Home Blog Left SidebarPage 42

WZORCOWA ELEKTROCIEPŁOWNIA OZE POWSTANIE W SOKOŁOWIE PODLASKIM

W efekcie przedsięwzięcia organizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, z wykorzystaniem Funduszy Europejskich, w Sokołowie Podlaskim powstanie pionierska elektrociepłownia. Dzięki połączeniu technologii biogazu oraz pomp ciepła udział OZE w produkowanej energii przekroczy 95%. Nowa technologia to prawdziwa szansa na uniezależnienie od paliw kopalnych, których ceny szybują w związku z agresją Rosji na Ukrainę. Ekologiczne, bezpieczne, a przy tym racjonalne ekonomicznie rozwiązanie energetyczne opracowuje konsorcjum, którego liderem jest ECN Spółka Akcyjna.

Projektowana instalacja już w przyszłym roku stanie się aktywnym elementem lokalnego systemu elektroenergetycznego. Elektrociepłownia będzie produkować i sprzedawać energię elektryczną, gdy jej cena rynkowa jest najwyższa, czyli wtedy gdy energii najbardziej brakuje. Swobodne dysponowanie energią elektryczną będzie możliwe m.in. dzięki magazynowaniu wytwarzanego biogazu. W ten sposób wreszcie przełamane zostaną bariery skutecznego zastosowania źródeł odnawialnych w ciepłownictwie i energetyce. Nowatorski system będzie pracował z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii na poziomie bliskim 100% i dostarczał ciepło mieszkańcom w cenie porównywalnej do tradycyjnych systemów wykorzystujących paliwa kopalne. W procesie nie zastosowano spalania biomasy ze względu na obciążenie środowiskowe.

Projekt „Bezpieczna i Czysta Energia dla Sokołowa” znalazł się na szczycie listy rankingowej pierwszego etapu przedsięwzięcia „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”, realizowanego przez NCBR w ramach Programu Inteligentny Rozwój, ze środków Funduszy Europejskich.

Poziom rywalizacji był wysoki. Pozytywną ocenę uzyskało łącznie 10 zgłoszonych projektów:

  • „Bezpieczna i Czysta Energia dla Sokołowa” – autorstwa konsorcjum: ECN Spółka Akcyjna, ENERGOTECHNIKA sp. z o.o., Instytut Certyfikacji Emisji Budynków sp. z o.o., Biogas East sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usług Inżynieryjno-Komunalnych Spółka z o.o.;
  • „Elektrociepłownia Przyszłości – PEC w Końskich” – autorstwa konsorcjum: Atende Industries sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Końskich, Biuro Studiów, Projektów i Realizacji ,,ENERGOPROJEKT-KATOWICE” S.A.;
  • „Słoneczno-Wodorowa Lokalna Elektrociepłownia Krajowa” – autorstwa konsorcjum: PGNiG Termika Energetyka Rozproszona sp. z o.o., Politechnika Wrocławska, PGNiG TERMIKA S.A.;
  • „Elektrociepłownia Biogazowa Euros Energy EHC Plant” – autorstwa Euros Energy sp. z o.o.;
  • „Elektrociepłownia z ogniwami SOFC zasilana wodorem” – autorstwa konsorcjum: Centrum Badawczo-Rozwojowe im. M. Faradaya sp. z o.o., Instytut Energetyki – Instytut Badawczy, ENERGA Ciepło Ostrołęka sp. z o.o.;
  • „Zielony Kogenerator Miejski” – autorstwa konsorcjum: Rafako Innovation sp. z o.o., EC BREC Instytut Energetyki Odnawialnej sp. z o.o.;
  • „Kogeneracyjny układ wodorowy wspomagany magazynem ciepła” – autorstwa konsorcjum Enea Ciepło sp. z o.o., Zakłady Pomiarowo-Badawcze Energetyki „ENERGOPOMIAR” sp. z o.o.;
  • „Elektrociepłownia w lokalnym klastrze energetycznym – Euros Energy EHC Plant” – autorstwa Euros Energy sp. z o.o.;
  • „Zielone Elektrociepłownie” – autorstwa konsorcjum: Kancelaria Doradztwa Rynku Energii Daniel Raczkiewicz, Agrikomp Polska sp. z o.o., Zielona Energia Michałowo sp. z o.o., Zielone Elektrociepłownie sp. z o.o.;
  • „Innowacyjny zeroemisyjny system elektrociepłowni bazującej na odnawialnych źródłach energii i technologiach wodorowych” – autorstwa konsorcjum: Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki; Instytut Badań Stosowanych Politechniki Warszawskiej sp. z o.o., F.H.U. Urządzenia Chłodnicze Marek Czamara.

– Poprzez przedsięwzięcie „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym” udowadniamy, że można w polskich realiach wdrożyć system elektrociepłowniczy, który będzie dostarczał odbiorcom ciepło i energię elektryczną, pozyskane co najmniej w 80% ze źródeł odnawialnych. Już pierwsze wyniki prac badawczych, które otrzymaliśmy, pokazują, że udział OZE może wynosić blisko 100%. Wierzę, że to będzie złoty standard dla średniej wielkości systemów ciepłowniczych w naszym kraju – mówi dr Remigiusz Kopoczek, p.o. dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Rezultaty przeprowadzonych przez wykonawców prac badawczo-rozwojowych przesądziły o tym, że prototypowa nowatorska elektrociepłownia zasilana OZE powstanie w Sokołowie Podlaskim. To miasto nad Cetynią, położone we wschodniej części województwa mazowieckiego, liczy około 20 tys. mieszkańców, z czego połowę stanowią odbiorcy ciepła systemowego. I właśnie naprzeciw ich potrzebom wychodzi projekt „Bezpieczna i Czysta Energia dla Sokołowa”, opracowany w ramach przedsięwzięcia „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”. Zbudowany w jego efekcie inteligentny system elektrociepłowniczy, bazujący na modelu gospodarki obiegu zamkniętego, już w pierwszej fazie eksploatacji będzie obejmował aż 40% ciepła systemowego (ogrzewanie mieszkań i innych powierzchni użytkowych w mieście oraz dostarczanie ciepłej wody użytkowej), a docelowo – całość tego systemu w Sokołowie Podlaskim.

– Liczymy na to, że wyłoniona koncepcja przyczyni się do podniesienia bezpieczeństwa energetycznego lokalnej społeczności, ograniczy wpływ nienotowanych od lat podwyżek cen nośników energii na koszty usług komunalnych, wzmocni komfort życia mieszkańców i przysłuży się środowisku. Ale widzimy także szansę na to, że projektowana elektrociepłownia stworzy praktyczną, realną alternatywę dla małej i średniej wielkości systemów ciepłowniczych (do 50 MW) eksploatowanych w setkach polskich miast i przedsiębiorstw. Nie zdziwiłbym się, gdyby z uwagi na innowacyjność technologiczną zastosowanych rozwiązań, projekt zyskał zainteresowanie także za granicą i stał się naszym ambasadorem Europejskiego Zielonego Ładu – zauważa dyrektor Remigiusz Kopoczek.

Silniki kogeneracyjne, pompy ciepła i kocioł biogazowy

Sokołowska elektrociepłownia, zgodnie z założeniami przedsięwzięcia, stanie się aktywnym elementem lokalnego systemu elektroenergetycznego, stabilizując pracę jednostek, które produkują energię z odnawialnych źródeł i borykają się z dobowym oraz sezonowym niedopasowaniem podaży i popytu.

Wydzielona miejska sieć ciepłownicza będzie zasilana energią wytworzoną w układzie silników kogeneracyjnych (CHP), pomp ciepła i kotła biogazowego, gdzie paliwem będzie biometan pochodzenia rolniczego, a w przyszłości również wytwarzany z odpadów przemysłowych i komunalnych. Miejska sieć ciepłownicza będzie dostarczać ciepło o parametrach na poziomie 80/60 stopni Celsjusza, natomiast w przyszłości parametry można będzie obniżyć do poziomu 70/50 stopni Celsjusza, co przyczyni się do zmniejszenia strat w sieci ciepłowniczej.

Układ kogeneracyjny, zasilany biometanem, będzie wytwarzał energię elektryczną i ciepło ze zmagazynowanej „zielonej” energii. Harmonogram jego pracy zależał będzie nie tylko od bieżących potrzeb elektrociepłowni, ale również od rynkowego zapotrzebowania na energię elektryczną, tzn. od  bieżącej ceny sprzedaży/zakupu. Zarządzanie pracą modułu kogeneracyjnego będzie możliwe dzięki magazynowaniu wytwarzanego biogazu, inteligentnemu sterowaniu pracą pomp ciepła typu powietrze/woda.

Opracowany system będzie przygotowany do zasilania wodorem i do wytwarzania sprężonego biometanu (bioCNG), którym będzie można zasilać miejskie autobusy oraz maszyny rolnicze. Docelowo lokalny system energetyczny będzie integrował infrastrukturę elektryczną o łącznej mocy około 10 megawatów, w tym: elektrownie wiatrowe, farmy fotowoltaiczne i zasilane biometanem kogeneratory.

Nasze małe „smart city”

Sokołowski projekt bierze swoje początki ze współpracy grupy partnerów pod przewodnictwem samorządu miejskiego. W 2017 roku z inicjatywy władz miasta został utworzony Lokalny Klaster Energii „Bezpieczna i Czysta Energia dla Sokołowa”. W trakcie jego działalności zawiązał się zespół ekspertów, a następnie konsorcjum, którego liderem jest ECN S.A. – integrator inteligentnych systemów energetycznych. W skład konsorcjum, które zgłosiło projekt do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, wchodzą także: ENERGOTECHNIKA sp. z o.o. – przedsiębiorstwo specjalizujące się w projektowaniu i budowie centrów energetycznych zakładów przemysłowych oraz układów ciepłowniczych i kogeneracyjnych; Przedsiębiorstwo Usług Inżynieryjno-Komunalnych Sp. z o.o. w Sokołowie Podlaskim – komunalne przedsiębiorstwo ciepłownicze, prowadzące jednocześnie gospodarkę wodno-ściekową i odpadami komunalnymi na terenie miasta; Biogas East sp. z o.o. – biogazownia rolnicza oraz Instytut Certyfikacji Emisji Budynków sp. z o.o. – firma specjalizująca się w opracowaniu koncepcji multisystemów energetycznych, dynamicznych obliczeniach symulacyjnych oraz ocenie sposobów ogrzewania budynków w kontekście walki ze smogiem i globalnym ociepleniem, w oparciu o własny niezależny system oceny, certyfikacji i znakowania.

– Udział w przedsięwzięciu ogłoszonym przez NCBR to naturalna konsekwencja wynikająca zarówno ze strategii Lokalnego Klastra Energii „Bezpieczna i Czysta Energia dla Sokołowa”, jak i celów przyświecających konsorcjum powołanemu przez członków klastra. Chcemy nie tylko rozwiązywać lokalne problemy oraz wspierać przedsiębiorców i samorządy powiatu sokołowskiego w zaplanowaniu i przeprowadzeniu sprawiedliwej transformacji energetycznej, ale także tworzyć rozwiązania referencyjne inteligentnych systemów energetycznych dla miast średniej wielkości – mówi Maciej Wąż, prezes zarządu ECN S.A. – Uważamy, że idea „smart city” nie jest zarezerwowana wyłącznie dla dużych miast, a wspierająca strategię rozwoju energetyki koncepcja 3D (digitalizacja, dekarbonizacja, decentralizacja) powinna być realizowana przede wszystkim w miastach powiatowych małej i średniej wielkości. Działanie NCBR mające na celu opracowanie wzorcowej instalacji elektrociepłowni, która sprawdzi się w konkretnym lokalnym systemie energetycznym, stanowi naturalny fundament dla naszej wspólnej strategii – dodaje.

Blisko 100% OZE i integracja systemów

Twórcy nowatorskiej koncepcji mają ambicję, aby przygotowywane rozwiązania służyły poprawie bezpieczeństwa i autonomii energetycznej miasta oraz powiatu Sokołów Podlaski, przy zagwarantowaniu społecznie akceptowalnych cen usług komunalnych.

– Dzięki budowie nowej infrastruktury, wdrożeniu technologii do produkcji i magazynowaniu energii w postaci biogazu, a następnie jego uzdatnianiu do formy czystego biometanu i przesłaniu do prototypowej elektrociepłowni, nasz projekt będzie gwarantem bezpieczeństwa, gwarantem stabilnej produkcji ciepła i energii elektrycznej zakwalifikowanych do OZE – uważa prezes Maciej Wąż.

Jak tłumaczy, w połączeniu z inteligentnym zarządzaniem pracą systemu generatora, kotła z palnikiem biometanowym oraz pomp ciepła, możliwe jest uzyskaniu miksu wytwarzanej energii z blisko 100% udziałem OZE, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej sprawności wytwarzania, magazynowania, przetwarzania i transportu energii.

Na tle innych koncepcji, projekt dla Sokołowa Podlaskiego w szczególny sposób wyróżnia bazująca na pracy sztucznej inteligencji integracja wielu geograficznie rozproszonych elementów technologii OZE, a zwłaszcza budowa pełnej ścieżki technologii biometanowej, obejmującej wytwarzanie biogazu, jego magazynowanie, uszlachetnianie oraz transport z terenów rolniczych do miasta, w którym jest wykorzystywany do produkcji ciepła i energii elektrycznej (a być może w przyszłości także do produkcji chłodu i paliwa dla ekologicznego transportu publicznego).

Jednocześnie podjęta inicjatywa wpisuje się w szerszą strategię klastra, która zakłada dążenie do budowy samobilansującego się obszaru energetycznego, osiągnięcie przez miejscowy zakład energetyki ciepłowniczej statusu przedsiębiorstwa efektywnego energetycznie, a także wdrożenie nowoczesnych usług energetycznych dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Te usługi to np. uruchomienie ekologicznego transportu publicznego, wsparcie rozwoju elektromobilności indywidualnej, prosumentów indywidualnych i instytucjonalnych, budowa systemowego ciepła hybrydowego, czy rozwój inteligentnego opomiarowania. Wszystko to współgra ze wzmacnianiem nowoczesnych kompetencji energetycznych.

Rozbudzić entuzjazm dla zielonych rozwiązań

Członkowie konsorcjum są przekonani, że to, co najtrudniejsze w projekcie, właściwie już zrobili. Prace przygotowawcze, trwające od kilku lat, koncentrowały się na scalaniu lokalnej społeczności energetycznej posiadającej wspólną wizję działania, oraz budowie zespołu wykonawczego, który cechują śmiałe plany i zdolność do ich realizacji. – Pozyskaliśmy dla naszej inicjatywy wielu partnerów, którzy bezpośrednio lub pośrednio będą zaangażowani w projekt. Należą do nich nie tylko trzy samorządy: Miasto Sokołów Podlaski, Gmina Sokołów Podlaski i Starostwo Powiatowe w Sokołowie Podlaskim, ale także lokalni przedsiębiorcy, instytucje i osoby prywatne dzielące i wspierające naszą wizję – wylicza prezes Wąż.

Ważnym wydarzeniem symbolicznym dla zespołu projektowego i lokalnej społeczności będzie uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę elektrociepłowni. Zanim to nastąpi, trzeba m.in. zakończyć fazę procedur formalnych i opracować dokumentację projektową. Wtedy prace budowlane będą mogły ruszyć pełną parą.

Elektrociepłownia, która powstanie w Sokołowie Podlaskim, będzie nie tylko ekologicznym, bezpiecznym i racjonalnym ekonomicznie rozwiązaniem energetycznym, bazującym m.in. na biometanie i pompach ciepła, likwidującym niską emisję zanieczyszczeń do powietrza oraz emisję gazów cieplarnianych. To także wzorcowe przedsięwzięcie wpisujące się w model gospodarki obiegu zamkniętego.

– W naszej ocenie właśnie te elementy są wyznacznikami, które w przyszłości definiować będą elektrociepłownie, i to nie tylko w Polsce, ale też w innych państwach centralnej Europy. Będziemy dążyć do tego, aby we współpracy z NCBR nasza koncepcja – łącząca możliwości, potrzeby i interesy lokalnych przedsiębiorców, samorządów, konsumentów i prosumentów – była szeroko promowana – zapowiada prezes Maciej Wąż.

W tym celu konsorcjanci zamierzają m.in. wspierać lokalne władze samorządowe w powiecie Sokołów Podlaski w uruchomieniu centrum edukacyjnego. Będzie ono szkoliło „elektrociepłowników przyszłości” i stanie się narzędziem dla transferu opracowanej koncepcji do innych lokalizacji.

– Niezależnie od tego planujemy dalszy rozwój naszej koncepcji, zarówno w obszarze ciepła, elektryczności, jak i transportu. Postępami naszych prac będziemy się dzielić z innymi zainteresowanymi rozwojem tej koncepcji. Uważamy, że nasza inicjatywa może stać się swoistym „open source” dla powiatowego ciepłownictwa, w którym kolejni partnerzy z jednej strony czerpią z istniejących już zasobów, rozwiązań i koncepcji, a z drugiej strony wnoszą nowe idee i rozwiązania, tworząc coraz większą wartość przedsięwzięcia – puentuje prezes ECN S.A.

Inspiracja strategią Europejskiego Zielonego Ładu

Przedsięwzięcie „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym” jest tylko jedną z inicjatyw Narodowego Centrum Badań i Rozwoju wspierających realizację strategii Europejskiego Zielonego Ładu (European Green Deal). W ramach tej transformacji, dzięki zaangażowaniu środków z Funduszy Europejskich, w ramach Programu Inteligentny Rozwój, Centrum realizuje również przedsięwzięcia: „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”, „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo”, „Oczyszczalnia przyszłości”, „Innowacyjna biogazownia”, „Magazynowanie energii elektrycznej”, „Magazynowanie Ciepła i Chłodu”, „Wentylacja dla szkół i domów” oraz „Technologie domowej retencji”. Projekty, nad którymi pracują wykonawcy, to szansa dla Polski na czystsze środowisko, zdrowsze społeczeństwo i nowoczesną, konkurencyjną gospodarkę.

Źródło: NCBR

250 MLN ZŁ NA ROZWÓJ GEOTERMII W POLSCE

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zwiększy z 300 do 480 mln zł budżet programu „Udostępnianie wód termalnych w Polsce”. Tym samym także alokacja trwającego obecnie II naboru wzrośnie z 70 do 250 mln zł i jednocześnie do 30 września br. zostanie przedłużony termin składania wniosków. Te optymistyczne informacje dla samorządów planujących inwestycje w geotermię przekazała dzisiaj (11 maja) minister klimatu i środowiska Anna Moskwa – w Sieradzu, gdzie w latach 2018-2019 za pieniądze z NFOŚiGW wykonano odwiert badawczy, a obecnie trwa już budowa nowoczesnej ciepłowni geotermalno-biomasowej.

Z uwagi na to, że potencjał geotermalny Polski obejmuje niemal połowę obszaru naszego kraju, stale rośnie zainteresowanie samorządów badaniem złóż wód termalnych na ich terenie, a następnie wykorzystaniem tego odnawialnego źródła energii w ogrzewaniu mieszkań, domów, firm i budynków użyteczności publicznej. Tylko od początku 2022 r. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG – PIB) wydał gminom 150 wstępnych opinii w zakresie występowania i możliwości zagospodarowania wód termalnych na wskazanych lokalizacjach, przy czym 65 z nich uzyskało pozytywne rekomendacje. Wychodząc naprzeciw potrzebom samorządów, na wniosek Ministra Klimatu i Środowiska NFOŚiGW postanowił o niemal 55 proc. zwiększyć budżet  programu priorytetowego „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” – z 300 do 480 mln zł.

– Konsekwentnie stawiamy na rozwój w Polsce odnawialnych źródeł energii, a bogate, naturalne i rodzime zasoby geotermalne są ważną częścią składową w ogólnym bilansie OZE – podkreśla minister klimatu i środowiska Anna Moskwa. – Geotermia daje „czystą”, bezemisyjną energię, co ma szczególne znaczenie w naszych intensywnych staraniach o ochronę klimatu i poprawę jakości powietrza w kraju. Jest to zarazem źródło energii bardzo stabilne, niezależne od pór roku i warunków pogodowych, a do tego neutralne dla krajobrazu. Dlatego chcemy jeszcze szerzej i efektywniej wspierać samorządy przy realizacji inwestycji geotermalnych. Zakładamy, że zwiększenie budżetu na badania lokalnych zasobów wód termalnych przyczyni się w przyszłości do znacznego wzrostu wykorzystania perspektywicznego, zeroemisyjnego źródła ciepła i energii elektrycznej, jakim jest geotermia – dodaje szefowa resortu.

W ramach trwającego właśnie drugiego naboru konkursowego w programie „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnejpierwotnie przeznaczył dla samorządów lub ich związków 70 mln zł na przedsięwzięcia w zakresie poszukiwania i rozpoznawania podziemnych złóż gorącej wody. Obecne zwiększenie budżetu całego programu sprawiło, że także pula pieniędzy w aktualnym naborze zostanie zwiększona do 250 ml zł.  Dodatkowym ułatwieniem dla gmin będzie również to, że konkurs, który miał trwać od 3 stycznia do 30 czerwca br., będzie przedłużony. Gminy zyskają czas na składanie wniosków do 30 września 2022 r. Obie decyzje to odpowiedź na oczekiwania potencjalnych beneficjentów, którzy na podjęcie geotermalnych inwestycji potrzebują więcej czasu, ale przede wszystkim więcej środków finansowych, gdyż samo wykonanie rozpoznawczych wierceń to niekiedy koszty na poziomie nawet kilkunastu mln zł.    

– Pierwszy odwiert badawczy finansujemy w 100 procentach w formie dotacji, mając świadomość, że prace na nieudokumentowanym jeszcze złożu wód termalnych stanowią spore ryzyko finansowe dla samorządów – zaznacza wiceminister klimatu i środowiska, Główny Geolog Kraju, Piotr Dziadzio. – Poprzez pełne, bezzwrotne wsparcie ograniczamy to poczucie niepewności, co ma kluczowe znaczenie dla gmin w podejmowaniu decyzji o inwestycjach geotermalnychA zainteresowanych stale przybywa, co wynika z rozpoznania budowy geologicznej i potwierdzonych  zasobów wód termalnych wykonanymi już otworami. Daje to podstawę twierdzenia, że gorącą wodę z wnętrza ziemi można w Polsce czerpać nie tylko na Podhalu, gdzie geotermia jest już dobrze rozwinięta, lecz także na rozległym pasie ciągnącym się od Pomorza Zachodniego aż po Góry Świętokrzyskie – dodaje wiceszef resortu. 

Dobrym przykładem pomyślnego inwestowania w geotermię jest Sieradz, czyli miasto w centralnej Polsce, w którym nieprzypadkowo minister Anna Moskwa ogłosiła zwiększenie rządowego wsparcia dla gmin i ich związków na udostępnienie wód termalnych. Sieradzki samorząd jako beneficjent otrzymał z NFOŚiGW prawie 10,5 mln zł dotacji w ramach części pierwszej programu 2.3 Geologia Górnictwo pod nazwą „Poznanie budowy geologicznej kraju oraz gospodarka zasobami złóż kopalin i wód podziemnych”. Za te pieniądze miasto od stycznia 2018 r. do stycznia 2019 r. rozpoznało i udokumentowało zasoby wód termalnych na swoim terenie poprzez wykonanie otworu badawczego Sieradz GT-1 o głębokości 1505 m. Wynik okazał się obiecujący – wydajność złoża wynosi 249 m sześć. na godzinę, a woda ma temperaturę 51,8 stopni Celsjusza.

  Województwo łódzkie stawia na zieloną energię. Chcemy dalej inwestować i rozwijać ekologiczne przedsięwzięcia. Nasza spółka Łódzka Kolej Aglomeracyjna jest pierwszą spółką kolejową w kraju, która dziś w 30 procentach, a docelowo w 100 procentach,  zasilana jest z zielonej energii. Mamy również jedne z najbardziej znanych w całym kraju basenów geotermalnych w Uniejowie, z których korzystają mieszkańcy całej Polski. Teraz dzięki rządowemu programowi mieszkańcy Sieradza będą korzystać z geotermii ogrzewając swoje mieszkania, dbając o ekologię i swoje zdrowie – mówi Grzegorz Schreiber Marszałek Województwa Łódzkiego.

Kolejnym krokiem samorządu Sieradza jest budowa ciepłowni geotermalno-biomasowej wraz z otworem zatłaczającym Sieradz GT-2 oraz – dodatkowo – budowa modułu kogeneracyjnego o mocy 0,9 MWe i 1,1 MWt, który poprzez energetyczne wykorzystanie biomasy w postaci zrębków będzie wspomagał, zwłaszcza w okresie zimowym, pracę przyszłej ciepłowni opartej na złożu wód termalnych. Na oba te przedsięwzięcia, mające znacznie zmniejszyć emisyjność systemu ciepłowniczego Sieradza, miejscowe Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej również otrzymało z NFOŚiGW dofinansowanie – w formie dotacji z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (prawie 68,7 mln zł na ciepłownię i ponad 4,1 mln zł na kogenerację) oraz pożyczek ze środków krajowych Narodowego Funduszu (odpowiednio: 53,4 mln zł i niemal 3,9 mln zł).           

– Przykład Sieradza pokazuje, jak ekologicznie ważnym i ekonomicznie obiecującym źródłem energii cieplnej jest geotermia, która pozwoli w dużym stopniu wyeliminować emisję szkodliwych substancji do atmosfery, a jednocześnie zapewni miastu stabilne dostawy ciepła – podkreśla wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Michalski.– W sieradzkim systemie ogrzewnictwa znacznie ograniczone zostanie stosowanie kotłów węglowych poprzez włączenie nowego, geotermalnego i biomasowego źródła ciepła, z wykorzystaniem wysokosprawnej kogeneracji. To działanie na rzecz ochrony klimatu i środowiska, a jednocześnie sposób obniżenia kosztów produkcji energii. Chcemy poprzez wsparcie finansowe kierowane do samorządów upowszechniać ten model ciepłownictwa wszędzie tam w Polsce, gdzie istnieje potencjał geotermalny  – dodaje wiceszef NFOŚiGW.

Budowa w Polsce kolejnych ciepłowni wykorzystujących lokalne zasoby wód termalnych będzie w przyszłości trudną do przecenienia konsekwencją inwestowania w prace badawcze i rozpoznawcze, które – dzięki obecnemu zwiększeniu o 180 mln zł budżetu programu – wkrótce nabierze jeszcze większej dynamiki. Warto zarazem przypomnieć, że w latach 1995-2022 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogółem udzielił ze swoich środków finansowych wsparcia na 46 projektów polegających na poszukiwaniu i ocenie zasobności podziemnych złóż gorącej wody. Łączna kwota dotacji przyznanych w tym okresie samorządom na wykonanie badawczych otworów geotermalnych wyniosła 583,5 mln zł. Sieradzki projekt, przedstawiony tutaj jako przykład, należał do 11 badawczych przedsięwzięć dofinansowanych przez NFOŚiGW w latach 2016-2022 z programów geologicznych. 

Realizowany od 2020 r. program priorytetowy „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” po obecnym zwiększeniu jego alokacji o niemal 55 proc. (180 mln zł) stanie się dostępny dla jeszcze większej liczby samorządów zamierzających inwestować w geotermię. Należy tutaj przypomnieć, że w pierwszym naborze konkursowym, który trwał od 15 kwietnia do 30 września 2020 r., Minister Klimatu i Środowiska pozytywnie zaopiniował 15 wniosków o dofinansowanie. Na tej podstawie NFOŚiGW wyasygnował na dotacje niemal 229,2 mln zł, a wsparcie otrzymały następujące gminy lub miasta: Dębno, Gąsawa, Głuszyca, Gniezno, Inowrocław, Jasienica, Łowicz, Oława, Otwock, Piastów, Smyków, Trzebnica, Wągrowiec, Wołomin i Żyrardów.

Źródło: NFOŚiGW

SENATOROWIE USA WZYWAJĄ DO ZWIĘKSZENIA FUNDUSZY NA TECHNOLOGIE GEOTERMALNE

Senatorowie z Nevady Jacky Rosen i Catherine Cortez Masto popierają wniosek o zwiększenie funduszy dla Biura Technologii Geotermalnych Departamentu Energii.

W liście skierowanym do przewodniczącego Podkomisji ds. Rozwoju Energii i Gospodarki Wodnej Senatu USA, senatorowie z Nevady Jacky Rosen i Catherine Cortez Masto wyrazili poparcie dla wniosku prezydenta o przyznanie 202 mln USD dla Biura Technologii Geotermalnych (GTO) Departamentu Energii (DOE).

Zgodnie z treścią listu, DOE-GTO odgrywa niezwykle ważną rolę w łączeniu partnerów przemysłowych w zakresie możliwości badawczo-rozwojowych w celu stworzenia innowacyjnych, efektywnych kosztowo narzędzi do badań i produkcji energii geotermalnej. Przykładem ich wysiłków jest Geothermal Collegiate Competition, coroczny konkurs dla studentów uczelni wyższych, którego zadaniem jest pokonanie wyzwań związanych z konkretnym zastosowaniem energii geotermalnej. Tegoroczna edycja skupia się na sposobach komunikowania korzyści płynących z technologii geotermalnych oraz pokonywania pozatechnicznych barier rozwoju.

GTO w dalszym ciągu identyfikuje kluczowe obszary badawcze, takie jak poszukiwanie i charakterystyka, dostępność podpowierzchniowa, poprawa stanu podpowierzchni i zrównoważony rozwój, maksymalizacja zasobów, dane, modelowanie i analiza oraz integracja i świadomość geotermalna, w celu zapewnienia stałego rozwoju branży geotermalnej.

Korzyścią płynącą z rozszerzenia zakresu finansowania GTO jest możliwość rozszerzenia działalności geotermalnej na zachodnie stany o niewykorzystanym potencjale geotermalnym. Alaska, Kalifornia, Kolorado, Hawaje, Newa i Utah to tylko niektóre z wymienionych tam stanów. Dzięki tym środkom GTO może do 2050 roku zbudować ponad 28 milionów geotermalnych pomp ciepła i 17 500 geotermalnych instalacji ciepłowniczych.

Źródło: Think Geoenergy

NIEMIECKI „PAKIET LETNI” I REORGANIZACJA SEKTORA CIEPŁOWNICZEGO

Niemcy będą dążyć do uniezależnienia się od rosyjskiego gazu poprzez nową strategię ciepłowniczą, koncentrującą się na rozwiązaniach sieciowych i nakazie wprowadzenia obowiązku stosowania pomp ciepła od 2024 roku.

Traktat koalicyjny uzgodniony przez nowy rząd Niemiec w grudniu 2021 roku zawierał faktyczny zakaz budowy nowych instalacji grzewczych na paliwa kopalne od 2025 roku.

Termin ten jest obecnie przesuwany z powodu wojny Rosji na Ukrainie, która przyspieszyła niemieckie plany stopniowego wycofywania gazu.

Robert Habeck, wicekanclerz i minister gospodarki i klimatu, przedstawił już swój “pakiet wielkanocny”, mający na celu reorganizację niemieckiego sektora elektroenergetycznego. Teraz, pod koniec maja lub na początku czerwca, zostanie przedstawiony “pakiet letni”, skoncentrowany na ciepłownictwie.

Doradca Habecka, sekretarz stanu Patrick Graichen, powiedział, że pakiet będzie podzielony na kilka części. “W gruncie rzeczy będą to prawdopodobnie trzy elementy” – powiedział dziennikarzom.

W tym miesiącu dopracowywane będą najdrobniejsze szczegóły reorganizacji polityki, ale podstawowe elementy są już jasne.

Kluczowe środki obejmują zakaz stosowania nowych systemów ogrzewania opartych na paliwach kopalnych oraz nowe zasady dotyczące ogrzewania miast, wsparte “bardzo pomocnymi środkami”, aby każdy, kto chce zainstalować pompę ciepła, mógł liczyć na wsparcie rządu – powiedział Graichen.

Obowiązkowe pompy ciepła

Nowy niemiecki rząd zaskoczył obserwatorów już w grudniu, gdy ogłosił ambicję wprowadzenia zakazu stosowania wszystkich nowych systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych już w styczniu 2025 roku.

W związku z wojną Rosji na Ukrainie i trwającym kryzysem cen paliw kopalnych, rząd postanowił przyspieszyć tę datę i wprowadzić pompy ciepła – najbardziej energooszczędną technologię – jako obowiązkowy standard rynkowy już od stycznia 2024 roku.

“Tworzymy ramy dla właścicieli nieruchomości do wymiany systemów grzewczych, które mają więcej niż 20 lat i zoptymalizujemy w tym celu program wymiany kotłów gazowych w ramach Federalnego Programu Efektywnych Budynków (BEG)” – czytamy w marcowym oświadczeniu koalicyjnej komisji ds. rozwiązywania problemów.

“W tym celu rozpoczniemy szeroko zakrojoną kampanię na rzecz pomp ciepła w przemyśle, handlu i gospodarstwach domowych” – dodano.

Punktem zapalnym dla tych zmian będzie wymiana systemu grzewczego. “W Niemczech co roku wymienia się średnio 800 tys. grzejników” – powiedział Graichen pod koniec kwietnia.

“Będziemy mieli obowiązek, aby każdy nowy system grzewczy był w 65% oparty na odnawialnych źródłach energii” – dodał, odnosząc się do decyzji rządu o zakazie instalacji systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych.

“Oznacza to, że nie będzie można zainstalować ogrzewania gazowego lub olejowego, ponieważ nie ma gazu pochodzącego w 65% ze źródeł odnawialnych”.

Nowy mandat będzie jednak trudny do wdrożenia i oczekuje się, że spowoduje ogromne obciążenie dostawców i instalatorów pomp ciepła.

Potencjalnym rozwiązaniem będą tak zwane hybrydowe pompy ciepła, które w razie potrzeby mogą być zasilane paliwami kopalnymi.

“Aby tak się stało, ramy prawne muszą być ukierunkowane na optymalne wdrożenie w praktyce” – wyjaśnia Kai Lobo, szef działu spraw publicznych w Niemczech w firmie Viessman, produkującej systemy grzewcze. “Oznacza to na przykład uwzględnienie rozwiązań hybrydowych (pompa ciepła kombi + kocioł gazowy), które mogą zmniejszyć zużycie energii z paliw kopalnych nawet o 80-90%” – wyjaśnia.

W kwietniowym dokumencie przedstawiającym stanowisko, niemieckie stowarzyszenie innowatorów rynku energii (BNE), posunęło się tak daleko, że wezwało do wprowadzenia obowiązku stosowania (hybrydowych) pomp ciepła już w 2023 roku.

Niektórzy eksperci uważają jednak, że nagły romans Niemiec z pompami ciepła jest przesadzony.

Lamia Messari-Becker, profesor technologii budowlanych i fizyki budowli na Uniwersytecie w Siegen, była członkini Niemieckiej Rady Doradczej ds. Środowiska (2016-2020), stwierdziła: “W szerokiej gamie rozwiązań wiele osób ma szansę uczestniczyć w ochronie klimatu.

“Silny nacisk na pompy ciepła jest po prostu wątpliwy” – dodała, ostrzegając przed brakiem możliwości instalacyjnych na rynku, na którym 70% systemów grzewczych jest zasilanych gazem lub olejem, a tylko 2,6% to pompy ciepła.

Jednak dla stowarzyszenia producentów pomp ciepła napięty harmonogram jest wykonalny.

Wprowadzenie obowiązku stosowania pomp ciepła od 2024 r. “jest bardzo ambitne, ale wykonalne” – powiedział Thomas Nowak, sekretarz generalny Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła.

Jego zdaniem, aby osiągnąć ten cel, Niemcy muszą w ciągu najbliższych 18 miesięcy zmienić swoje przepisy, zapewnić doradztwo i wsparcie finansowe, a także bezprecedensowe środki w zakresie podnoszenia kwalifikacji instalatorów.

“Należy podkreślić, że dysponujemy wszystkimi technologiami umożliwiającymi dekarbonizację ogrzewania. Aby stały się one dominującym wyborem, potrzebne są innowacje w zakresie polityki i procesów!” – powiedział.

Rewizja polityki ciepłowniczej

Druga część przygotowanej przez Habecka rewizji polityki ciepłowniczej będzie dotyczyć sposobu ogrzewania miast. Ponieważ miasta są znacznie gęściej zaludnione niż obszary wiejskie, indywidualne rozwiązania grzewcze stają się mniej atrakcyjne niż to, co w traktacie koalicyjnym określane jest mianem “rozwiązań sieciowych”.

W tym celu rząd niemiecki “niejako zobowiąże każdą gminę do stworzenia sieci ciepłowniczej w swoich miastach, a następnie zaopatrywania w nią domów wielopiętrowych” – wyjaśnia Graichen.

Podejście to, wzorowane na Skandynawii i niektórych wschodnich krajach UE, zostało przyjęte z zadowoleniem przez Messari-Beckera, który od lat forsuje rozwiązania sieciowe. “Teraz trzeba to wdrożyć” – dodała, z zadowoleniem przyjmując także inne inicjatywy zawarte w traktacie koalicyjnym, takie jak karta zasobów, ścieżki renowacji i plany ogrzewania sieciowego.

Podobnie niemiecki think-tank energetyczny DENA twierdzi, że takie podejście do zaopatrywania budynków w ciepło oferuje wiele korzyści w porównaniu ze zdecentralizowaną strukturą zaopatrzenia.

“Podejście z infrastrukturą dostaw energii elektrycznej i ciepła zoptymalizowaną pod kątem danej dzielnicy oferuje wyraźne korzyści, zwłaszcza w odniesieniu do konkretnych kosztów energii i stopnia samowystarczalności” – wyjaśnia Nicole Pillen, dyrektor ds. transformacji energetycznej miast w DENA.

Finansowanie dla wszystkich

Dwutorowe podejście rządu niemieckiego do polityki grzewczej będzie prawdopodobnie wsparte hojnym systemem dotacji. “Trzecim elementem [pakietu letniego] będzie finansowanie” – powiedział Graichen.

Graichen podsumował, że dzięki połączeniu obowiązkowego przejścia z ogrzewania opartego na paliwach kopalnych na pompy ciepła i struktury wsparcia finansowego skróci się czas potrzebny na zmianę.

Biorąc pod uwagę, że w Niemczech jest 15 milionów kotłów gazowych, koalicja rządząca ma sporo na głowie.

Źródło: Euractiv

WARSZAWA W WALCE Z UBÓSTWEM ENERGETYCZNYM

Wprowadzenie ulg, inwestycje w odnawialne źródła energii i termomodernizację – to główne działania proponowane przez włodarzy europejskich miast i związków zawodowych w walce z ubóstwem energetycznym. W spotkaniu poświęconemu tej tematyce wziął udział prezydent Warszawy, Rafał Trzaskowski.

Szybujące ceny paliw kopalnych wpływają na standard życia i zwiększają ryzyko ubóstwa energetycznego kolejnych milionów Europejczyków. Sposobem na poradzenie sobie z tym wyzwaniem jest drastyczna redukcja uzależnienia od gazu poprzez większe wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz wspieranie termomodernizacji. Kluczowe działania interwencyjne w tym kierunku omawiane były podczas spotkania zainicjowanego przez przewodniczącego i wiceprzewodniczącą organizacji C40 oraz sekretarz generalną Międzynarodowej Konfederacji Związków Zawodowych. Do dyskusji zaproszono liderów międzynarodowych i europejskich związków zawodowych, przedstawicieli Międzynarodowej Agencji Energetycznej oraz włodarzy europejskich miast należących do C40, w tym Warszawę.

Wnioski ze spotkania

Przedstawiciele miast ostrzegli, że obecny kryzys związany z ubóstwem energetycznym wynika z błędnych decyzji podjętych w przeszłości. Zaproponowali również plan awaryjny dla Europy, aby obniżyć rachunki za energię dla gospodarstw domowych oraz przyspieszyć sprawiedliwą transformację energetyczną. Analiza C40 wskazuje, że 55% gazu zużywanego w miastach należących do tej organizacji służy do ogrzewania i chłodzenia budynków mieszkalnych, co powoduje uzależnienie mieszkańców od niestabilnych paliw kopalnych. Z drugiej strony inwestycje w branże związane z termomodernizacją i efektywnością energetyczną w Europie zapewniają trzykrotnie wyższą liczbę miejsc pracy niż w przypadku inwestycji związanych z gazem ziemnym.

Merowie Barcelony, Glasgow, Heidelberga, Londynu, Mediolanu i Oslo oraz prezydent Warszawy zobowiązali się do współpracy ze związkami zawodowymi, rządami krajowymi oraz Międzynarodową Agencją Energetyczną na rzecz wzmocnienia działań w kierunku realizacji planów klimatycznych. Merowie wezwali również rządy swoich krajów do wsparcia miast poprzez przekazanie niezbędnych środków finansowych i uprawnień oraz apelowali o wzmocnienie reakcji na kryzys związany z ubóstwem energetycznym. 

Brak szybkich działań ze strony rządów w zakresie niskoemisyjnej transformacji sprawił, że osoby starsze i najbardziej bezbronne są narażone na zanieczyszczenie powietrza i muszą płacić rachunki za energię przekraczające ich możliwości finansowe. Europejskie miasta uniezależnią się od gazu i węgla jedynie dzięki wspólnym, natychmiastowym działaniom polegającym na termomodernizacji każdego domu i biura oraz ich zasilaniu energią ze źródeł odnawialnych, a także zadbaniu o infrastrukturę rowerową, która zapewni tańszą, szybszą i bezpieczniejszą alternatywę dla jazdy samochodem. Włodarze miast i liderzy związków zawodowych stworzyli dzisiaj plan, który ma to zapewnić – mówi Mark Watts, dyrektor wykonawczy organizacji C40 Cities.

Wojna w Ukrainie przełożyła się na gwałtowny wzrost cen energii, który uderza w najbiedniejszych warszawiaków. Wielu z nich wciąż mieszka w słabo ocieplonych domach, ogrzewanych starymi piecami i paliwami niskiej jakości, które zwiększają zanieczyszczenia powietrza. Aby to zmienić, oferujemy dotacje na pompy ciepła i panele słoneczne. Ale ubóstwo energetyczne widać też w mieszkaniach komunalnych niepodłączonych do sieci ciepłowniczej. Ich lokatorzy zmuszeni są do korzystania z grzejników elektrycznych i płacenia wyższych rachunków. I to tutaj widzimy największe wyzwanie – szeroko zakrojoną i bardzo kosztowną termomodernizację budynków – mówi Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy.

Plan Awaryjny przeciw ubóstwu energetycznemu i apel do rządzących

Aby chronić przed ubóstwem energetycznym najbardziej zagrożonych mieszkańców, włodarze miast zaproponowali Dziesięciopunktowy Plan Awaryjny dla europejskich miast. Wskazywali w nim m.in. na konieczność przyspieszenia inwestycji w termomodernizację budynków miejskich i mieszkań komunalnych oraz zasilanie ich energią odnawialną; zapewnienie dostępu do rzetelnych porad i wyeliminowanie marnotrawstwa energii; odwrócenie rosnącej zależności miast od gazu oraz zmniejszenie popytu na ropę poprzez stworzenie przystępnych cenowo i przyjaznych dla środowiska alternatywnych form transportu.

Organizacja C40 Cities Climate Leadership Group

C40 to sieć zrzeszająca blisko 100 włodarzy największych miast świata, którzy podejmują działania na rzecz łagodzenia kryzysu klimatycznego. Przedstawiciele miast należących do grupy C40 zobowiązują się do postępowania zgodnie z nauką, i pamiętając o potrzebach ludzi, do pomocy w ograniczaniu globalnego ocieplenia do poziomu 1,5°C oraz budowania zdrowego i odpornego społeczeństwa równych szans.

Źródło: UM Warszawa

TERMOMODERNIZACJA KIELECKIEGO CENTRUM ONKOLOGICZNEGO

Projekt poprawy efektywności energetycznej Świętokrzyskiego Centrum Onkologii Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kielcach zostanie wsparty przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 11,4 mln zł dotacji. Kwota ta będzie stanowić ok. 86% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Umowę w sprawie przekazania środków podpisali w siedzibie beneficjenta 4 maja br. wiceprezes NFOŚiGW Artur Michalski oraz Dyrektor ŚCO w Kielcach dr hab. n. med. Stanisław Góźdź. W uroczystości wziął udział wicemarszałek Województwa Świętokrzyskiego Marek Bogusławski.

Remont termomodernizacyjny obiektów kieleckiego centrum będzie prowadzony do końca przyszłego roku. Beneficjent włączy także ok. 1,9 mln zł wkładu własnego do kosztu całkowitego remontu, który wyniesie 13,3 mln zł. Dzięki inwestycji uda się zmodernizować 17 683 m2 powierzchni budynków, poprawiając ich bilans energetyczny, ale także przystosowując je do bardziej efektywnego leczenia pacjentów i poprawy komfortu opieki.

Cel przedsięwzięcia to przeprowadzenie kompleksowej termomodernizacji 4 budynków w Kielcach (dwóch – przy ul. Artwińskiego 3b, jednego – przy ul. Artwińskiego 3c i jednego przy ul. Jagiellońskiej 74a) należących do Świętokrzyskiego Centrum Onkologii SPZOZ. Realizacja inwestycji ma przynieść rozwiązanie kluczowego problemu wynikającego z obecnego stanu infrastruktury tj. niskiej efektywności energetycznej obiektów. W ramach działań przewiduje się: ocieplenie ścian zewnętrznych, ocieplenie stropodachów, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, modernizację oświetlenia i instalacji centralnego ogrzewania (C.O). Zaplanowano także unowocześnienie systemu przewietrzania – poprzez montaż wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła. Dla jednego budynku zostanie zamontowana instalacja paneli fotowoltaicznych. W wyniku prac dodatkowa zdolność wytwarzania energii cieplnej z zainstalowanych pomp ciepła sięgnie 0,01496 MWe, a ilość wytwarzanej energii cieplnej ze źródeł odnawialnych 13,54 GJ/rok.

Realizacja przedsięwzięcia doprowadzi do trwałego zmniejszenia zużycia energii cieplnej i elektrycznej, a w efekcie – do redukcji emisji CO2 do atmosfery (o 507,91 ton/rok). Zmniejszenie zużycia energii pierwotnej w budynkach publicznych wyniesie 6 981,62 GJ/rok.

Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach prowadzi leczenie osób zmagających się z chorobą nowotworową już 26 lat. Pacjenci mogą uzyskać w placówce kompleksową opiekę onkologiczną (od diagnozy przez leczenie, po rehabilitację i pomoc psychologiczną). Przyjmowani są nie tylko z obszaru województwa świętokrzyskiego, ale również z terenu całej Polski. ŚCO prowadzi badania nad nowymi metodami diagnostyki i leczenia niektórych odmian raka.

Źródło: NFOŚiGW

WYSTARTOWAŁ PROGRAM „MOJE CIEPŁO”

Osoby chcące otrzymać dofinansowanie do zakupu i montażu pompy ciepła w domu jednorodzinnym mogą składać wnioski do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W programie „Moje Ciepło” przewidziane są dotacje od 7 do nawet 21 tys. zł. Budżet wynosi 600 mln zł. Ze wsparcia skorzystają właściciele tylko nowych budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie energetycznym. Obowiązywać będzie zasada: najpierw inwestycja – potem wypłata.

Nowy program priorytetowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pod nazwą „Moje Ciepło”, budzi bardzo duże zainteresowanie potencjalnych beneficjentów. Podobnie jak niezwykle popularny program „Mój Prąd” (wspierający domową fotowoltaikę), najnowsza propozycja resortu klimatu i środowiska jest również kierowana bezpośrednio do osób fizycznych, czyli właścicieli domów jednorodzinnych.  Dofinansowanie będzie dotyczyć powietrznych, wodnych i gruntowych pomp ciepła, wykorzystywanych albo do samego ogrzewania domu, albo w połączeniu z jednoczesnym zapewnianiem ciepłej wody użytkowej.  

– W ramach stałego rozwoju w naszym kraju energetyki prosumenckiej i ogrzewnictwa indywidualnego postanowiliśmy uruchomić program „Moje Ciepło”, który upowszechni w jednorodzinnych domach pompy ciepła. Są one źródłami ogrzewania nowoczesnymi, prostymi i praktycznymi w obsłudze, a co najważniejsze – zeroemisyjnymi – podkreśla minister klimatu i środowiska Anna Moskwa.

Wsparcie finansowe z NFOŚiGW ma być udzielane w formie dotacji stanowiących od 30 do 45 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji. To oznacza, że na zakup i montaż wybranej pompy ciepła będzie można dostać od 7 do 21 tys. zł, w zależności od rodzaju zamontowanej pompy ciepła. Pieniędzy powinno wystarczyć dla sporego grona wnioskodawców, gdyż budżet programu „Moje Ciepło” wyniesie aż 600 mln zł.  Środki na jego obsługę będą pochodzić z Funduszu Modernizacyjnego – specjalnego instrumentu finansowego Unii Europejskiej dla 10 krajów o największych wyzwaniach związanych z realizacją unijnych celów redukcji emisji dwutlenku węgla. 

– Z tej racji, że dopłaty z NFOŚiGW mają dotyczyć zakupu i montażu pomp ciepła w nowych domach o podwyższonym standardzie energetycznym, program „Moje Ciepło” będzie komplementarny wobec programu „Czyste Powietrze”, który z kolei wspiera wymianę nieekologicznych źródeł ciepła w już istniejących, starszych budynkach – podkreśla prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Przemysław Ligenza – „Moje Ciepło” to odpowiedź na potrzeby indywidualnych inwestorów, którzy, budując domy jednorodzinne, starają się myśleć przyszłościowo, zarówno pod kątem ekologii, jak i ekonomii. Decydując się na montaż w swoim nowym domu alternatywnego źródła ciepła, jakim jest pompa ciepła, realnie można wpłynąć na obniżenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery i zmniejszyć rachunki za ogrzewanie  – zaznacza szef NFOŚiGW.

Kto może liczyć na dotację z NFOŚiGW?

Beneficjantami będą mogły być osoby fizyczne – właściciele bądź współwłaściciele jednorodzinnych domów, ale – tutaj ważne zastrzeżenie – jedynie nowych. Przez nowy budynek mieszkalny w programie „Moje Ciepło” rozumie się taki, w przypadku którego (w dniu ubiegania się o dofinansowanie z NFOŚiGW) nie złożono zawiadomienia o zakończeniu budowy albo nie złożono wniosku o wydanie pozwolenia na użytkowanie domu.

Ten formalny wymóg nie zamyka jednak drogi do otrzymania dotacji na pompę ciepła, gdyż przewidziano jeszcze jedną istotną możliwość: może to być również nowy jednorodzinny budynek mieszkalny, w odniesieniu do którego złożono już zawiadomienie o zakończeniu budowy lub wniosek o pozwolenie na użytkowanie – pod warunkiem jednak, że nie nastąpiło to wcześniej niż 1 stycznia 2021 r.   

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomił nabór wniosków w programie „Moje Ciepło” 29 kwietnia 2022 r. Okres kwalifikowalności będzie natomiast liczony od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2026 r. Osoby planujące zakup i montaż w swoim nowym domu jednorodzinnym pompy ciepła przy wsparciu finansowym z NFOŚiGW powinny pamiętać o bardzo istotnej zasadzie: najpierw inwestycja, potem refundacja w postaci bezzwrotnej dotacji. Jest to rozwiązanie stosowane także w innych programach powszechnych prowadzonych przez NFOŚiGW.

Potencjalni wnioskodawcy pod uwagę muszą wziąć jeszcze jedną kwestię formalną – warunkiem otrzymania dotacji na pompę ciepła jest uzyskanie podwyższonego standardu energetycznego budynku. Oznacza to, że wartość wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP) na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej  (EPH+W) może wynosić maksymalnie 63 kWh (na metr kw. powierzchni domu w ciągu roku) dla wniosków składanych w 2022 r. oraz 55 kWh dla wniosków składanych w kolejnych latach funkcjonowania programu „Moje Ciepło”.

Zgodnie z polityką ekologiczną Ministerstwa Klimatu i Środowiska, misją Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz założeniami programu „Moje Ciepło”, dofinansowanie zakupu i montażu nowoczesnych, zeroemisyjnych pomp ciepła w nowych domach jednorodzinnych to kolejny krok w stronę poprawy jakości powietrza w Polsce i osiągnięcia wytyczonych celów klimatycznych. Program powinien wyraźnie zwiększyć w Polsce udział odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii oraz rozpropagować idę OZE w polskim społeczeństwie.

Źródło: NFOŚiGW

NIEMCY ROZBUDOWUJĄ KOLEJNĄ SIEĆ CIEPŁOWNICZĄ OPARTĄ NA GEOTERMII

Dzięki silnemu wsparciu ze strony władz miejskich i lokalnych geotermalna sieć grzewcza w Pullach w Niemczech jest obecnie rozbudowywana i do 2027 roku ma objąć 100% powierzchni miasta.

Plany rozbudowy geotermalnej sieci ciepłowniczej w Pullach są obecnie realizowane dzięki zwiększeniu kapitału własnego miejskiej spółki geotermalnej Innovative Energie Pullach (IEP) z 12,5 mln EUR do 30 mln EUR. Zostało to zatwierdzone przez radę gminy.

Pieniądze te zostaną przeznaczone między innymi na wykonanie trzech odwiertów geotermalnych w południowym Pullach. Dyrektor Zarządzający IEP, Helmut Mangold, oczekuje, że nowe odwierty dadzą dodatkową moc 77 MW, co oznacza potrojenie wykorzystania energii geotermalnej w Pullach. Przed końcem roku IEP zbuduje również geotermalny system grzewczy we współpracy z Stadtwerke Monachium w ramach spółki Isartal GmbH.

Zwiększone wsparcie lokalne

W obliczu rosyjskiego ataku na Ukrainę, Mangold opisał sytuację na Ukrainie jako „moment Fukushimy dla paliw kopalnych”. Wydaje się, że wielu mieszkańców Pullach ma podobne odczucia, ponieważ nastąpił wzrost popytu na ogrzewanie geotermalne nawet wśród tych, którzy wcześniej odrzucali tę koncepcję. W tym roku planowane jest podłączenie do sieci około 100 dodatkowych domów, a kolejnych 200 znajduje się na liście oczekujących.

Rozbudowa sieci ciepłowniczej powinna zostać zakończona do 2027 roku, czyli cztery lata wcześniej niż pierwotnie planowano. Obecnie sieć ma łączną długość około 50 km i zaopatruje 1119 nieruchomości o mocy 30 MW. Po rozbudowie sieć powinna mieć długość około 60 km i obsługiwać 1640 nieruchomości o mocy 59 MW.

Niskie ryzyko inwestycyjne

Energia geotermalna pokrywa już 46% prywatnego i komercyjnego zapotrzebowania na ciepło w Pullach, z wyłączeniem ciepła technologicznego firmy chemicznej United Initiators. Mangold oczekuje, że po rozbudowie pokrycie to wyniesie 100%. Dyrektor Zarządzający IEP podkreślił, że wsparcie państwa w postaci funduszy federalnych i urzędowych zatwierdzeń jest kluczowym elementem realizacji tego projektu rozbudowy.

W obliczu rosnącego popytu i pewności istnienia zasobów geotermalnych, ryzyko inwestycyjne związane z projektem rozbudowy jest w opinii IEP bardzo niskie. To sprawia, że rozbudowa jest znacznie lepszym rozwiązaniem biznesowym w porównaniu z rozwojem energii geotermalnej w Pullach 20 lat temu.

Źródło: Think Geoenergy

WARSZTATY DOTYCZĄCE DOLIN WODOROWYCH W POLSCE I EUROPIE

W Ministerstwie Klimatu i Środowiska 29 kwietnia br. odbyły się warsztaty, w trakcie których eksperci rozmawiali o budowie dolin wodorowych w Polsce i innych państwach europejskich. W spotkaniu uczestniczyli Dyrektor Wykonawczy Partnerstwa Clean Hydrogen Joint Undertaking Bart Biebuyck oraz wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska.

Dzisiejsze wydarzenie stanowi jasny dowód na postępującą transformację energetyczną w naszym kraju i świadczy o ogromnym zainteresowaniu technologiami wodorowymi oraz budowaniu całych ekosystemów technologii wodorowych, jakimi są doliny wodorowe – powiedział podczas spotkania wiceminister Ireneusz Zyska.

Rozwój dolin wodorowych to jeden z celów realizowanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska w ramach dalszej dekarbonizacji przemysłu. Spotkanie było okazją do rozmów nt. szkieletu infrastruktury wodorowej na terenie całej Polski i dalej w Unii Europejskiej, popytu i podaży na wodór, jak i rozwoju nauki w tym obszarze.

W Polsce istnieje ogromne zainteresowanie rozwojem dolin wodorowych. W związku z ich wzrastającą liczbą opracowujemy koncepcję „Operatora Dolin Wodorowych”, który będzie koordynował pracę wszystkich dolin powstałych w Polsce. W celu jak najlepszego wykorzystania lokalnego potencjału proponujemy, aby każda dolina przyjęła swoją inteligentną specjalizację – dodał wiceminister Ireneusz Zyska.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadzi aktywne działania na rzecz budowy gospodarki wodorowej w kraju. Fundament w tym obszarze stanowią „Polska Strategia Wodorowa do roku 2030 z perspektywą do roku 2040 (PSW)” oraz „Porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej”. Ponadto Polska w pełni popiera realizację celów wyznaczonych w „Europejskiej Strategii Wodorowej do roku 2040” i zamierza aktywnie uczestniczyć w działaniach służących jej realizacji.

Źródło: MKiŚ

PGE ENERGIA CIEPŁA NA WIOSENNYM SPOTKANIU CIEPŁOWNIKÓW

Nad strategią i przyszłością ciepłownictwa systemowego dyskutowano podczas XXIX Sympozjum Naukowo-Technicznego Wiosennego Spotkania Ciepłowników w Zakopanem, które odbyło się 26 – 28 kwietnia br. W wydarzeniu wziął udział Przemysław Kołodziejak, prezes zarządu PGE Energia Ciepła, spółki z Grupy PGE, będącej liderem rynku ciepłownictwa w Polsce


Ponad 700 specjalistów z branży ciepłowniczej przyjechało do stolicy polskich Tatr, aby wymienić się swoimi doświadczeniami, opiniami i dyskutować nad aktualnymi wyzwaniami ciepłownictwa, a także zastanowić się nad kształtem przyszłości polskiej energetyki przy zmiennym otoczeniu regulacyjnym. W trakcie wydarzenia, prezes zarządu PGE Energia Ciepła, Przemysław Kołodziejak mówił o mówił m.in. o stale zmieniającym się otoczeniu  regulacyjnym, do którego muszą się dostosowywać wytwórcy.

Realizujemy strategię Grupy PGE biorąc czynny udział w transformacji energetycznej kraju. Nasze działania skierowane są na realizację neutralnych emisyjne inwestycji z zakresu wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Jednak podkreślić należy, że dynamicznie zmieniające się otoczenie regulacyjne stanowi ogromne wyzwanie w podejmowaniu decyzji biznesowych związanych z tą transformacją – powiedział Przemysław Kołodziejak, prezes zarządu PGE Energia Ciepła.

Należy mieć na uwadze fakt, że inwestycje związane ze zmianą technologii wytwarzania energii elektrycznej i ciepła to złożony i kosztowny proces. Zatem decyzje legislacyjne krajowe, a także unijne powinny mieć długofalową perspektywę uwzględniającą czas potrzebny na transformację rynku ciepła w Polsce, co w horyzoncie długoterminowym zapewni gwarancję dostaw energii i ciepła do odbiorców końcowych i wpłynie na bezpieczeństwo funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. 

Decyzje inwestycyjne i wybór technologii budowy dla nowych jednostek, wypełniających cele strategiczne, uzależnione są od wsparcia na poziomie pozwalającym podjęcie pozytywnej decyzji inwestycyjnej dla jednostek kogeneracyjnych lub instalacji OZE, a także Polityki energetycznej oraz klimatycznej. Realizacja tego wymaga również ścisłej współpracy wytwórców, dystrybutorów, sektora finansowego oraz organu regulacyjnego na poziomie całego kraju.

Źródło: CIRE