Mają być ekologiczne, niskoemisyjne oraz produkować energię elektryczną i ciepło. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przyznał środki na budowę 39 instalacji termicznego przetwarzania odpadów – informuje Portal Samorządowy.
Nabór wniosków na budowę spalarni trwał do 30 grudnia 2022 roku, a zaczął się 6 grudnia 2021 roku. NFOŚiGW przyznaje, że zainteresowanie było spore, bo łącznie wpłynęło 78 wniosków, z czego dofinansowanie otrzyma 39 projektów w całym kraju. Całkowity budżet Narodowego Funduszu na dopłaty to 3 mld złotych, jednak dodatkowe wsparcie inwestorzy mogą otrzymać w formie pożyczek, na które przeznaczono kwotę powyżej 7 mld.
Jak przekonywał Dominik Bąk, wiceprezes NFOŚiGW, inwestycje mają powstać w ciągu 5-7 lat.
Zgodnie z unijną taksonomią Polska musi do 2034 roku mieć moce przerobowe takich instalacji na poziomie 4,2 mln Mg rocznie. Od 2035 roku zakazane ma być również składowanie odpadów, które nie podlegają recyklingowi, dlatego budowa spalarni jest kluczowa, aby móc zrealizować ten plan.
Jacek Szymczak, prezes Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, nie ukrywał swojego entuzjazmu wobec nowych projektów.
– Jesteśmy zdecydowanie za rozwojem tego typu instalacji. Dzięki nim możemy w ciepłownictwie zmniejszyć spalanie węgla o co najmniej 10 procent. Kryzys energetyczny pokazał, że nośniki kopalne są bardzo drogie i trudne do sprowadzania. Takie instalacje będą wspierać bezpieczeństwo energetyczne – przekonywał Szymczak.
Tomasz Uciński, prezes Krajowej Izby Gospodarki Odpadami, uważa, że energia otrzymywana w wyniku spalania odpadów powinna być traktowana inaczej niż ta pozyskiwana z paliw kopalnych.
– Uważamy, że energia z odpadów powinna być uznana ze energię odnawialną albo przynajmniej za ciepło odpadowe – podkreślił.
Przyznał też, że na razie w Polsce jest zdecydowanie za mało spalarni. – Polska jest niedoinwestowana, jeśli chodzi o tego typu projekty – podkreślił.
Michał Dąbrowski, przewodniczący Rady Polskiej Izby Gospodarki Odpadami, zwrócił uwagę, że aby rozwijać branżę, potrzebne są również zmiany legislacyjne.
– Nasza Izba postuluje zmiany w prawie ułatwiające budowę takich obiektów – przyspieszenie ich oddawania do użytku – co sprawi, że będą one tańsze – również i dla mieszkańców – powiedział.
W elektrociepłowni ECO w Opolu przy ul. Harcerskiej rozpoczęła pracę nowa instalacja oczyszczania spalin, która pozwoli na eliminację zanieczyszczeń gazowych i pyłów powstających w procesie produkcji energii.
– Przygotowania do tej inwestycji rozpoczęliśmy już w 2018 roku – mówi Mirosław Romanowicz członek zarządu ds. operacyjnych ECO – bo wtedy opracowaliśmy projekt zmian w konfiguracji źródeł ciepła dostosowujących instalację do wymogów środowiskowych, które trzeba spełnić do roku 2024. Zidentyfikowaliśmy również konieczność zabudowy odrębnych instalacji do ciągłego pomiaru emisji zanieczyszczeń, z rozszerzeniem zakresu pomiarów. Zrealizowaliśmy też od tego czasu kilka projektów badawczych sprawdzających innowacyjne rozwiązania w zakresie oczyszczania spalin. W realizacji tej inwestycji postawiliśmy jednak na rozwiązania sprawdzone w dużej energetyce, a przy tym uzasadnione ekonomicznie. Zwieńczeniem inwestycji jest zabudowa układu do ciągłego monitoringu emisji zanieczyszczeń.
Na oddane niedawno do użytku instalacje oczyszczania spalin składają się instalacje odazotowania oraz instalacje odsiarczająco-odpylające. W zakresie emisji zanieczyszczeń do atmosfery instalacje odazotowania pozwalają na redukcję emitowanych tlenków azotu z 400 mg/m3N do poziomów poniżej 300 mg/m3N, instalacja odsiarczająco-odpylająca pozwala na redukcję emitowanego dwutlenku siarki z 1500 mg/m3N do poziomu poniżej 400 mg/m3N oraz redukcję stężeń pyłów w gazach odlotowych z poziomu 100 mg/m3N do poziomu poniżej 30 mg/m3N.
– Łączny koszt inwestycji to około 27 mln zł, zrealizowany ze środków własnych ECO – mówi Paweł Krawczyk członek zarządu ds. ekonomicznych ECO – Wydatki na modernizacje w zakresie ochrony środowiska, choć spore, nie mają znaczącego wpływu na ceny ciepła w branży ciepłowniczej. Dominującym elementem wpływającym na ceny ciepła pozostają wciąż koszty paliwa na rynkach lokalnych i światowych, jak również koszt zakupu uprawnień do emisji CO2. To inwestycje, które wszystkim się opłacają, bo przynoszą globalne oszczędności kosztów społecznych, np. w obszarze zdrowia, z tytułu ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko naturalne – dodaje Paweł Krawczyk.
Blisko 400 tysięcy złotych przekazanych w formie darowizn, sponsoring lokalnych wydarzeń i pomocowa aktywność pracowników – wrocławska KOGENERACJA podsumowuje rok 2022.
– Jesteśmy strategicznym dostawcą energii cieplnej dla aglomeracji wrocławskiej, ale swoją misję oprócz działalności biznesowej, postrzegamy też jako uczestnictwo w życiu lokalnych społeczności. W ubiegłym roku wspieraliśmy szczególnie przedsięwzięcia i wydarzenia odbywające się w pobliżu naszej wrocławskiej elektrociepłowni oraz w Siechnicach, gdzie prowadzimy naszą największą inwestycję rozwojową – podkreśla Andrzej Jedut, prezes zarządu KOGENERACJI.
We wrześniu na Kępie Mieszczańskiej, osiedlu bezpośrednio sąsiadującym z wrocławską elektrociepłownią, spółka była współorganizatorem rodzinnego pikniku integrującego lokalną społeczność. W ramach akcji „Dzielimy się ciepłem” Wrocławskie Centrum Opieki i Wychowania otrzymało wsparcie w kwocie 30 tys. zł. Ośrodek obejmuje opieką ponad 200 wychowanków, wśród których znajdują się także dzieci z Ukrainy, dla których pracownicy KOGENERACJI prowadzili też zbiórkę potrzebnych rzeczy.
W Siechnicach, gdzie powstaje nowoczesna, zasilana paliwem gazowym elektrociepłownia, KOGENERACJA stale uczestniczy w życiu gminy. 30 tys. zł otrzymał Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach projektu „Dzielimy się ciepłem”. W lecie spółka była sponsorem tytularnym imprezy sportowej „Biegaj w Siechnicach”, połączonej z obchodami 25-lecia nadania Siechnicom praw miejskich, a jesienią została mecenasem zorganizowanych przez Centrum Kultury warsztatów wokalnych. Finalizacją warsztatów był koncert „Ciepłe myśli – ciepłe dźwięki”, a ideą całego projektu była muzyczna integracja międzypokoleniowa.
Kolejną placówką, która corocznie może liczyć na pomoc i wsparcie KOGENERACJI jest wrocławski Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii nr 2, który otrzymał 15 tys. zł na projekty „Razem w kuchni” i „Ogród w pokoju”. Ich celem jest budowanie relacji, angażowanie młodzieży do działań społecznych i edukacyjnych, uczenie troskliwości i odpowiedzialności. Wychowankowie placówki m.in. „adoptują” do swoich pokoi rośliny doniczkowe i pielęgnują je. W akcję zaangażowali się także pracownicy KOGENERACJI, organizując zbiórkę roślin doniczkowych, które trafiły do ośrodka, a w grudniu przygotowali paczki świąteczne dla 47 podopiecznych Ośrodka.
– Edukacja ma specjalny wymiar, pozwala młodym ludziom zmienić życie, inspiruje marzenia i kreatywność, dlatego regularnie wpieramy tego typu projekty skierowane do różnorodnych środowisk – podkreśla prezes Andrzej Jedut.
Od 18 lat KOGENERACJA jest jednym z donatorów Fundacji PGE na Rzecz Rozwoju Nauki im. Józefa Pupki. Jej misją jest wsparcie szczególnie uzdolnionych studentów, którym sytuacja materialna uniemożliwia rozwijanie zdolności. Na rok akademicki 2022/23 trzynastu studentów otrzymało comiesięczne stypendia. Natomiast uczniowie Zespołu Szkół Teleinformatycznych i Elektronicznych we Wrocławiu dzięki spółce będą mogli korzystać ze specjalistycznych książek do nauki języka angielskiego. Księgozbiór szkolnej biblioteki wzbogacił się o 26 nowych pozycji za łączą kwotę trzech tysięcy złotych.
Kogeneracyjne wsparcie trafiło też do najmłodszych uczniów. Dzięki dofinansowaniu dzieci ze Szkoły Podstawowej w Radwanicach uczyły się zasad pierwszej pomocy, Szkoła Podstawowa nr 107 we Wrocławiu otrzymała pomoc na realizację zajęć umuzykalniających, a wrocławska EKOSTRAŻ przeprowadziła cykl warsztatów edukacyjnych „Dzikie w mieście” skierowany do najmłodszych. Polska Fundacja Wychowania Fizycznego zorganizowała cykl darmowych zajęć sportowych – piłka nożna i ręczna, wspinaczka, łyżwiarstwo – dla dzieci z jednostek wychowawczych i ubogich rodzin.
W 2022 roku ze wsparcia KOGENERACJI skorzystali również podopieczni Fundacji Polskich Kawalerów Maltańskich, Fundacji Pomocy Osobom Uzależnionym KARAN, MiserArt, należącej do Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta oraz Fundacji Zobacz mnie!
Dwa projekty przebudowujące i unowocześniające systemy ciepłownicze w Pionkach uzyskały łącznie 10,4 mln zł dofinansowania ze środków własnych NFOŚiGW. Przedsiębiorstwo Wodno-Kanalizacyjno-Ciepłownicze w Pionkach Sp. z o.o. zrealizuje je do końca 2024 r. Modernizacja usprawni produkcję oraz przesył ciepła. Przedsięwzięcia będą miały także znaczenie dla poprawy jakości lokalnego powietrza.
Pierwsza z inwestycji spowoduje eliminację scentralizowanego systemu produkcji ciepła opartego o wysokoemisyjną i niskosprawną kotłownię węglową przy ul. Przemysłowej. Kotłownia zostanie zastąpiona przez pięć wybudowanych obiektów ciepłowniczych opalanych gazem w systemie rozproszonym. Zwiększy to sprawność wytwarzania ciepła i pozwoli precyzyjnie dopasować moc zamówioną do wytwarzanej. Obecna kotłownia węglowa to 2 kotły WR-25 czyli ponad 50 MW mocy zainstalowanej przy mocy zamówionej przez klientów na poziomie około 24 MW.
Drugi z projektów – modernizacja ponad 3 km sieci przesyłowej – wpłynie na usprawnienie i stabilizację dostaw ciepła. Zmniejszeniu odległości pomiędzy źródłem ciepła a odbiorcami towarzyszyć będzie uzyskanie efektu redukcji o 1/5 strat na przesyle energii. Przebudowa sieci ma zapewnić dostarczenie ciepła o docelowych parametrach do wrażliwych odbiorców, którymi są m. in. budynki wielorodzinne, budynki użyteczności publicznej – szkoły, przedszkola, szpital, przychodnie miasta Pionki.
Oba projekty będą miały znaczenie antysmogowe. Przyczynią się do zmniejszenia emisji substancji szkodliwych do atmosfery i lokalnie poprawią jakość powietrza. Przebudowany system grzewczy Pionek zredukuje również emisję CO2 (o 8 tys. ton/ rok). Dzięki przebudowie kompleksu zmniejszą się jednocześnie koszty jego eksploatacji, a więc także koszty odbiorcy końcowego. Całkowite odejście od spalania miału węglowego i zastąpienie go zoptymalizowanym mocowo układem gazowym umożliwi pionkowskiej spółce PWKC wystąpienie z Europejskiego Systemu Handlu Emisjami (EU ETS). Tym samym nie będzie musiała ponosić kosztów zakupu uprawnień do emisji dwutlenku węgla.
Przekazanie środków wspierających realizację obu inwestycji umożliwił program NFOŚiGW – Ciepłownictwo Powiatowe.
Postępujące zmiany klimatyczne, a także rosnące koszty energii elektrycznej i gazu wymagają szybkich działań umożliwiających oszczędzanie ciepła, energii oraz wody. Znaczenie mają więc zarówno zmiany codziennych nawyków, jak i termomodernizacja budynku czy montaż odnawialnych źródeł energii.
Zmień codzienne nawyki
Przy rosnących obecnie cenach i kosztach życia nawet drobne zabiegi mogą doprowadzić do obniżenia rachunków, jednocześnie pomagając chronić naszą planetę. Pamiętaj, że oszczędzanie energii może być proste! Każdy z nas może stosować się do przedstawionych poniżej przykładów.
Niezależnie od zmiany codziennych nawyków warto rozważyć temat termomodernizacji budynku, montażu instalacji odnawialnego źródła energii czy retencjonowania wody. Co ważne, nie zawsze konieczne jest kompleksowe działanie. Czasem wystarczy tylko ocieplić dach czy wymienić nieszczelne okna, aby zaobserwować znaczne oszczędności zużywanej energii. Z pomocą w takim przypadku przychodzą programy dotacyjne oferowane przez miasto i instytucje zewnętrzne. W ramach programów można ocieplić przegrody budowlane (ściany zewnętrzne, docieplić dach, stropodach, strop nad nieogrzewaną piwnicą lub podłogi na gruncie), wymienić stolarkę okienną i drzwiową, zamontować instalację fotowoltaiczną, pompę ciepła, kolektory słoneczne i zbiornik na deszczówkę.
Karlovac jest pierwszym miastem w Chorwacji i jednym z niewielu w Europie, które przyjęło plan przestrzenny mający na celu uczynienie swoich dzielnic zrównoważonymi, energooszczędnymi i odpornymi na zmiany klimatu. Karlovac, jeden z liderów transformacji energetycznej w Chorwacji, otrzymał pomoc w tym przedsięwzięciu od Regionalnej Agencji Energetycznej Północno-Zachodniej Chorwacji (REGEA).
REGEA była jednym z partnerów projektu Interreg Europe LC Districts, który został uruchomiony w celu modyfikacji dokumentów strategicznych, aby przyspieszyć dekarbonizację dzielnic miejskich. Ideą było wykorzystanie elementów energetycznych i klimatycznych w planach przestrzennych.
Agencja powiedziała, że zidentyfikowała, wraz z miastami w północno-zachodniej Chorwacji, plany przestrzenne jako jeden z kluczowych dokumentów, które mogą przyspieszyć dekarbonizację miast i dzielnic miejskich lub ją spowolnić. Plany przestrzenne są w jurysdykcji władz lokalnych i regionalnych i mogą być wykorzystywane jako narzędzie zachęcające do transformacji energetycznej.
REGEA przeprowadziła wszystkie niezbędne analizy i wydała zalecenia dotyczące sposobu włączenia środków z Planu działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SECAP) miasta Karlovac do planu przestrzennego.
Wynikiem procesu, w którym uczestniczyły urzędy miejskie, służby użyteczności publicznej, dostawcy energii, organizacje pozarządowe, społeczność akademicka i obywatele, był plan przestrzenny zatwierdzony przez Radę Miasta, który utorował drogę do zrównoważonego rozwoju i odporności na zmiany klimatu.
Niektóre z kluczowych części obejmują całkowity zakaz stosowania paliw kopalnych do ogrzewania (nie planuje się sieci gazu ziemnego). Ciepło będzie wytwarzane wyłącznie przez ciepłownie miejskie lub pompy ciepła. Przedsięwzięcie ma na celu wprowadzenie wyższych standardów wykorzystania odnawialnych źródeł energii niż na poziomie krajowym, a także promuje rozwiązania oparte na naturze w zakresie adaptacji do zmian klimatu.
Jak podaje REGEA, przygotowując plan przestrzenny w ramach projektu LC Districts wykorzystała spostrzeżenia dotyczące dobrych praktyk ze Szwecji, Włoch, Hiszpanii i Czech. Miasto Karlovac będzie służyć jako przykład dekarbonizacji dla innych miast w Chorwacji.
REGEA współpracuje obecnie z Ministerstwem Gospodarki i Zrównoważonego Rozwoju oraz Ministerstwem Planowania Przestrzennego i Budownictwa, aby pomóc im włączyć wiedzę zdobytą w procesie do dokumentów strategicznych w celu ułatwienia transformacji energetycznej, dostosowania się do skutków zmian klimatycznych i zwiększenia odporności władz lokalnych i regionalnych.
GeoHardt GmbH, wspólny projekt EnBW i MVV Energie, rozpocznie kampanię badawczą (sejsmiczną) 3D w celu zbadania zasobów geotermalnych w regionie Hardt w Niemczech.
GeoHardt GmbH, konsorcjum niemieckich przedsiębiorstw użyteczności publicznej EnBW i MVV Energie, ma rozpocząć badania sejsmiczne 3D w celu zbadania potencjału ogrzewania geotermalnego w regionie Hardt w obrębie Grabenu Górnego Renu w Niemczech. Pomiary sejsmiczne 3D rozpoczną się w styczniu 2023 roku i powinny zostać zakończone w lutym.
EnBW AG (Karlsruhe) i MVV Energie AG (Mannheim) rozpoczęły proces ubiegania się o pozwolenie na poszukiwania geotermalne w regionie Rhine-Neckar jeszcze w 2019 roku. Pozwolenie to zostało następnie przyznane na początku 2021 roku. Celem projektu jest poszukiwanie zasobów geotermalnych, które mogą być wykorzystane do regionalnego ogrzewania komunalnego.
Celem badania sejsmicznego 3D jest określenie potencjalnych celów wiertniczych i lokalizacji ciepłowni geotermalnych. Badaniami zostanie objęty obszar o powierzchni prawie 7000 ha, obejmujący siedem gmin – Mannheim, Brühl, Ketsch, Schwetzingen, Plankstadt, Heidelberg i Oftersheim. Mieszkańcy tych gmin zostali poinformowani przed badaniem podczas imprezy środowiskowej, która odbyła się 17 grudnia 2022 roku.
Maksymalnie dwie kolumny składające się z maksymalnie trzech pojazdów wibracyjnych będą poruszać się po zaplanowanych wcześniej trasach na obszarze badania. Pojazdy te będą generować niewielkie drgania gruntu, które odbiją się od różnych warstw geologicznych i zostaną zarejestrowane na powierzchni przez zestaw geofonów. Oczekuje się, że na koniec badania zostaną zarejestrowane dane z około 7000 stacji geofonowych.
Podobne kampanie sejsmiczne były już wcześniej prowadzone z dużym powodzeniem w regionie Nadrenii Północnej-Westfalii w Niemczech oraz w Genewie w Szwajcarii. Technologia geofonowa została również opisana jako kluczowa dla przyspieszenia realizacji komercyjnych projektów EGS.
PGE Energia Ciepła, do której należy PGE Toruń, wraz z Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy (CNMW) zrealizują edukacyjny projekt pn. „OGRZEWANIE w pudełku”. Skierowany do starszych klas szkół podstawowych i ponadpodstawowych projekt prowadzony będzie od stycznia do maja 2023 roku. Jego celem jest popularyzacja wśród młodzieży szkolnej wiedzy w zakresie powstawania ciepła, produkcji, użytkowania i jego oszczędzania. Umowa związana z realizacją przedsięwzięcia została podpisana w grudniu 2022 roku.
PGE Energia Ciepła i PGE Toruń od lat angażują się w edukację na temat procesu wytwarzania ciepła i energii. Prowadzony jest projekt Energetyczna kariera, który zachęca młodzież do podejmowania pracy w branży energetycznej. Teraz, będąc partnerem Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy – instytucji popularyzującej naukę, technikę i kulturę, będzie można rozszerzyć wiedzę młodzieży o pokazanie fizycznego pojęcia ciepła/energii cieplnej w nieco inny sposób.
– Cieszymy się, że jako PGE Toruń i PGE Energia Ciepła możemy współpracować z Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy przy tym edukacyjnym projekcie. Ważne jest, aby w szkole prowadzić edukację związaną z pojęciem ciepła w sposób niestandardowy. Pokazywać jego właściwości fizyczne, produkcję, przenikanie ale również sprawności i straty ciepła. W dobie trudnej sytuacji na rynkach paliw energetycznych, dziś bardzo ważne jest optymalne użytkowanie ciepła i energii. Ten autorski projekt przygotuje też młodzież do umiejętnego wykorzystania ciepła w domach. Liczymy, że zwiększy również zainteresowanie młodzieży naukami ścisłymi, rozwijając w przyszłości chęć poznania branży energetycznej. Stąd zachęcam szkoły w Toruniu i całej Polsce do udziału w tym projekcie. Takie warsztaty to również inna, bardziej przystępna, forma realizacji lekcji fizyki, która powinna spodobać się uczniom – mówi Robert Kowalski, prezes zarządu PGE Toruń.
Głównym celem projektu jest realizacja warsztatów zarówno stacjonarnie, jak i online dla uczniów szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych w zakresie ciepła w fizyce, jego powstawania i oszczędzania. Warsztaty stacjonarne, które odbędą się w siedzibie CNMW są skierowane do uczniów toruńskich szkół i gmin ościennych. Natomiast w zajęciach online, przy wykorzystaniu indywidualnych zestawów edukacyjnych – pudełek (stąd nazwa projektu), mogą wziąć udział uczniowie z całej Polski (z wyłączeniem szkół z terenu Gminy Miasta Toruń, do których kierowane są zajęcia stacjonarne).
– Pudełkowa formuła zajęć była już przez nas praktykowana w ramach innych działań podejmowanych we współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Projekt „Ogrzewanie w pudełku” realizowany przy współpracy z naszym partnerami: sponsorem PGE Energia Ciepła i PGE Toruń pozwoli nam na podzielenie się wiedzą w zakresie ciepła w fizyce, jak również – co ważne w dzisiejszych czasach – jego oszczędzaniu. Bardzo cieszę się z tej współpracy, bo daje nam możliwość dotarcia do szerokiego grona odbiorców z tematem „na czasie” – mówi Monika Wiśniewska, dyrektor Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w Toruniu.
Uczestnicy zajęć online otrzymają zestawy edukacyjne (pudełka), które zawierać będą niezbędne materiały do przeprowadzenia doświadczeń, eksperymentów, prac ręcznych, kartę pracy dla nauczyciela i uczniów. W zestawach będą również dostępne materiały informacyjne dotyczące oszczędzania ciepła. Do zestawu zostanie dołączony link do materiału wideo z udziałem edukatora CNMW, który poprowadzi warsztaty online. Uczniowie podczas zajęć będą wykonywać samodzielnie doświadczenia związane z ciepłem. Zestawy do zajęć online zostaną przesłane na adres wskazany przez opiekuna w formularzu zgłoszenia. Zajęcia, w zależności od napływających zgłoszeń, planowane są już w styczniu br.
Warsztaty stacjonarne będą odbywały się w wybrane poniedziałki od lutego do maja w pracowni fizycznej Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy. Zajęcia będą trwały od 60 do 90 minut w zależności od tempa pracy grupy. W jednym warsztacie może wziąć udział od 15 do 30 uczniów z kl. 6-8 szkoły podstawowej/szkół ponadpodstawowych. Uczestnicy zajęć stacjonarnych otrzymają niespodziankę związane z tematyką warsztatów.
Aby wziąć udział w projekcie należy wypełnić zgłoszenie. Zgłoszenia na zajęcia stacjonarne i online będą przyjmowane od 16 stycznia 2023 roku. Formularz zgłoszeniowy jest dostępny na stronie internetowej CNMW: https://mlynwiedzy.org.pl/ogrzewanie-w-pudelku/
PEC Ciechanów w 2022 roku zbudował kolejną, nową instalację ciepła odpadowego z przemysłu, prawdopodobnie unikatową w skali kraju. Konsekwentnie też dąży do uzyskania statusu efektywnej sieci ciepłowniczej.
Ciepło odpadowe oznacza niemożliwe do uniknięcia ciepło, które jest wytwarzane jako produkt uboczny w instalacjach przemysłowych lub instalacjach wytwórczych energii lub w sektorze usług i które bez dostępu do systemu ciepłowniczego lub chłodniczego pozostałoby niewykorzystane.
Zatem jest to zarówno typowe ciepło technologiczne z kogeneracji, chłodzenia czy powstające podczas wytwarzania ciepła o określonych parametrach o wykorzystania na cele przemysłowe przez ciepłownictwo. Wykorzystanie każdej z jego form leży w interesie Polski, ponieważ pozwala na osiągnięcie ograniczenia zużycia paliw kopalnych i efektywności energetycznej. Jest także istotne dla poprawy efektywności przedsiębiorstw w łańcuchu dostaw ciepła do konsumentów końcowych. Ciepło odpadowe z przemysłu to zmaterializowany synonim definicji energii, której nie zużyliśmy.
Mając tą świadomość PEC Ciechanów w roku 2022 zbudował kolejną, nową instalację ciepła odpadowego z przemysłu, prawdopodobnie unikatową w skali kraju. Ciepło z procesów chłodzenia kondensatu pary wykorzystywanej do adsorpcji rozpuszczalnika jest wykorzystywane bezpośrednio, bez potrzeby podnoszenia jego parametrów na potrzeby systemu ciepłowniczego. Pomysł wykorzystania ciepła odpadowego z drukarni BPC Sp. z o.o. zrodził się w efekcie analizy możliwości zagospodarowania zasobów przemysłowych ciepła odpadowego. Każdy z otaczających ciepłownię zakładów przemysłowych ma instalacje chłodnicze na potrzeby procesowe produkcji, często są to agregaty sprężarkowe, ponosi więc coraz większe koszty chłodzenia dysponując ciepłem odpadowym. Istotnym czynnikiem mającym wpływ na nasz wybór była odległość od sieci ciepłowniczej, istniejąca infrastruktura i parametry tego ciepła determinujące skalę niezbędnych nakładów. Ponieważ potrzeba zastąpienia dotychczasowego źródła ciepła odpadowego z przemysłu, o którym mowa dalej, była bardzo pilna z powodów ekonomicznych dla PEC Ciechanów i spotkała się z dużym zainteresowaniem tańszą opcją chłodzenia w dobie wzrostu kosztów paliw wynikającego z kryzysu energetycznego po stronie przedsiębiorstwa przemysłowego, bardzo szybko podjęto decyzję o wspólnej realizacji projektu. Przy proporcjonalnej partycypacji w nakładach. Zwrot inwestycji oszacowano wstępnie dla stron na około rok pracy instalacji. Drukarnia nie dysponowała jednak pomiarami jakości nośnika ciepła odpadowego i kalkulacje opierały się na szacunkach i krótkim pomiarze, ale mając na uwadze, że przy dużym obciążeniu produkcją instalacja odzysku ciepła ma szansę na rozbudowy o nowe moce.
Ciepło odpadowe w przypadku ciechanowskiej instalacji pochodzi z chłodzenia po kondensacji mieszaniny pary i rozpuszczalnika toluenu pochodzącej z procesu desorpcji parą węgla aktywnego adsorbującego rozpuszczalnik z powietrza odsysanego z maszyn drukujących. Układ odzysku rozpuszczalnika ma wydajność oczyszczania z rozpuszczalnika ponad 300 m3/h. Kondensacja następuje po dwóch etapach schładzania a kondensat w drugim etapie był schładzany na chłodni wentylatorowej.
Schemat instalacji odzysku ciepła odpadowego z przemysłu z drukarni BPC Sp. z o.o.
Dyspozycyjność mocy źródła ciepła odpadowego związana jest ściśle poziomem produkcji tj. zadruku papieru w drukarni. Poniższy wykres pokazuje jak ta zmienność wyglądała w trakcie próbnego rozruchu. Na wykresie widać zmienność parametrów temperatury zasilania ciepłem odpadowym w czasie, ale również satysfakcjonującą deltę temperatury sięgającą ponad 10 0C.
Temperatury nośnika ciepła odpadowego z przemysłu z procesów chłodzenia (drukarnia BPC)
Instalacja odzysku ciepła przemysłowego z drukarni przeszła pomyślnie próby i planowane jest jej uruchomienie w trybie normalnej pracy ciągłej w II kwartale 2023r. Pilotaż pracy instalacji w ramach projektu odzysku ciepła przemysłowego powiódł się i pozwolił na pracę instalacji z sukcesem, ze zmiennym obciążeniem przez niecałe 1882 godziny. Poniżej wykres przestawia ilości odzyskanego ciepła w funkcji czasu podczas prób rozruchu w 2022 r.
Energia odpadowa przemysłowa z procesu chłodzenia (drukarnia BPC) narastająco za okres GJ/h
Układ odzysku ciepła z drukarni BPC Sp. z o.o. działa na zasadzie uzupełnieniu chłodni wentylatorowej na wymiennik płytowy mocy 1,5 MWt woda/woda i odbiorze ciepła o zmiennych parametrach na zasadzie powrót – powrót do sieci ciepłowniczej z własnym systemem pompowym w komorze cieplnej. W ramach projektu wykorzystano infrastrukturę służącą wcześniej jako sieć parowa. Potrzebna byłą budowa obiektu kubaturowego dla węzła ciepłowniczego. Poniże zdjęcia pokazują instalację i miejsce włączenia do sieci.
Węzeł odzysku ciepła przemysłowego (widok) oraz obiekt instalacji odzysku ciepła odpadowego z przemysłu i włączenie do sieci ciepłowniczej
Pilotażowe badania efektywności procesu prowadzone przez 3 miesiące 2022 roku wyglądają obiecująco. Od strony technicznej konieczna jest jeszcze przebudowa odcinka istniejącej sieci ciepłowniczej zasilająca aktualnie w sezonie zimowym kilku odbiorców by umożliwić instalacji również w sezonie grzewczym i zmaksymalizować całoroczny poziom odzysku. Zwrot instalacji faktycznie, jak szacowano, nie przekracza rok pracy ze średnią mocą dyspozycyjną ok. 0,5 MWt. Przebudowa odcinka sieci była wcześniej planowana i jest realizowana w ramach projektu modernizacji sieci ciepłowniczej w celu ograniczenia strat przesyłu i dystrybucji ciepła w ramach działania 1.5 Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki POIŚ 2014 – 2020 z finansowaniem pozyskanym z NFOŚiGW. Jej celem miało być wyłączenie z eksploatacji niskoobciążonego odcinka sieci napowietrznej do którego aktualnie włączona jest nowa instalacja odzysku ciepła odpadowego.
Jak już wspominano wyżej w przyszłości wszystko będzie jednak zależne od ilości zleceń na druk w kolejnych latach i tego na ile moce produkcyjne drukarni będą wykorzystane. Nadal więc istnieje duże ryzyko planowania ilości ciepła do taryfy po stronie PEC Ciechanów i potrzeba posiadania alternatywy mocy dyspozycyjnej. Nie ma więc aktualnie motywacji do negocjacji z dostawcą ciepła przemysłowego ceny poniżej koszty wytwarzania własnych alternatywnych mocy dyspozycyjnych.
Argument mający zachęcać do odzysku ciepła odpadowego zawarty w Strategii dla Ciepłownictwa wskazujący na niską cenę ciepła odpadowego z przemysłu jest w obcym stanie regulacji nietrafiony i ten fakt należy sobie uświadomić. Natomiast niezaprzeczalne są inne korzyści tj. brak obciążenia tego kosztami EU ETS, kolejny element sumy ciepła dla efektywnego systemu ciepłowniczego i brak kosztów logistyki.
Wcześniejsze doświadczenie z ciepłem odpadowym z przemysłu wykorzystywanym w PEC Ciechanów dotyczą odzysku ciepła odpadowego z kogeneracji przemysłowej. W 2011 roku PEC Ciechanów roku podjął współpracę z Sofidel Poland produkującej chusteczki higieniczne, papier toaletowy oraz inną konfekcję papierową, aby kupować niepotrzebne w tej firmie ciepło z turbin gazowych. W tym przypadku nośnikiem ciepła jest woda więc wykorzystano wymiennik płytowy typu woda/woda. Dostawca ciepła odpadowego zbudował na swój koszt przyłącze oraz węzeł umożliwiający zarówno pobór ciepła z sieci ciepłowniczej przez Sofidel (stara nazwa Delitissue) jak i odbiór i zakup ciepła odpadowego z przemysłu dla PEC Ciechanów. Węzeł był projektowany według założeń PEC Ciechanów. Poniżej schemat węzła odbioru odpadowego ciepłą przemysłowego z kogeneracji.
Schemat technologiczny węzła zakupu/ sprzedaży ciepła od firmy Sofidel, dawniej Delitussue (oznaczone kolorem pomarańczowym)
Turbiny gazowe produkowały parę technologiczną oraz prąd na potrzeby przemysłowe, a nadmiar ciepła był przekazywany poprzez węzeł ciepłowniczy zbudowany na wymiennikach płytowych o mocy około 3 MWt oraz własnym systemem pompowym dostosowany do parametrów dostarczanego ciepła do sieci ciepłowniczej. Praca mogła być realizowana w dwóch opcjach – zasilanie w zasilanie latem lub zasilanie w powrót w sezonie grzewczym. W międzyczasie w systemie ciepłowniczym sukcesywnie obniżane są parametry pracy i tym samym temperatura zasilania co powala dłużej pracować w systemie powrót w powrót.
Schemat technologiczny włączenia instalacji odzysku przemysłowego ciepła odpadowego do sieci ciepłownizej PEc Ciechanów (zrzut z panelu sterowania)
Poniższy wykres pokazuje moce osiągane dla ciepła odpadowego z przemysłu pozyskanego z wytwarzania w kogeneracji na turbinach gazowych. Widoczna jest zmienność mocy, w dość szerokim zakresie, bo od 0 MWt do ponad 2 MWt. Moc dostępna zależy od potrzeb technologii produkcji i jest silnie skorelowana z zapotrzebowaniem produkcji na energię elektryczną. Kiedy zakład nie produkuje brak jest też odpadowego ciepła dla potrzeb systemu ciepłowniczego. Dokładaną analizę statystycznych parametrów ciepła odpadowego z przemysłu prezentuje poniższa tabela 1.
Poniższy wykres przedstawia uporządkowany poziom osiąganych mocy w ciągu 12 miesięcy pracy sieci ciepłowniczej. Zakup ciepła obejmował ponad 6000 godzin rocznie. Latem PEC Ciechanów miał mniejsze możliwości zakupu ciepła odpadowego z uwagi na konieczność zagospodarowania ciepła z odzysku z kotłów parowych wytwarzających na opisane wyżej potrzeby drukarni do odzysku rozpuszczalnika toluenu. Ponadto z uwagi na konieczność termicznego odgazowania wody sieciowej w obiegu parowym. Aktualnie sposób odgazowania uległ zmianie i maksymalizacja wykorzystania odpadowego źródła ciepła latem jest zależna od tego czy będzie bardziej korzystana niż wytwarzanie go we własnej kogeneracji. W sumie w ciągu 20 lat PEC Ciechanów zakupił ponad 522 tys. GJ odpadowego ciepła przemysłowego w systemie ciepłowniczym. Rocznie możliwości zakupu ciepła odpadowego wahały się od ok. 39 tys GJ do ponad 50 tys. GJ. Całkowity udział z sprzedaży ciepła odpadowego w PEC Ciechanów na przestrzeni 20 lat wahał się od 8 % do 11 %.
Uporządkowany wykres osiąganych mocy źródła kogeneracyjnego SOFIDEL za okres od 10.04.2020r – 31.03 2021r
Powyższe przykłady pokazują, że warto rozejrzeć się wokół i rozmawiać z przemysłem zwłaszcza w obliczu kryzysu energetycznego i deficytu paliw. Pożądane z perspektywy technicznej cechy ciepła odpadowego to jego stała dyspozycyjność, stabilne parametry i jak najwyższa temperatura oraz bliskość systemu ciepłowniczego. Jednak należy mieć świadomość ryzyka, wynikającego z faktu, że w przemyśle dyspozycyjność źródła jest problematyczna bo priorytetem jest realizacja produkcji dóbr, w reżimie narzuconym przez cechy danego rynku oraz potrzeby technologii w zakresie przeglądów, przestojów. Ciepło może być tu dodatkowym źródłem przychodu, ale niczego nie determinuje i zmieni priorytetów. Oczekiwanie dyspozycyjności i brak elastyczności związany z regulacją powoduje , że obie strony rozchodzą się w pół drogi. Ciepło w przemyśle traktowane jako produkt uboczny procesu produkcji, który może ,ale nie musi być wykorzystany. Może też być oddany środowisku bez uszczerbku dla założonych efektów ekonomicznych i technicznych podstawowej działalności. To zadaniem operatora sieci ciepłowniczej jest dostosować się do uwarunkowań ciepła odpadowego z przemysłu bo dostawca przemysłowy nie dostosuje się do potrzeb sieci ciepłowniczej. Tu tkwi często problem mentalny, organizacyjny oraz ekonomiczny. Problem wynikający nie z samej niechęci do ryzyka czy podjęcia wyzwania technicznego rozwiązania dla optymalnego zagospodarowania ciepła odpadowego z przemysłu w systemie ciepłowniczym tylko z obwiązujących zasad regulacji. Dzisiejszy system regulacji nie daje bowiem motywacji dla podejmowania ryzyka zagospodarowania ciepła odpadowego z przemysłu i współpracy z przemysłem dlatego mnożą się przypadki zrywania relacji B2B pomiędzy ciepłownictwem i przemysłem. Jeśli ciepło odpadowe z przemysłu ma być odzyskiwane podejście regulacyjne musi ulec zmianie w kierunku respektowania definicji ciepła odpadowego oraz uwolnienia relacji przemysł/ ciepłownictwo ze sztywnych ram taryfowania.
3 stycznia 2023 r. wchodzą w życie zmiany w programie Czyste Powietrze. Dzięki nim zwiększy się wysokość dofinansowania do wymiany pieca i ocieplenia domu. Podwyższone zostaną także progi dochodowe oraz pojawi się możliwość złożenia kolejnego wniosku o dofinansowanie dla tych, którzy już wcześniej skorzystali z Programu.
Dotacje nawet dwukrotnie wyższe niż dotychczas.
Wprowadzone zmiany znacząco zwiększają wysokość dofinansowań do działań poprawiających efektywność energetyczną budynków. Jest to szczególnie ważna kwestia, ponieważ dobrze ocieplone domy z nowoczesnymi urządzeniami grzewczymi, to nie tylko mniejsze koszty ogrzewania budynku, ale także zdecydowana poprawa jakości powietrza.
Wychodząc naprzeciw potrzebom Beneficjentów, którzy zmagają się z rosnącymi cenami, na wymianę starego pieca i ocieplenie domu będzie można otrzymać nawet do 135 tys. zł dotacji.
Jakie kluczowe zmiany wprowadza nowa wersja Programu?
Podwyższenie progów dochodowych i zwiększenie wysokości dotacji
Próg dochodowy przy dofinansowaniu podstawowym wzrasta do 135 tys. zł, a maksymalna kwota dotacji wynosi 66 tys. zł
Przy podwyższonym dofinansowaniu próg dochodowy wzrasta z 1564 do 1894 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym i z 2189 do 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym
Zmiana w ścieżce bankowej programu
Kredyt bankowy z dotacją na częściową spłatę zobowiązania będzie można otrzymać na inwestycje rozpoczęte do 6 miesięcy przed złożeniem wniosku w banku.
Możliwość rozszerzenia wniosku o termomodernizację domu
Zmiany w Programie mają służyć promowaniu termomodernizacji jako skutecznej metody zmniejszania kosztów ogrzewania. W nowej wersji umożliwiono złożenie drugiego wniosku o dofinansowanie dla Beneficjentów, którzy wcześniej otrzymali dotację na wymianę kotła. Możliwe będzie teraz wykonanie, na podstawie audytu energetycznego, zarówno częściowej jak i całościowej termomodernizacji domu.
3 stycznia 2023 r. zostaje wprowadzony obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego budynku. Działanie będzie refundowane w 100% do kwoty 1200 zł. Aby otrzymać dofinansowanie na całościową termomodernizację budynku należy przeprowadzić audyt oraz wykonać wszystkie elementy wskazane w jednym z jego wariantów.
