie kraju).
Przewidywane rozpoznanie i potencjalne ujęcie wód termalnych z jednostek wierchowych podłoża niecki podhalańskiej poniżej 5 000 m z tzw. dolnego kolektora wód termalnych, ma przynieść efekt w postaci rozpoznania wód termalnych, których planowana w projekcie robót geologicznych temperatura na wypływie z ujęcia wyniesie powyżej 100°C, przy wydajności co najmniej 50 m3/h.
W przypadku nieosiągnięcia zamierzonego celu geologicznego, beneficjent przewiduje ujęcie wód termalnych z poziomów wyższych, tj. jednostek reglowych Tatr leżących poniżej górnego kolektora geotermalnego na przypuszczalnej głębokości 3750 – 4650 m. Temperatury wód termalnych na tych głębokościach powinny wynosić 110-120°C.
W sytuacji braku perspektyw na ujęcie wód termalnych z głębokich poziomów wodonośnych, projektowanym otworem zakłada się ich ujęcie i wydobywanie z utworów węglanowych jednostki Białego Dunajca (2 880 -3 310 m), tzw. głównego (górnego) kolektora geotermalnego Podhala, w ilości co najmniej 200 m3/h przy temperaturze na wypływie z otworu około 90°C.
W efekcie projekt ma umożliwić uzyskanie potencjału zasilania ekologicznym ciepłem (oraz potencjalnie prądem elektrycznym) domów, urzędów, obiektów społecznych i biznesowych gminy Szaflary oraz ewentualnie innych okolicznych gmin.
Całość prac zaplanowanych w ramach przedsięwzięcia w gminie Szaflary ma zakończyć się w listopadzie 2025 r.
Źródło: NFOŚiGW
